| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,185 |
| تعداد مقالات | 17,683 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,321,174 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,431,270 |
نیاز اولیه انسان به احترام از نگاه قرآن با تأکید بر روش معناشناسی ساختگرا و شناختی | ||
| پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
| مقاله 3، دوره 8، شماره 31، اسفند 1396، صفحه 65-110 اصل مقاله (1.68 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2018.36604.1788 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدمهدی صفورایی1؛ جعفر علیگلی فیروزجائی* 2؛ علیرضا قائمی نیا3 | ||
| 1دانشیار روانشناسی جامعةالمصطفی، قم، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری روانشناسی قرآن، جامعةالمصطفی، قم، ایران | ||
| 3دانشیار فلسفة اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| تأمین نیاز انسان به احترام، شایستگی و قدرت موجب اعتماد به نَفْس، خودشکوفایی و موفقیت می‌شود و ضربه به این نیاز نیز موجب احساس ضعف و حقارت می‌گردد. هدف از این تحقیق، بررسی این نیاز و بنیادین بودن آن از نگاه قرآن است. به این منظور، با شیوة داده‌بنیاد، کلیدواژه‌های مرتبط با احترام در نرم‌افزار مکس‌کیودا وارد شدند و کار کدگذاری همراه با تحلیل محتوا به شکل مقوله‌بندی‌های مختلف انجام گرفت. برای معنایابی واژگان در این تحقیق، از روش میدان معنایی ساختگرا و معناشناسی شناختی و برای موارد بینامتنی از روش تفسیر موضوعی استفاده شد. تحلیل کلیدواژگان و موارد بینامتنی، فراوانی پانصد کد مرتبط با موضوع احترام را در قرآن نشان داده‌است و سطوح متعددی از راهکارهای رشد یا ضربه به احترام و نیز علل شکل‌گیری یا مقابله با احترام را استخراج کرده‌است. در نتیجه، این میزان از بسامد نشانگر بنیادین بودن نیاز به احترام از نگاه قرآن است. بررسی کلیدواژه‌های احترام و همنشین‌های آن‌ها دو زیرمجموعة قدرت در برابر ضعف و شایستگی در برابر تحقیر را برای نیاز احترام نشان می‌دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| احترام؛ شایستگی؛ قدرت؛ معناشناسی شناختی؛ معناشناسی ساختگرا | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌فارس، احمد. (1404ق.). معجم مقاییس اللغه. قم: نشر مکتب الأعلام الأسلامی. ابن‌منظور، محمدبن مکرّم. (1414ق.).لسان العرب. چ3. بیروت: دار صادر. ابن‌هشام، عبدالملک. (بی‌تا).السیرةالنبویّة. تحقیق مصطفی السقا، ابراهیم الأبیاری و عبدالحفیظ شلبی. بیروت: دار المعرفة. ایزوتسو، توشیهکو. (1361). خدا و انسان در قرآن. ترجمة احمد آرام. تهران: انتشار سهامی. ایمان، محمدتقی و محمودرضا نوشادی. (1395). «تحلیل محتوای کیفی». عیار پژوهش در علوم انسانی. س3. ش2. پیاپی 6. صص15ـ44. پالمر، فرانک.(1385). نگاهی تازه به معناشناسی. ترجمة کوروش صفوی. چ4. تهران: کتاب ماد. تبریزی، منصوره. (1393). «تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی». فصلنامة علوم اجتماعی. د 21. ش 64. صص 105ـ138. جوادی‌آملی، عبدالله. (1383). تفسیر تسنیم. ج6. قم: اسراء. جوهری، اسماعیل‌بن حمّاد. (1407ق.). الصحاح فی لغة العرب. تحقیق احمدبن عبدالغفور عطار. چ 4. بیروت: دارالعلم. ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1410ق.). الصحاح تاج‌اللغة و صحاح العربیة. بیروت: دار العلم للملایین. حر عاملی، محمدبن حسن. (1409ق.). وسائل الشیعة. قم: مؤسسة آل‌البیت(ع). خامه‌گر، محمد. (1389). «شبکه معنایی موضوعات قرآن «معرفی شش رویکرد در تفسیر موضوعی قرآن کریم». پژوهش‌های قرآنی. ش 62ـ63. صص 271ـ236. دانایی‌فرد، حسن و سیدمجتبی امامی. (1386). «استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد». اندیشة مدیریت راهبردی. د1. ش2. صص 69ـ97. راسخ مهند، محمد. (1386). «اصول و مفاهیم بنیادی در زبانشناسی شناختی». بخارا. ش63. صص172ـ191. سیدرضی، محمدبن حسین. (1414ق.). نهج البلاغة. تصحیح علی‌نقی فیض‌الإسلام. قم: هجرت. شاه‌عبدالعظیمی، حسین. (1363). تفسیر اثنی‌عشری.14 جلد. تهران: میقات. شجاعی، محمدصادق و دیگران. (1393). «کاربرد نظریه حوزه‌های معنایی در مطالعات واژگانی ساختار شخصیت بر پایة منابع اسلامی». مطالعات اسلام و روانشناسی. س8. ش15. صص 7ـ38. شیرافکن، محمدحسین و دیگران. (1396). «تحلیل حوزه مقابل تقوا با تأکید بر روش معناشناسی ایزوتسو». مجلة ذهن. د 18. ش71. صص 171ـ198. صدر، سید موسی. (1395). در قلمرو اندیشه امام موسی صدر: نای و نی. ترجمة علی حجتی کرمانی. چ4. قم: مؤسسة فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر. طباطبایی، سیدمحمدکاظم. (1390). منطق فهم حدیث. قم: نشر مؤسسة امام خمینی(ره). طبری، محمدبن جریر. (1412ق.). جامع‌البیان فی تفسیر القرآن (تفسیر الطبری). بیروت: نشر دارالمعرفة. طوسی، محمدبن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآنتصحیح احمد حبیب عاملی. 10 جلد. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. عسکری، ابوهلال. (1400ق.). الفروق فی اللغة. بیروت: دارالافاق. علیگلی، جعفر، سیدحمید جزائری و همایون سراقی. (1396). «نیاز اولیة انسان به پذیرش از دیدگاه قرآن و نظریات مطرح روانشناسی». کنگرة قرآن و علوم انسانی. علیگلی، جعفر، محمدمهدی صفورایی و علی‌محمد صالحی. (1396). «تحول نیاز انسان به آزادی و اختیار از نگاه قرآن و نظریه‌های مطرح در روانشناسی». کنگرة قرآن و علوم انسانی. فراهیدی، خلیل‌بن احمد. (1409ق.). کتاب العین. چ2. تهران: هجرت. فضل‌الله، محمدحسین. (1419ق.). من وحی القرآن. 25 ج. بیروت: دارالملاک. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. (1984م.). قاموس المحیط. کویت: نشر الکویت. فیض‌کاشانی، محمد. (1406ق.). الوافی. اصفهان: کتابخانه أمیرالمؤمنین علی(ع). ـــــــــــــــــــــــــ . (1415ق.). تفسیر الصافی. تصحیح حسین اعلمی. تهران: مکتبة الصدر. قائمی‌نیا، علیرضا. (1386). «زبانشناسی شناختی و تفسیر قرآن کریم». مجلة ذهن. د 8. ش30. صص3ـ26. ــــــــــــــــــــ . (1390). معناشناسی شناختی قرآن. قم: فرهنگ و اندیشة اسلامی. قراملکی، فرامرز، مریم قاسم احمد و عبدالهادی فقهی‌زاده. (1396). «مؤلفه‌های معنایی مادة "کرم" در قرآن بر اساس معناشناسی ساختاری و رویکردهای تحلیلی ـ منطقی». پژوهش‌های قرآن و حدیث. د50. ش1. صص 77ـ99. قرائتی، محسن. (1388). تفسیر نور.10 ج. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن. قرشی، علی‌اکبر. (1412ق.).قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الإسلامیة. کلینی، محمدبن یعقوب. (1407ق.). الکافی. تحقیق علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی. چ4. تهران: نشر دارالکتب الإسلامیة. کاویانی، محمد. (1392). سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن. قم: نشر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. گلاسر، ویلیام. (1382). نظریة انتخاب گلاسر. ترجمة مهرداد فیروزبخت. تهران: نشر رسا. گلفام، ارسلان و سحر بهرامی خورشید. (1386). «نگاهی شناختی به مفهوم سببیت در زبان فارسی». پژوهشنامة علوم انسانی. ش55. صص 37ـ62. مرتضی زبیدی، محمدبن محمد. (1984م.). تاج‌العروس من جواهر القاموس. کویت: نشر الکویت. مصباح‌یزدی، محمدتقی. (1391). اخلاق در قرآن. تحقیق محمدحسین اسکندی. قم: نشر مؤسسة امام. ـــــــــــــــــــــــــــــ . (1380). به سوی خودسازی. تحقیق کریم سبحانی. قم: نشر مؤسسة امام. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1371). تفسیر نمونه. 28 ج. تهران: نشر دار الکتب الإسلامیة. یانگ، جفری. (1383). شناخت‌درمانی اختلالات شخصیت: رویکرد طرح‌واره‌محور. ترجمة علی صاحبی و حسن حمیدپور. تهران: نشر ارجمند. یانگ، جفری، ژانت کلوسکو و مارجوری ویشار. (1391). طرح‌واره درمانی (راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی). ترجمة حسن حمیدپور و زهرا اندوز. تهران: نشر ارجمند. یمانی، نیکو، احمدرضا نصر و امیرحسن منجمی. (1386). «تحلیل داده‌های پژوهش‌های کیفی با استفاده از نرم‌افزار». مجلة آموزش در علوم پزشکی. د7. ش 18. صص 423ـ436. Carver, Charles s. & Michael Scheir. (1992). Perspective on Personality. University of Miami.
Evans, Vyvyan & Green Melanie. (2006). Cognitive Linguistics An Introduction. Edinburgh University Press.
Hsieh, Hsiu- Fang, Shanon, Sara E. (2005). “Three Approaches to Content Analysis”. Qualitative Health Research. Vol. 15. No. 9. Pp. 1277-1288.
Glaser, Barney G. & Anselm L Strauss. (1967). the Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. Chicago: Aldine Publishing Company.
Lackoff, George & Johnson, Mark. (1999). Philosophy in the Flesh. New York: Basic Books.
Lewando-Hundt, G. & et al. (1997). “Comparing Manual with Software Analysis in Qualitative Research: Undressing Nud”. IST. Health Policy Plan. Vol. 12. No. 4. Pp. 372-380.
Maslow, Abraham. (1970). Motivation and Personality. Harper & Row.
Overschelde, James P. Van and et al. (1969). “Category norms: An updated and expanded version of the Battig and Montague norms”. Journal of Memory and Language. No. 50. Pp 289-335.
Shaffer, David R. & Kipp, Katherine. (2007). Developmental Psychology Childhood and Adolescence. 8th Edition. Wadsworth Cengage Learning.
Talmy, Leonard. (2000). Toward a Cognitive Semantics. Cambridge, MA: MIT Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,390 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,303 |
||