| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,223 |
| تعداد مقالات | 18,061 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,767,870 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,990,364 |
تطورات تصور مشروعیت دولت در فضای پسامشروطه (بررسی موردی تلقی روحانیت از سلطنت) | ||
| دولت پژوهی | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 13، خرداد 1397، صفحه 69-104 اصل مقاله (599.95 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tssq.2018.8755 | ||
| نویسنده | ||
| رضا سلیمانی* | ||
| استادیار علومسیاسی دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| تحلیل سیاسی جامعهی معاصرِ ایران، نشان میدهد شناخت تاریخ تحولات خِرَد حکومتی(تصور معقول از دولت) در فهم ذهنیت نیروهای اجتماعی در قبال حکومت تأثیر جدی دارد. مشروطهی ایرانی توانست اولین تردیدها را دربارهی دولت سلطنتی به وجود آورد و نگرههای سنتی را دربارهی مشروعیت دولت زیر سئوال ببرد. با این وجود، بینظمی/آشوبهای اجتماعی و سیاسی پدیدارشده در جامعهی ایرانیِ پسامشروطه، موجب هویدا شدن دوبارهی «بحران حکمرانی» و اُفت گرایشِ تحولخواهی در عقلانیت حکومتی سنتی و حرکت به سوی خِرد حکومتی جدید گردید. این خِرَد جدید شرایط را برای بازتولید ساختار اقتدارگرای نوینی چون رضاشاه در واکنش به بحران حکمرانی پسامشروطهای فراهم ساخت. از اینرو در این مقطع، موج جدیدی از تلقیها در میان روحانیت رسوخ یافت که با همان اشتیاقی که پیشتر در جستجوی آزادی و حکومت قانون بودند، به جستجوی حکومت مطلقه اهتمام ورزیدند و عملاً به بازتولید روحِ استبداد قاجاری در کالبد دولت مطلقهی پهلوی کمک کردند. به این ترتیب، نمودار تحولات سیاسی- اجتماعی ایران، نموداری سینوسی مینماید که مشحون از افتوخیزهای متناوب از تغییر یا پذیرش دولت استبدادی است. پرسش اصلی مقاله آن است که تلقی روحانیت از سلطنت، به عنوان دولت مشروع، در فضای پسامشروطه چه تحولاتی را پشت سر گذاشته است؟ فرضیهی اصلی در چارچوب مفهوم «حکومتمندی» فوکو آن است که تصور روحانیت از سلطنت طیفی از مشروعیتپنداری دولت سلطنتی تا انتقاد و مخالفت با آن را تجربه کرده است. بر این اساس، هدف اصلی مقاله کشف تحول در تصور روحانیت در قبال پروبلمهی سلطنت در فضای پسامشروطه تا انقلاب اسلامی است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تلقیِ دولت؛ خِرَد حکومتی؛ مشروطه؛ انقلاب اسلامی؛ سلطنت؛ روحانیت | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان،یرواند(1377) ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گلمحمدی، تهران: نشر نی. اتابکی،تورج(1385)تجدد آمرانه:جامعه و دولت در عصر رضاشاه. ترجمه مهدی حقیقت خواه.تهران:ققنوس. اخوی، شاهرخ(1368)«نقش روحانیت در صحنه سیاسی ایران»، در: مصدق نفت، ناسیونالیسم ایرانی. گردآورنده: جیمز بیل و ویلیام راجر لویس. ترجمه: عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: نشر نو. انتخابی، نادر(1390)ناسیونالیسم و تجدد در ایران و ترکیه. تهران: نگاره آفتاب. بازرگان، مهدی(1377 ب)مباحث بنیادین. مجموعه آثار، ج1 ، تهران: شرکت سهامی انتشار. بصیرتمنش، حمید(1378) علما و رژیم رضاشاه. تهران: عروج. چاپ دوم. بهشتیسرشت، محسن(1380) نقش علماء در سیاست از مشروطه تا انقراض قاجار. تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی. بینام(1372) سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج. ترجمه عباس مخبر. چاپ دوم.تهران:طرح نو. جعفریان، رسول(1383) جریانها و سازمانهای مذهبی -سیاسی ایران (از روی کار آمدن محمدرضا شاه تا پیروزی انقلاب) سالهای 1357-1320. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. حسینیان،روحالله(1379) بیست سال تکاپوی اسلام شیعی در ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. حسینیان،روحالله(1388)درآمدی بر انقلاب اسلامی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. حسینیزاده، سیدمحمدعلی(1389)اسلام سیاسی در ایران. قم: انتشارات دانشگاه مفید، چاپ دوم. دوانی، علی(1360) نهضت روحانیان ایران.ج2،تهران: موسسه خیریه و فرهنگی امام رضا(ع). رازی، محمدشریف(1370) گنجینه دانشمندان. جلد نهم، قم، چاپ امیر. علی آبادی، محمد(1378) الگوی زعامت:سرگذشت های ویژه حضرت آیت الله بروجردی از زبان علماء. قم: عصمت. فوکو، میشل(1389) تئاتر فلسفه(مجموعه مقالات). ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی. فوکو، میشل(1390) تولد زیست سیاست. ترجمه رضا نجفزاده. تهران: نشر نی. فیرحی، داود(1394) فقه و سیاست در ایران معاصر: فقه سیاسی و فقه مشروطه. تهران: نشر نی. چاپ پنجم. کدی، نیکی(1381) ایران در دوره قاجار و برآمدن رضاشاه.ترجمه مهدی حقیقت خواه. تهران: ققنوس. کرباسچی، غلامرضا(1380) تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی: تاریخ حوزه علمیه قم. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. کسروی، احمد (1323) دولت به ما پاسخ دهد. تهران: چاپخانه پیمان. مدنی، جلال الدین(1361) تاریخ سیاسی معاصر ایران. قم: دفتر انتشارات اسلامی. مرکز اسناد انقلاب اسلامی(1374) اسناد انقلاب اسلامی. ج1. مکی، حسین(1362) تاریخ بیست ساله ایران. ج 2. تهران: امیرکبیر. منظورالاجداد، سیدمحمد حسین(1379) مرجعیت در عرصه اجتماع و سیاست: اسناد و گزارشهایی از آیات عظام نائینی، اصفهانی، قمی، حائری، بروجردی(1292-1339).تهران: شیرازه، چاپ اول. میلر، پیتر(1382) سوژه، استیلا و قدرت. ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی. نجفی، موسی؛ فقیه حقانی، موسی(1384) تاریخ تحولات سیاسی ایران: بررسی مولفه های دیـن، حاکمیـت و مـدنیت.تهـران: موسسـه تـاریخ معاصـر ایران. درخشه، جلال(بهار و تابستان 1380)«جستاری در تفکر سیاسی علمای شیعه از مشروطیت تا سال 1320».دین و ارتباطات. ش 13 – 14: 189-224. روزنامه اطلاعات، 17/8/1356: ش 15506. فوکو،میشل (آذر 1384)«حکومت مندی».ترجمه افشین جهاندیده و نیکو سرخوش در فصلنامه گفتگو.ش44: 7-32. واعظزاده خراسانی، محمد(پاییز 1369) مجله حوزه. دوره 7. ش 41: 23-46 یحیوی، حمید(1394) کالبدشکافی فوکویی دولت، فصلنامه دولتپژوهی. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی.دوره 1، ش. 3 :114-146. یحیوی، حمید(1396) «شبانوارگی جدید: نقد و بررسی عقلانیتهای حکومتی دولت در ایران». فصلنامه دولتپژوهی. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی.دوره 3، ش. 10 :1-33. Dean, Mitchell (1999) Governmentality: power and rule in modern society. Landon: Sage publications.Foucault, Michel (2007) Security, Territory, Population. Translated by Graham Burchell. MacMillan: Palgrave.
httpp://www.bahar.fr/divanBahar.html. Accessed May 14, 2017
httpp://www.bahar.fr/Divanmalekoshoarayebahar.pdf. Accessed February 5, 2017 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,104 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,309 |
||