| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,211 |
| تعداد مقالات | 17,984 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,238,205 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,908,469 |
بررسی تناقضات درونی و نوآوریهای ملّاصدرا در مورد هیولاى اولى | ||
| حکمت و فلسفه | ||
| مقاله 6، دوره 13، شماره 51، مهر 1396، صفحه 101-120 اصل مقاله (496.65 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2017.8068 | ||
| نویسنده | ||
| محمود هدایت افزا* | ||
| پردیس فارابی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| در مورد روش فلسفی ملّاصدرا، همواره این پرسش مطرح است که آیا تلاش این اندیشمند شیعی در مقام بهرهگیری از مکاتب فکری مختلف، نظام معرفتی منسجمی را برای او به ارمغان آورده یا آنکه اقتباسهاى متعدّد وی از آراء متناقض اهل نظر، به التقاط اندیشهها منجر شده است؟ طبعاً مطمئنترین روش برای دستیابی به پاسخ این پرسش، بررسی یکایک مسائل مطرح شده در حکمت متعالیه، به ویژه مسائلی است که صدرا در آنها دعوی نوآوری دارد. در این راستا، نوشتار پیش رو درصدد بررسی سخنان متفاوت صدرا در باب «هیولای اولی» است، اینکه صاحب أسفار ضمن اذعان به ترکیب انضمامی جسم از مادّه و صورت، با بیانات مبسوطی به دفاع از ایدۀ فیلسوفان مشّائی در مورد تحقّق خارجی «هیولا» به عنوان امری فاقد فعلیّت و صرف قابلیّت برمىخیزد و در قبال ناقدان این نگاه فلسفی خاصّه حکیم سهروردی موضع مىگیرد؛ امّا در عین حال برخی توصیفات وی از هیولای اولی، شباهت ویژهاى با سخنان سهروردی در تلویحات دارد. همچنین دعوی نوآوری ملّاصدرا پیرامون ترکیب اتّحادی مادّه و صورت و قول به وجود شوق در هیولا، به ترتیب با مراجعه به آثار حکمای إخوان الصّفا و رسالۀ «العشق» بوعلی مورد انکار قرار گرفته و نوآوری صدرا در این دو مسئله، محدود به برخی تبیینها و براهین نوین وی دانسته شده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| ابنسینا؛ قوّه و فعل؛ سهروردی؛ ترکیب اتّحادى؛ إخوان الصّفا؛ شوق هیولا به صورت؛ رساله العشق | ||
| مراجع | ||
|
آشتیانی، سیّدجلالالدّین. (1382). هستی از نظر فلسفه و عرفان، ویرایش سوم، چاپ چهارم، قم: بوستان کتاب. ابنسینا، حسین بنعبداللّه. (1375). الإشارات و التّنبیهات، قم: نشر البلاغه. ابنسینا، حسین بنعبداللّه. (1404ق). الشّفاء (الإلهیّات)، تصحیح سعید زاید، قم: مکتبه آیتاللّه المرعشی. ابنسینا، حسین بنعبداللّه. (1388). مجموعه رسائل شیخ الرئیس (ترجمۀ هفده رساله)، تصحیح و توضیحات از سیّد محمود طاهرى، قم: آیت اشراق. إخوان الصّفا، نویسندگان. (1412ق). رسائل إخوان الصّفا و خلّان الوفاء، بیروت: دار الاسلامیه. بغدادی، ابوالبرکات. (1373). ألمعتبر فی الحکمه، چاپ دوم، اصفهان: دانشگاه اصفهان. درّى، ضیاءالدین. (1389). تاریخ الحکما (ترجمۀ کنز الحکمه شهرروزی با اضافات)، تهران: بنیاد حکمت اسلامى صدرا. ذکاوتی قراگزلو، علیرضا. (1386). سیر تاریخى نقد ملّاصدرا، تهران: هستینما. رازى، فخرالدین. (1411ق). المباحث المشرقیه فى علم الإلهیّات و الطبیعیّات، چاپ دوم، قم: بیدار. رضایی، محمّدجواد و هدایتافزا، محمود. (1392). «دیدگاه سهروردی در مورد هیولای مشّائی»، حکمت سینوی، دورة 25، شمارۀ 49، ص117ـ137. سبزواری، ملّاهادی. (1981م). تعلیقه بر الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه، چاپ سوم، بیروت: دار إحیاء التراث. سبزواری، ملّاهادی. (1430ق). شرح المنظومه، با حواشی شیخ محمّدتقی آملی، تصحیح و تعلیقات از فاضل حسینی میلانی، قم: منشورات ذویالقربی. سهروردی، شهابالدّین. (1380). مجموعه مصنّفات شیخ اشراق، تصحیح هانری کربن، چاپ سوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شیرازی، قطبالدّین. (1383). شرح حکمه الإشراق، به اهتمام عبداللّه نورانی و مهدی محقّق، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. صلواتی، عبداللّه. (1392). «تحویلینگری در حکمت متعالیه»، کتاب ماه فلسفه، سال ششم، شمارۀ 69، ص42ـ57. عبودیت، عبدالرّسول. (1389). درآمدى به نظام حکمت صدرایى، چاپ سوم، ج1، تهران: سمت. فرامرز قراملکی، احد. (1388).روششناسی فلسفۀ ملّاصدرا، تهران: بنیاد حکمت اسلامى صدرا. قبادیانی، ناصرخسرو. (1363). جامع الحکمتین، به اهتمام دکتر محمّد معین و هانری کربن، چاپ دوم، تهران: طهوری. مصباح یزدی، محمّدتقی. (1385). شرح نهایه الحکمه، نگارش از عبدالرّسول عبودیت، چاپ سوم، قم: مؤسّسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی. ملّاصدرا، محمّد بنابراهیم. (1981م). الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه، چاپ سوم، بیروت: دار إحیاء التراث. ملّاصدرا، محمّد بنابراهیم. (1354). المبداء و المعاد، به تصحیح سیّد جلالالدین آشتیانى، تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران. ملّاصدرا، محمّد بنابراهیم. (1375). مجموعه رسائل فلسفى صدرالمتألّهین، تحقیق و تصحیح از حامد ناجى اصفهانى، تهران: حکمت. ملّاصدرا، محمّد بنابراهیم. (1363). مفاتیح الغیب، مقدّمه و تصحیح از محمّد خواجوى، تهران: مؤسّسۀ تحقیقاتى فرهنگى. هدایتافزا، محمود. (1392). «تأمّلی در نقدهای یثربی بر حکمت متعالیّه»، کتاب ماه فلسفه، سال ششم، شمارۀ 67، ص72ـ82. یثربی، سیّد یحیى. (1389). حکمت متعالیّه (بررسی و نقد حکمت صدرالمتألّهین)، تهران: امیرکبیر
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 891 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,275 |
||