| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,201 |
| تعداد مقالات | 17,941 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,046,296 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,818,422 |
تبارشناسی دگرستیزی گروههای افراطی-تکفیری : گذار از دیگر دگرسازی به خود دگرسازی | ||
| پژوهش های راهبردی سیاست | ||
| مقاله 7، دوره 6، شماره 23 - شماره پیاپی 53، اسفند 1396، صفحه 161-184 اصل مقاله (511.07 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qpss.2018.8336 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه حمیدی؛ پیمان زنگنه* | ||
| عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند | ||
| چکیده | ||
| تمدن اسلامی در مراحل اولیه تکامل خود ضمن مرزبندی هویتی با کفار بهعنوان دگر بیرونی، نگاهی توام با تساهل و مدارا نسبت به اهل کتاب، اقلیتهای دینی و قومی داشته است. اما به موازات زوال تمدن اسلامی و دورشدن از اسلام اصیل و مواجهه با غیریتهای بیرونی و مهاجمی مانند مغولان و صلیبیون و همچنین استیلای ترکان بر دستگاه خلافت و متعاقب آن، رواج رویکردهای قشری و متصلب از دین، نگرشهای تکفیریِ دگرستیز گسترش یافت. این رویکرد در ابتدا با هدف قراردادن دگر بیرونی، سختترین برخوردها را نسبت به آن از خود به نمایش گذاشت؛ اما در گذر زمان با تشدید اختلافات داخلی جهان اسلام، از دگرهای بیرون از دنیای اسلام به میان مذاهب اسلامی تغییر جهت یافت. در دوره معاصر نیز بنیادگرایانی مانند القاعده، طالبان، داعش و... با بهرهگیری از این ابزار، سختگیرانهترین و خشونتبارترین احکام را نسبت به مسلمانان، بویژه شیعیان صادر نمودهاند. دستاورد نوشتار پیشرو آن است که تکفیر، تباری تاریخی در جهان اسلام دارد. در ابتدا، دامنه آن بسیار تنگ و محدود به کفار حربی بود اما با رشد اندیشههای سلفی و بهرهگیری عامل خارجی از آن، نه تنها گسترش یافت بلکه به ابزاری در جهت حذف هویتهای رقیب تبدیل شد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تبارشناسی؛ تکفیر؛ گروههای افراطی-تکفیری؛ دگرپذیری؛ دگرسازی؛ خود دگرسازی | ||
| مراجع | ||
|
الف- فارسی - آئینه وند، صادق، (1378)، اطلستاریخاسلام، تهران: انتشارات مدرسه. - ابراهیمی، نبی الله، ( 1392)، نوسلفی گری و جهانی شدن امنیت خاورمیانه، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. - ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی، (1399)، مناقب الامام احمد بن حنبل، به کوشش عبدالله بن عبدالمحسن ترکی و علی محمد عمر، قاهره: مکتبه الخانجی. - البهنساوی، سالم، (1388)، نقد و بررسی اندیشه تکفیر، مترجم: سالم افسری، تهران: انتشارات احسان. - اسماعیلی، حمیدرضا، (1390)، القاعده از پندار تا پدیدار (بررسی خاستگاه القاعده، جایگاه آن در تحولات منطقهای و تاثیر آن بر اسلام گرایی)، چاپ دوم، تهران: موسسه اندیشهسازان نور. - اکرمی، موسی و اژدریان شاد، زلیخا، (1391)، «تبارشناسی از نیچه تا فوکو»، روششناسی علوم انسانی، بهار، سال 18، شماره 70 . - امن خانی، عیسی؛ اسماعیلی، مراد و حسن پور، حسین، (1389)، «تبارشناسی شهرت خیام در غرب»، کاوشنامه، سال یازدهم، شماره 20. - برگن، پیتر ال، (1390)، اسامه بن لادن، ترجمه عباسقلی غفاری فرد، تهران: انتشارات اطلاعات. - بشیریه، حسین، (1384)، هرمنوتیک، تهران: نشرنی. - بغدادی، اسماعیل پاشا، (1951)، هدیه العارفین، جلد 1، استانبول: وکاله المعارف الجلیله. - پاکتچی، احمد، (1367)، اندیشههای کلامی در سده نخست هجری، ضمن مقاله «اسلام» در جلد هشتم از دایرهالمعارف بزرگ اسلامی، به کوشش کاظم موسوی بجنوردی و دیگران، تهران: مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی. - تودنهوفر، یورگن، (1394)، نگاهی از درون به داعش: 10 روز در دولت اسلامی، تهران: انتشارات مهراندیش. - دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل، (1384)، میشل فوکو فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نی. - رفیعی، محمد طاهر، (1393)، تاثیر تفکر جهادی عبدالله عزام در گسترش خشونتهای القاعده، «مجموعه مقالات کنگره جهانی جریانهای افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام»، جلد اول، قم: دارالاعلام المدرسه اهل بیت. - جعفریان، رسول، (1377)، میراث اسلامی، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی. - حسن ابراهیم، حسن، (1376)، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: سازمان انتشارات جاویدان. - خالدی، صلاح عبدالفتاح، (1999)، الشهید سید قطب من المیلاد الی الاستشهاد، دمشق: دارالکفر. - خبرگزاری تحلیلی خبری الوقت، (1393)،رویکرد طالبان به شیعیان افغانستان، بیست و هفتم دیماه. - خضری، احمدرضا، (1383)، تاریخ خلافت عباسی، چاپ چهارم، تهران: سمت. - رفعت، سید احمد، (1991)، النبی المسلح: الرافضون، لندن: ریاض الریس لکتب و النشر. - رزاقی موسوی، سید قاسم، (1393)، «مدارا با مخالف و مبارزه با معاند در سیره نبوی»، معرفت، بهمن، شماره 86. - زرگرینژاد، غلامحسین، (1385)، تاریخ صدر اسلام (عصر نبوت)، چاپ چهارم، تهران: سمت. - زیاده، نیکلا، (1351)، دمشق در عصر ممالیک،ترجمه جلال الدین اعلم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - سماوی، محمد، (1381)، مقتل الحسین، چاپ دوم، قم: دارانوارالهدی. - شیرازی، محمد و آقا احمدی، قربانعلی، (1388)، «دیرینهشناسی فوکو به عنوان روشی در مقابل روشهای تاریخی متداول در علوم اجتماعی»، پژوهشنامه علوم اجتماعی، سال سوم، زمستان، شماره 4. - صفی زاده، فاروق، (1392)، پیشینه سلفیگری و انحراف در اسلام، تهران: ایران جام. - عدالت نژاد، سعید و نظام الدینی، سید حسین، (1390)، «سلفیان تکفیری یا الجهادیون: خاستگاه و اندیشهها»، تاریخ و تمدن اسلامی، سال هفتم، بهار و تابستان، شماره 13. - غزالی، امام محمد، (بیتا)، اعترافات غزالی برگرفته از المنقذ من الظلال، ترجمه زینالدین کیائی نژاد، بیجا. - فراستخواه، مقصود، (1377)، سرآغاز نواندیشی معاصر، چاپ سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار. - فرزانه پور، حسین، (1386)، تساهل و مدارا در اندیشهسیاسی اسلام، تهران: انتشارات صنم. - فواد، ابراهیم، (1386)، «دیدگاههای متفاوت وهابیون افراطی، سنتگرا و میانهرو در مورد شیعیان: شیعه در نگاه وهابیون»، هفتهنامه پگاه حوزه، ترجمه مهدی بهرام شاهی، شماره 226، چهار اسفند. - فوکو، میشل، (1378)، معرفت و قدرت، ترجمه محمد ضمیران، تهران: هرمس. - علیزاده موسوی، سید مهدی، (1389)، تبارشناسی وهابیت و سلفیگری، قم: معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. - قاسمی ورجانی، مهدی، (1394)، گفتمان داعش: تبیین ذهنیت سیاسی سلفیت تکفیری، تهران: ستوس. - کوزنری هری، دیوید و دیگران، (1380)، فوکو در بوته نقد، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: مرکز. - لوبون، گوستاو، (1394)، تمدن اسلام و عرب، ترجمه سید محمد تقی فخر داعی گیلانی، تهران: سازمان انتشارات جاویدان. - طبری، محمدبن جریر، (1380)، تاریخ طبری، جلد1، تهران: اساطیر. - کرون، پاتریشیا، (1389)، تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام، ترجمه مسعود جعفری، تهران: انتشارات سخن. - کوپل، ویل، (1366)، پیامبر و فروعون، ترجمه حمید احمدی، تهران: انتشارات کیهان. - محمود، علی عبدالحیم، (1401)، السلفیه و دعئه الشیخ محمد بن عبدالوهاب، ریاض: شرکه مکاتبات عکاظ. - موثقی، احمد، (1391)، جنبشهای اسلامی معاصر، تهران: سمت. - مستقیمی، بهرام، (1389)، «مبانی و مفاهیم اسلام سیاسی القاعده»، فصلنامه سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 40، پاییز، شماره 3. - نجفی، محمد حسن، (1981)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج 6، دار احیاء التراث العربی، بیروت: چاپ هفتم. - نوذری، حسینعلی، (1392)، فلسفه تاریخ: روششناسی و تاریخنگاری، چاپ سوم، تهران: طرح نو. - ولایی، عیسی، (1393)، ارتداد در اسلام، چاپ سوم، تهران: نشر نی. - هوشنگی، حسین، ( 1390)، بنیادگرایی و سلفی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
ب- انگلیسی Comminus, David, (2006), The Wahhabi Mission and Saudi Arabia, I.B.Tauris & Co Ltd, New York. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 17,469 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,607 |
||