| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,224 |
| تعداد مقالات | 18,166 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,944,901 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,013,745 |
بررسی مشابهتهای پری و زن جادو در منظومههای حماسی پس از شاهنامه | ||
| متن پژوهی ادبی | ||
| مقاله 1، دوره 21، شماره 74، بهمن 1396، صفحه 7-30 اصل مقاله (521.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ltr.2018.8243 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا ستاری* 1؛ سوگل خسروی2 | ||
| 1دانشیار دانشگاه مازندران | ||
| 2دانشجو | ||
| چکیده | ||
| از جمله موجوداتی که در اساطیر، افسانهها و حماسههای فارسی، گاهی همراه با قهرمان حماسی و در کنار او و گاهی نیز در تقابل با او به ایفای نقش میپردازند، «پری» و «زن جادو» هستند. در منظومههای حماسی پس از شاهنامه، گاه این دو با خویشکاریهای خود در جایگاه پری، به عنوان ایزدبانوی زایش، برکت و باروری که بازتابی از کهنالگوی «آنیما» میتواند باشد و در نقش و سویة مثبت خود ظاهر میشوند و یاور و همراه قهرمان هستند، و گاهی نیز در نقش اهریمنی خود که بازتابی از سویة منفی «آنیما» میتواند باشد، همچون زنجادو و اغواگر نمود مییابند و نقش مخرّب و ویرانگری دارند و میکوشند با اغوای قهرمان و به دام انداختن او، مانع از رسیدن قهرمان به هدفهای مورد نظرش شوند. در این مقاله، پس از بحث مختصری پیرامون «پری» و «زنجادو» کوشیدیم، نشان دهیم که در حماسههای ایرانی، پری همان زن جادو است که گفته شده بعد از دینآوری زرتشت و متأثر از اعتقادات و افکار زرتشتی، دچار دگردیسی شده، به شکل موجودی اهریمنی با خویشکاریهای منفی درآمدهاست. | ||
| کلیدواژهها | ||
| پری؛ زن جادو؛ منظومههای حماسی؛ اعتقادات زرتشتی | ||
| مراجع | ||
|
آتونی، بهروز. (1390). «جادو، زیرساختی بنیادین در جهانبینی اسطورهای». فصلنامة کاوشنامه. ش 22. س 12. صص 231ـ 250. آیدنلو، سجاد. (1384). «بنمایة اساطیری روییدن گیاه از انسان و بازتاب آن در شاهنامه و ادب پارسی». نامة ایران. ج 2. به کوشش حمید یزدانپرست. تهران: انتشارات اطلاعات. صص255-287. ــــــــــــــــ . (1388). از اسطوره تا حماسه. چ 2. تهران: انتشارات سخن. ابیالخیر، ایرانشاه. (1370).بهمننامه. ویراستة رحیم عفیفی. چ 1. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. اسدی طوسی، ابونصرعلی. (1354). گرشاسبنامه. بهاهتمام حبیب یغمایی. چ 2. تهران: کتابخانه طهوری. اشمیت، ژوئل. (1383). فرهنگ اساطیر یونان و رم. ترجمة شهلا برادران خسروشاهی. چ 1. تهران: روزبهان و فرهنگ معاصر. افشاری، مهران. (1385). تازه به تازه، نو به نو. چ 1. تهران: سرچشمه. الیاده، میرچا. (1389). رسالة در تاریخ ادیان. ترجمة جلال ستاری. چ 4. تهران: انتشارات سروش. اوستا. (1387). گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه. ج 1و2. چ 13. تهران: انتشارات مروارید. بانوگشسبنامه. (1382). مقدمه، تصحیح و توضیح روحانگیز کراچی. چ 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. بهار، مهرداد. (1389). پژوهشی در اساطیر ایران. چ 8. تهران: انتشارات آگاه. حسندوست، محمد. (1393). فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی. ج 2. چ 1. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. حسینی، مریم. (1387). «پری در شعر مولانا، دیدار با آنیما». فصلنامة علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س). ش 69 و 68. س 17 و 18. صص1ـ21. خالقیمطلق، جلال. (1361). «یکی داستان است پرآب چشم (دربارة موضوع نبرد پدر و پسر)». ایراننامه. ش 2. صص 164ـ 205. خسروی جاوید، کامروز. (1384). «در چیستی پریان».کتاب ماه هنر. ش 81 و 82. صص148ـ 151. دادگی، فرنبغ. (1385). بندهش. گزارش مهرداد بهار. چ 3. تهران: نشر توس. دلاشو، م. لوفلر. (1366).زبان رمزی قصههای پریوار. ترجمة جلال ستاری. چ 1. تهران: انتشارات توس. دهخدا، علیاکبر. (1377). لغتنامه. ج 4 . چ 2 . تهران: انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. رستگار فسایی، منصور. (1383). پیکرگردانی در اساطیر. چ 1. تهران: نشر نی. سامنامه. (1392). تصحیح وحید رویانی. چ 1. تهران: میراث مکتوب. ستاری، جلال. 1388. جهان اسطورهشناسی، اسطورة ایرانی. چ 2. تهران: نشر مرکز. سرکاراتی، بهمن. (1378). سایههای شکار شده. چ 1. تهران: نشر چشمه. شریفیان، مهدی و بهزاد اتونی. (1392). «پدیدارشناسی زن جادو (با تکیه بر شاهنامه و شهریارنامه)». فصلنامة ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی. ش 32. س 9. صص129- 167. شوالیه، ژان و آلن گربران. (1379). فرهنگ نمادها. ج 2. ترجمة سودابه فضایلی. تهران: نشر جیحون. ـــــــــــــــــــــــــــــــ . (1384). فرهنگ نمادها. ج 1. ترجمة سودابه فضایلی. چ 2. تهران: نشر نی. صفا، ذبیحالله. (1389). حماسهسرایی در ایران. چ 9. تهران: انتشارات امیرکبیر. طغیانی، اسحاق و پرویز حیدری. (1389). «مفاهیم پری در خسرو و شیرین نظامی». مجلة پژوهشهای نقد ادبی و سبک شناسی. ش 1. صص127ـ 140. عفیفی، رحیم. (1383). اساطیر و فرهنگ ایرانی. چ 2. تهران: انتشارات توس. فریزر، جیمز جرج. (1388). شاخة زرین. ترجمة کاظم فیروزمند. چ 6. تهران: انتشارات آگاه. فوردهام، فریدا. (1388).مقدمهای بر روانشناسی یونگ. ترجمة مسعود میربها. تهران: نشر نی. کریستنسن، آرتور. (1353). آفرینش زیانکار در روایات ایرانی. ترجمة احمد طباطبایی. چ 1. تبریز: انتشارات مؤسسة تاریخ و فرهنگ ایران. کوسج، شمسالدینمحمد. (1387). برزونامه (بخش کهن).تصحیح اکبر نحوی. چ 1. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب. گریمال، پیر. (1347). فرهنگ اساطیر یونان و رم. ج 1. چ 2. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. مادح، قاسم. (1380). جهانگیرنامه. بهکوشش سیّد ضیاءالدین سجادی. با مقدّمة دکتر مهدی محقّق. چ 1. تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه تهران ـ دانشگاه مکگیل. محجوب، محمدجعفر. (1363). «بویة پرواز». مجلة ایراننامه. س 3. ش 8. صص54ـ 86. مختاری، محمد. (1379). حماسه در رمز و راز ملی. چ 2. تهران: انتشارات توس. مختاری غزنوی، عثمان. (1377). شهریارنامه. به کوشش دکتر غلامحسین بیگدلی. چ 1. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. مزداپور، کتایون. (1377). «روایتهای داستانی از اسطورههای کهن». مجلة فرهنگ. ش 25 و26. صص 103ـ 126. ــــــــــــــــــ . (1387). افسانة پری در هزار و یک شب؛ شناخت هویت زن ایرانی (در گسترة پیشتاریخ و تاریخ). شهلا لاهیجی و مهرانگیز کار. چ 4. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. مسکوب، شاهرخ. (1381). تن پهلوان و روان خردمند. چ 2. تهران: انتشارات طرح نو. مورنو، آنتونیو. (1386). یونگ، خدایان و انسان مدرن. ترجمة داریوش مهرجویی. چ 4. تهران: نشر مرکز. یشتها. (1377). ترجمه و تفسیر ابراهیم پورداوود. ج 1. چ 1. تهران: انتشارات اساطیر. یونگ، کارل گوستاو. (1389). انسان و سمبولهایش. ترجمة دکتر محمود سلطانیه. چ 7. تهران: انتشارات جامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,124 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,104 |
||