| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,179 |
| تعداد مقالات | 17,647 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,533,980 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,269,639 |
تأثیر آراء فلسفی ملاصدرا بر مکتب اخلاقی او | ||
| حکمت و فلسفه | ||
| مقاله 9، دوره 14، شماره 54، تیر 1397، صفحه 224-242 اصل مقاله (363 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2018.9171 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محمد حسین میردامادی* 1؛ علی ارشد ریاحی2 | ||
| 1فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان، ایران | ||
| 2استاد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| آراء فلسفی ملاصدرا بر قواعد کلی و جهت گیری‌های اخلاقی او (از این دو به مکتب اخلاقی تعبیر می‌کنیم) تأثیرگذار است. وجودشناسی ملاصدرا اخلاق را زیر مجموعۀ نظام هدفمند الهیاتی خود قرار داده و تلقی او از هستی و انسان پیامدهای متمایزی در مکتب اخلاقی وی داشته است. بنابر مبنای تجرد نفس ارتباط اعمال انسان و سرنوشت اخروی او و نیز بحث تناسخ باطنی (که با لزوم مراقبه و محاسبه اخلاقی مرتبط است) بستری مناسب می‌یابد. همچنین حدوث و بقاء نفس در نظر صدرا اهمیت رفتار بدنی در ترقی نفسانی را روشن می‌کند. تحول پذیری نفس و اسباب تحول آن بر لزوم مراقبه بر رفتارهای بیرونی و حتی نیات درونی در تبیین مکتب اخلاقی صدرا تأثیرگذار بوده است و مبنای قوای نفس و وحدت آن لزوم مداومت بر عمل صالح و پرهیز از عمل منافی ارتقاء وجودی را تبیین می‌کند. قاعدۀ اتحاد عاقل و معقول نیز بر عینیت اخلاق و هویت وجودی انسان صحه می‌گذارد. اصالت و تشکیک وجود، لزوم جهت‌دهی اخلاقی رفتار در تقرب به خداوند را تبیین و قاعده سنخیت علت و معلول، ذاتی و غیر قراردادی بودن اخلاق در مکتب صدرا را مشخص می‌کند. حرکت جوهری و ارتباط ذاتی نفس و بدن، نفی نسبی‌گرایی اخلاقی را تبیین و مباحث فطرت نیز موضع صدرا در وحدت‌گرایی یا کثرت‌گرایی اخلاقی را مشخص می‌کند. بسیاری از معضلات مکاتب اخلاقی از جمله سؤال در مورد ذهنی یا عینی بودن اخلاق، تکلیف‌گرایی یا فضیلت‌گرایی در اخلاق، کثرت‌گرایی یا وحدت‌گرایی در گرایش‌های اخلاقی در نوع انسان، وظیفه‌گرایی یا نتیجه‌گرایی در اخلاق و ... در تفسیر حکمت متعالیه به سرانجامی روشن می‌انجامد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق؛ نفس؛ تهذیب نفس؛ مکتب اخلاقی؛ ملاصدرا | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم آشتیانی، جلال الدین. (1381). شرح بر زادالمسافر، قم: بوستان کتاب. جوادی آملی، عبداله. (1376 ). رحیق مختوم، ج 2، قم: اسراء. جوادی آملی، عبداله. ( 1385 ). مبادی اخلاق در قرآن، قم: اسراء. جوادی آملی، عبداله. (1387). تفسیر انسان به انسان، قم: اسراء. حسن زاده آملی، حسن. (1390). اتحاد عاقل به معقول، قم: بوستان کتاب. فتحعلی خان، محمد. (1377). فلسفه اخلاق، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی. مصباح یزدی، محمدتقی. ( 1367). دروس فلسفه اخلاق، تهران: اطلاعات. مطهری، مرتضی. ( 1382). فلسفه اخلاق، تهران: صدرا. ملاصدرا. (1366). تفسیر القرآن الکریم، ج 7، قم: بیدار. ملاصدرا. ( 1376). مشاعر، تصحیح سیدجلال الدین آشتیانی، تهران: امیرکبیر. ملاصدرا. (1340). رساله سه اصل، تصحیح سیدحسین نصر، تهران: دانشگاه علوم معقول و منقول. ملاصدرا. ( 1380). اسرار الآیات، تهران: بنیاد حکمت اسلامی. ملاصدرا. ( 1380). المبدأ و المعاد، تصحیح آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. ملاصدرا. ( 1381).رساله سه اصل، تصحیح سیدحسین نصر، تهران: بنیاد حکمت اسلامی. ملاصدرا. (1381). کسر اصنام الجاهلیه، تصحیح محسن جهانگیری، تهران: بنیاد حکمت اسلامی. ملاصدرا. (1382). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح سیدجلال الدین آشتیانی، مشهد: المرکز الجامعی للنشر ملاصدرا. (1383). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، ج 1، 2، 3، 6، 7، 8 و 9، بیروت: داراحیاء التراث العربی. ملاصدرا. (1385). ترجمه مفاتیح الغیب، محمد خواجوی، تهران: مولی. ملاصدرا. ( 1386). مفاتیح الغیب، ج 1، تصحیح نجفقلی حبیبی، تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا. ملاصدرا. (1389). اکسیر العارفین، تهران: بنیاد حکمت اسلامی. ملاصدرا. ( 1389). الواردات القلیبه، تهران: بنیاد حکمت. ملاصدرا. ( 1389). تفسیر القرآن الکریم، ج 8، تصحیح سیدصدرالدین طاهری، تهران: بنیاد حکمت. ملاصدرا. ( 1391). المشاعر، تصحیح مقصود محمدی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی. نراقی، احمد. (بی تا). معراج السعاده، قم: مرکز نشر اسلامی. نصر، سیدحسین. (1371). معارف اسلامی در جهان معاصر، تهران: امیرکبیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,300 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 753 |
||