| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,212 |
| تعداد مقالات | 18,022 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,571,636 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,965,925 |
دانش بومی و سنتی خوراک: درآمدی بر نشانهشناسی غذا و آداب مربوط به آن از منظر دین | ||
| دو فصلنامه دانش های بومی ایران | ||
| مقاله 5، دوره 3، شماره 6، اسفند 1395، صفحه 153-210 اصل مقاله (682.75 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjik.2017.8193 | ||
| نویسندگان | ||
| جواد مداحی* 1؛ علی جهانشاهی افشار2؛ گوزل رافائیلوونا3 | ||
| 1استادیار مردم شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| 3استاد مردم شناسی دانشگاه فدرال کازان روسیه. | ||
| چکیده | ||
| امروزه بحث خوراک، مشخصات و کارکردهای آن در قلمرو فرامادّی، امری غریب و خالی از پشتوانۀ علمی قلمداد شده؛ به گونهای که در دیدگاه بسیاری از مردم، حوزۀ خوردنیها در مسئلۀ حلال و حرام و تاثیراتی که بر جسم و سلامتی انسان میگذارد خلاصه شده است. به اعتقاد برخی، ورود دین در حوزۀ خوراک، فعالیتی غیر علمی و خرافی پنداشته میشود؛ در حالی که از منظر دین، یکی از وظایف عمدۀ صاحبان رسالت الهی، تمرکز بر خوراک به عنوان یکی از واسطههای حل بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی است. آنچه در فرهنگ تغذیۀ دینی نقش برجستهای دارد و در نقطۀ کانونی این پژوهش نیز قرار میگیرد، توجه اسلام به خوراک، به مثابۀ یک نظام نشانهای و نمادین در روابط انسانها با یکدیگر و با خداوند است. در این پژوهش، تلاش شده است با الهام از چارچوب نظری تفسیرگرایی و نشانه شناختی، و بررسی عمیق در آموزههای دینی و با کمک ابزار مصاحبه،نقشهای نمادین غذا و همسفرگی را در ساختار فرهنگ تغذیۀ اسلامی مردم بخش لالهزار از توابع شهرستان بردسیر (استان کرمان)شناسایی کنیم و نشان دهیم که مفاهیمی را که اسلام با توجه به نقش های نمادین غذا به جامعه القا نموده، آرمانی کاملا نظری نیست؛ بلکه غذا و سفرۀ غذا یکی از بهترین زمینههای انتقال مفاهیم دینی در فرهنگ اسلامی محسوب شده و خداوند و بزرگان دین اسلام با استفاده از این قدرت نمادین غذا، عمیقترین مفاهیم انسانی و دینی را در ابعادی به کوچکی یک سفرۀ غذا به مخاطبان خود منتقل نمودهاند؛ مفاهیمی چون تواضع، قناعت، پیوند اجتماعی، روابط اجتماعی، برابری اجتماعی، و یکسانی طبقاتی. | ||
| کلیدواژهها | ||
| سفرۀ غذا؛ فرهنگ تغذیۀ اسلامی؛ نقشهای اجتماعی غذا؛ نشانهشناسی غذا | ||
| مراجع | ||
|
احد، ایمان (1391)، «آشپزی اجتماعی»، ماهنامه سوره، شماره 60، صفحه: 69- 65. البرقی، احمد(1371)، «المحاسن»،قم: انتشارات دار الکتب الاسلامیه. الحرانی، حسن (1363)، «تحف العقول»، قم: نشر مؤسسه انتشارات اسلامی. الرضی، محمد (1386)، «نهج البلاغه»،تهران: نشر ایدون. بوردیو، پیر (1389)، «نظریه کنش»،تهران: نشر نقش و نگار. جوادی آملی، عبدالله (1391)، «مفاتیح الحیات»، قم: نشر اسرا. حرعاملی، محمد (1391)، « وسائل الشیعه»،قم: نشر انتشارات اسلامی. حسن زاده، علیرضا (1383)، «خوراک و فرهنگ»، تهران: نشر مهر نامک،. خاشعی،رضا(1391)، «رسانه ملی، جهانی شدن و تغییر فرهنگ غذایی »، فصلنامه تحلیل پیام، شماره 2، صفحه: 85- 65. دریایی، محمد (1391)، «رساله ذهبیه»، تهران: نشر سفیراردهال. سعدی، مصلح بن عبدالله(1389)، بوستان سعدی«سعدی نامه»، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی. .................................. (1389)، گلستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی. سبحانی، جعفر (1390)، «فروغ ولایت»، تهران: نشر امام صادق. شیبانی، سیمین (1381)، «سفرۀ ایرانی»، فصلنامه ایرانشناسی، شماره56، صفحه: 849- 835. طبرسی، فضل(1389)، «مکارم الاخلاق»،تهران: نشر میم. فریزر، جیمزجرج (1388)، «شاخه زرین»، تهران: نشر آگه. قرائتی، محسن (1391)، «تفسیرنور»،تهران: نشر درس هایی از قرآن، جلد سوم. کلینی، محمد (1386)، «الکافی»، تهران: نشر نور وحی، جلد 6. محمدی ری شهری، محمد (1391)، «دانشنامه احادیث پزشکی»،تهران: نشر دار الحدیث. مهدوی کنی، محمد سعید (1387)، «دین و سبک زندگی»، تهران: نشرنی. موسی پور، ابراهیم (1390)، «مناسبات دین با فرهنگ غذایی مردم ایران در دوران صفویه»، ماهنامه تاریخ تمدن اسلامی شماره 14، صفحه: 113- 141. نیکجو، مهدی(1391)، «نهاد فرهنگی غذا»، ماهنامه سوره، شماره60، صفحه: 81- 78. وبلن، تورستاین (1386)، «نظریه طبقه مرفه»، تهران: نشر نی. وکیلی، هادی. نودهی، کبری(1390)، «آداب سفره در ایران باستان و ایران دوره اسلامی»، نشریه مشکات شماره 112، صفحه: 137- 119.
Counihan,Carole) 1999 (“The anthropology of food and body; Gender, meaning and power. Faster.G.M. & Anderson B.G (1978) “Medical anthropology”, New York: John Wiley and Sons. Geertz, Clifford (1966) “The interpretation of cultures”, New York: Basic book. Geertz, Clifford (1993) “Religion as a cultural system”, In: The interpretation of cultures: selected essays: Fontana Press, 87-125cc. Germov, John.Williams, Lauren (2004) “A sociology of food and nutrition: the social Appetite”, New York: Oxford, second Edition. Marks, David (2000) “Health psychology;Theory,Research,and practice”, London: sage publications Ltd. Zubida, Sami. Tapper, Richard (1994) ”Culinary cultures of the Middle East”,London: I.B.Tauris publishers. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,607 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 758 |
||