| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,201 |
| تعداد مقالات | 17,935 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,998,985 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,784,316 |
تاریخمندی انقلاب اسلامی؛ بررسی تاثیر اندیشههای کانونی انقلاب اسلامی بر حیات اجتماعی ایران | ||
| پژوهش های راهبردی سیاست | ||
| مقاله 1، دوره 7، شماره 24 - شماره پیاپی 54، خرداد 1397، صفحه 9-38 اصل مقاله (554.38 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qpss.2018.21163.1599 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا خطیبی نژاد* 1؛ ابوالفضل دلاوری2؛ حسن محدثی گیلوایی3 | ||
| 1گروه جامعه شناسی سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی | ||
| 2دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| 3گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی | ||
| چکیده | ||
| این مقاله با طرح دو مفهوم تاریخمندی و حیات اجتماعیِ برآمده از انقلاب اسلامی درصدد فهم نسبت دو مفهوم مزبور با تحولات اجتماعی ایران پس از انقلاب است. ادعای مقاله این است که انقلاب اسلامی از طریق خلق تاریخمندی و سپس ایجاد حیات اجتماعی نوین بر تحولات اجتماعیِ ایران تأثیر بنیادین گذاشته است. رهیافت مقاله برگرفته از نظام روابط اجتماعی (نظام کنش) و روش آن مبتنی بر جامعهشناسی تاریخی (فردیت تاریخی وبر) است. براساس تحلیل و تبیین ارائه شده در مقاله، انقلاب اسلامی حیات اجتماعی ایرانیان را در سه بُعد ذهنی، عینی و کنشی تغییر داد. در بُعد ذهنی، حق حاکمیت ملی بهمثابه حق تعیین سرنوشت به مردم واگذار شد. در بُعد عینی (ساختاری)، بافتهای نهادی جدید ایجاد شد. و در بُعد کنشی، زمینهها و شرایط کنشگری در عرصه عمومی فراهم شد. بهطور کلی، با وقوع انقلاب اسلامی، امکان تحقق امر سیاسی، امر اجتماعی، امر دینی و زندگی روزمره، با تفسیری ویژه، بازتولید شد | ||
| کلیدواژهها | ||
| کلیدواژه: "جنبشهای اجتماعی"؛ "انقلاب اسلامی"؛ "تاریخمندی"؛ "حباتاجتماعی"؛ "نظام روابطاجتماعی" | ||
| مراجع | ||
|
- آبراهامیان، یرواند، (1379)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی - احمدزاده، مسعود، (1349)، مبارزه مسلحانه هم استراتژی هم تاکتیک، تهران: بینا - اخوان کاظمی، مسعود و رضا دهقانی، (1394)، «تحلیل علل هژمونیک شدن گفتمان اسلامگرا در مقایسه با دو گفتمان چپ و لیبرال در انقلاب اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهشهای معاصر انقلاب اسلامی، دوره یک، شماره 1 . - اشرف، احمد، (1383)، «از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی»، ترجمه محمد سالار کسرایی، فصلنامه پژوهشنامه متین، سال 6، شماره پیاپی 22. - اسپوزیتو، جان، (1389)، جنبشهای اسلامی معاصر (اسلام و دمکراسی)، ترجمه شجاع احمدوند، تهران: نشر نی. - اسکاچپول، تدا، (1388)، بینش و روش در جامعهشناسی تاریخی، ترجمه هاشم آقاجری، تهران: نشر مرکز. - اسماعیلی، حمیدرضا، (1388)، «فرهنگ سیاسی هیأت حاکم در دوره پهلوی»، فصلنامه مطالعات تاریخی، شماره 26. - اطاعت، جواد (1386)، «ماهیت دولت در ایران، سیاست و سلطه اقتدارگرای بروکراتیک»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شمارههای پیاپی: 245 و 246. - اکبری، محمدعلی؛ بیدگلو، رضا، (1390)، «پهلویسم: ایدئولوژی رسمی دولت محمدرضا پهلوی در دهه 1340 -1350»، گنجینه اسناد، سال بیست و یکم، دفتر چهارم. - اورنگ، قدرت الله، (1349)، عظمت شاهنشاهی ایران در عصر سلطنت شاهنشاهی آریامهر، بیجا: بینا. - اولیانفسکی، راستیسلاو، (1359)، راه رشد غیر سرمایهداری، تهران: حزب توده ایران. - بحرانی، محمدحسین، (1388)، طبقه متوسط و تحولات سیاسی در ایران معاصر-1320-13809- پژوهشی در گفتمانهای سیاسی قشرهای میانی ایران، تهران: آگاه. - بروجردی، مهرزاد، (1377)، روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه جمشید شیرازی، تهران: فرزان روز. - بشیریه، حسین، (1383)، «ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران»، مجله ناقد، سال اول، شماره 2. - بشیریه، حسین، (1393)، زمینههای اجتماعی انقلاب ایران، ترجمه علی اردستانی، تهران: نگاه معاصر. - بهروز، مازیار، (1380)، شورشیان آرمان خواه، ترجمه مهدی پرتوی، تهران: ققنوس. - بیات، آصف، (1391)، سیاستهای خیابانی، جنبش تهیدستان در ایران، ترجمه سید اسدالله نبوی چاشمی، تهران: پردیس دانش. - بیات، آصف، (1379)، «مقایسه جنبشهای اسلامی در مصر و ایران»، مجله گفتوگو، شماره 29 . - بیل، جیمز؛ ویلیام راجر لویس، (1369)، مصدق، نفت، ناسیونالیسم ایرانی، ترجمه هوشنگ مهدوی و کاوه بیات، تهران: نشر نو. - پهلوی، فرح، (1382)، دختر یتیم، تهران: به آفرین. - پهلوی، محمدرضا، (1345)، انقلاب سفید، تهران: کتابخانه سلطنتی پهلوی. - پهلوی، محمدرضا، (1356)، به سوی تمدن بزرگ، تهران: کتابخانه سلطنتی پهلوی. - پیوندی، سعید، (1391)، «روشنفکری چپ ایران و موضوع دموکراسی»، ایران نامه، تابستان، سال بیست و هفتم، شمارههای 2و 3 . - تورن، آلن، (1386)، «مقدمهای بر مطالعه جنبشهای اجتماعی»، در علی حاجلی (مترجم و مولف)، فهم و مطالعه جنبشهای اجتماعی جدید، تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ - توفیق، ابراهیم، (1385)، «مدرنیسم و شبه پاتریمونیالیسم: تحلیلی از دولت در عصر پهلوی»، مجله جامعه شناسی ایران، بهار، سال هفتم، شماره 1. - جلاییپور، حمیدرضا، (1381)، جامعهشناسی جنبشهای اجتماعی: با تاکید بر جنبش اصلاح طلبی دوم خرداد، تهران: انتشارات طرح نو. - جلاییپور، حمیدرضا، (1392)، جامعهشناسی ایران، جامعه کژ مدرن، تهران: نشر علم. - حسینزاده، فهیمه، ( 1387)، ویژگیها و صورت بندی جنبشهای اجتماعی در ایران، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک. - حسینیزاده، محمدعلی، (1386)، اسلام سیاسی در ایران، قم: دانشگاه مفید. - خسرو خاور، فرهاد، (1391)، «از روشنفکران بلندپرواز تا روشنفکران واسط» ایران نامه، سال بیست و هفتم، تابستان، شمارههای 2 و 3 . - خیرخواهان، جعفر، (1389)، «باتلاق برنامهریزی پهلوی: نهاد برنامهریزی در ایران چگونه شکل گرفت» مهرنامه، دیماه، سال اول، شماره 8 . - دوستدار، آرامش، (1383)، امتناع تفکر در فرهنگ دینی، پاریس: خاوران. - ربانی خوراسگانی، علی، (1377)، «بررسی سه رهیافت نظری در جامعهشناسی تاریخی»، مجله علمی پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، بهار، شماره پیاپی 12 . - روح، محمدجواد، (1390)، «دموکراسی را نمیفهمیدیم، در پی «حکومت تک حزبی» بودیم: نقد سیدکاظم بجنوردی بر مبارزه مسلحانه»، مهرنامه، بهمن، شماره 19. - روحانی، سید حمید، (1359)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی، تهران: راه امام. - روحانی، فخر، (1370)، اهرمهای سقوط شاه، تهران: نشر بلیغ. - رهبانی، مجید، (1389)، «حزب یا جبهه؟ نخستین کنگره جبهه ملی ایران (دیماه1341)»، جهان کتاب، فروردین و اردیبهشت، شمارههای پیاپی: 252-251. - زاهد، سعید، (1381)، جنبشهای اجتماعی معاصر ایران، تهران: انتشارات سروش و طه. - سعید، بابی، (1379)، هراس بنیادین، اروپا مداری و ظهور اسلامگرایی، ترجمه: غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - سنجابی، کریم، (1381)، خاطرات سیاسی، تهران: صدای معاصر. - سید امامی، کاووس، (1377)، «روشهای تاریخی تطبیقی در آثار تدا اسکاچپول و چارلز تیلی»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، سال اول، شماره 1. - شاعری، احمد، (1350)، عصر همبستگی شاه و مردم، تهران: بینام. - شاکری، خسرو، (1384)، پیشینههای اقتصادی، اجتماعی جنبش مشروطه و انکشاف سوسیال دموکراسی، تهران: اختران. - شاکری، خسرو، (1386)، هشت نامه مصطفی شعاییان به چریکهای فدایی خلق: نقد یک منش فکری، تهران: نشر نی. - شریعتی، علی، (1382)، امت و امامت، در مجموعه آثار دکتر شریعتی، تهران: انتشارات آمون و بنیاد شریعتی. - شوکت، حمید، (1379)، نگاهی ازدرون به جنبش چپ ایران،گفت و گو با ایرج کشکولی، تهران: اختران. - طالبان، محمدرضا، (1389)، «تحلیل خلاف واقع در تبیینهای تاریخیِ علوم اجتماعی»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، بهار و تابستان، شماره 1. - طباطبایی، سیدجواد، (1386)، دیباچهای بر نظریه انحطاط ایران، تهران: نگاه معاصر. - علی احمدی، علی رضا و وفا، غفاریان، (1382)، «اصول شناخت و روش تحقیق (با نگاهی به مطالعات تاریخی)»، فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهراء، سال 13، تابستان و پاییز، شماههای 46-47 . - عیوضی، محمدرحیم، (1385)، «کامیابی یا ناکامی جریانهای سیاسی اپوزیسیون عصر پهلوی»، ماهنامه زمانه، بهمن و اسفند، شمارههای پیاپی: 53 و 54 . - غنی، قاسم، (1361)، یادداشتهای آرامش، به کوشش اسفندیاری، تهران: کتاب فرزان. - غنینژاد، موسی، (1395)، اقتصاد و دولت در ایران؛ پژوهشی در ریشهها و علل تداوم اقتصاد دولتی در ایران، تهران: انتشارات دنیای اقتصاد. - فروند، ژولین، (1372)، نظریههای مربوط به علوم انسانی، ترجمه علی محمد کاردان، چاپ دوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - فوران، جان، (1382)، «تحلیل نظری از انقلاب 1979-1977 ایران»، ترجمه سید صدرالدین موسوی، پژوهشنامه متین، سال 5، تابستان، شماره 19 . - کاتم، ریچارد، (1371)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین، تهران: کویر. - کاتوزیان، محمدعلی همایون، (1380)، «بهسوی نظریه عمومی انقلابهای ایران»، ترجمه علیرضا طیب، فصلنامه راهبرد، بهار، شماره پیاپی 19 . - کدی، نیکی، (1375)، ریشههای انقلاب ایران، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران: قلم. - کدی، نیکی، (1383)، نتایج انقلاب ایران، ترجمه مهدی حقیقت خواه، تهران: ققنوس. - کریمی مله علی، (1375)، «تاریخ چهل ساله ملی گرایی»، فصلنامه 15 خرداد، شماره پیاپی 21. - کمالی، مسعود، (1381)، دو انقلاب ایران؛ مدرنیته، جامعه مدنی، مبارزه طبقاتی، تهران: دیگر. - گرگین، عاطفه، (1363)، «گفتگویی با پاک نژاد»، مجله دفترهای آزادی، شماره 1. - لیتل، دانیل، (1373)، تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران: صراط مدنی. - لیلاز، سعید، (1392)، موج دوم، تجدد آمرانه در ایران؛ تاریخ برنامههای عمرانی سوم تا پنجم، تهران: نیلوفر. - متقی، محسن، (1391)، «دین، دموکراسی و روشنفکران مسلمان»، ایران نامه، سال 27، تابستان، شمارههای 2 و3. - متین عسکری، افشین، (1378)، کنفدراسیون: تاریخ جنبش دانشجویان ایرانی در خارج از کشور 1357-1332، ترجمۀ ارسطو آذر، تهران: شیرازه. - مدنی، سید جلال الدین، (1361)، تاریخ سیاسی معاصر ایران، جلد اول قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. - معدل، منصور، (1382)، طبقه، سیاست و ایدئولوژی در انقلاب ایران، ترجمه محمدسالار کسرایی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران. - ملائی توانی، علیرضا و فریده باوریان، (1390)، «بررسی روند همراهی جیهه ملی با انقلاب اسلامی از فضای باز سیاسی تا دیدار با امام»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال هشتم، تابستان، شماه 25 . - ملکیان، مصطفی، (1385)، «سیاستزدگی یا سیاستزدایی؛ مناظره ملکیان با حجاریان»، اندیشه پویا، شمارههای 33 و 35 . - مهرآیین، مصطفی، (1385)، «ریشهها و نتایج انقلاب اسلامی ایران: دیدگاههای نیکی کدی»، پژوهشنامه متین، شماره 33. - مهرگان، حیدر، (1359)، چپها، مسئله خرده بورژوازی و راه رشد غیر سرمایهداری، تهران: حزب توده ایران. - نجاتی، غلامرضا، (1371)، تاریخ بیست و پنج ساله ایران، جلد اول، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا. - نجاتی، غلامرضا، (1368)، جنبش ملی شدن صنعت نفت و کودتای 28 مرداد 1332، تهران: امیرکبیر. - نورث، داگلاس و دیگران، (1394)، سیاست، اقتصاد و مسائل توسعه در سایه خشونت، مترجم، محمدحسین نعیمیپور و محسن میردامادی، تهران: انتشارات روزنه. - یزدی، ابراهیم، (1382)، جنبش دانشجویی: در دودهه 1320 و 1330، تهران: انتشارات قلم. - آجودانی، ماشاءالله، (1385)، «مشروطه موفق نبود که همان آرزوها را داریم»، گفتگوی سیروس علی نژاد باماشاءالله آجودانی، مردادماه قابل دسترسی در: http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/ .
ب- انگلیسی - Mahoney, James & Terrie, P.L, (2008), “Comparative- Historical Analysis in contemporary Political Science”, in J.M. Box- Steffensmeier, H. Brady, & D. Collier (eds), The Oxford Handbook of Political Methodology. Aug 2008,Oxford University Press.
- Melucci, Alberto, (1980), “The New Social Movements: A Theoretical Approach, Social Science Information”, Vol. 19, No. 2
- Razavi, Hossein and Firuz Vakil, (1984), Political Environment of Economic Planing in Iran, 1971- 1983: From Monarchy to Islamic Reppablic, Colorado: West view
- Tazmini, Ghonche, (2009), Khatami`s Iran: The Islamic Republic and the Turbulent Path to Reform, London: I.B.Tauris.
- Touraine, Alain, (1977), The Self Production of Society, Chicago: University of Chicago Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 17,917 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,825 |
||