| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,224 |
| تعداد مقالات | 18,148 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,930,872 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,008,349 |
آیا میتوان دربارة نفس استعلایی حکم اخلاقی صادر کرد؟ معضل اخلاق در رسالة منطقی-فلسفی | ||
| حکمت و فلسفه | ||
| مقاله 7، دوره 15، شماره 60، دی 1398، صفحه 185-215 اصل مقاله (634.64 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2019.43541.1735 | ||
| نویسنده | ||
| رضا مثمر* | ||
| استادیار فلسفه، مؤسسۀ آموزش عالی علوم شناختی (پژوهشکده علوم شناختی)، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ویتگنشتاین در صفحات پایانی رسالة منطقی-فلسفی به موضوع اخلاق میپردازد. وی در رساله و دفترچه یادداشتها میکوشد با فروکاهش مفهوم خوبی به مفهوم خوشکامی و سپس با تعریف خوشکامی به هماهنگی با جهان و پذیرش آن در کلیتش تصویری از «موضوع» اخلاق به دست دهد. در رساله، ویتگنشتاین نفس در معنای تجربیاش را از نفس در معنای مابعدالطبیعیاش جدا میکند؛ از این دو تنها نفس تجربی با جهان در رابطة علّی است. پس از این گام وی نفس تجربی مورد پژوهش روانشناسی و کنشهایش را از بحث اخلاق کنار میگذارد. به نظر ویتگنشتاین ارادة نفس مابعدالطبیعی و رویکردش به جهان (پذیرفتن یا رد جهان) یگانه موضوع موجه برای حکم اخلاقی است. استدلال خواهم کرد که چنین راهبردی به معضل بزرگی دچار است: ذهن تنها زمانی میتواند رویکرد پذیرش/ ناپذیرفتن را به جهان اتخاذ کند و از این راه موضوع حکم اخلاقی واقع شود که در ارتباطی علّی با جهان باشد. حال مشکل در آن است که ذهن مابعدالطبیعیای که یکسر مستقل از جهان است نمیتواند آن را بپذیرد یا رد کند. در پایان با اشاره به آرای مگینیس (2002) و بکستروم (2018) نشان خواهم داد که چگونه این معضل مفسران رساله را نیز سردرگم کرده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| رسالۀ منطقی- فلسفی؛ اخلاق؛ نفس مابعدالطبیعی؛ بکستروم؛ مگینیس | ||
| مراجع | ||
|
علایینژادحسینی، مالک. (۱۳۸۹). ویتگنشتاین و حکمت. تهران: انتشارات هرمس. ماونس، هاوارد. (۱۳۷۹). درآمدی بر رسالة ویتگنشتاین. ترجمۀ سهراب علوینیا. تهران: طرح نو. مثمر، رضا. (1398). «خوبی، خوشکامی و پذیرش جهان از دیدگاه ویتگنشتاین متقدم». پژوهشهای فلسفی. دوره 13، شماره 27، صص 314-293. ویتگنشتاین، لودویگ. (1369). رسالۀ منطقی- فلسفی. ترجمۀ محمود عبادیان. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران. ویتگنشتاین، لودویگ. (۱۳۷۹). رسالۀ منطقی- فلسفی. ترجمۀ میرشمسالدین ادیب سلطانی، تهران: انتشارات امیرکبیر. ویتگنشتاین، لودویگ. (۱۳۹۷). رسالة منطقی-فلسفی. ترجمۀ سروش دباغ. تهران: انتشارات هرمس. ویتگنشتاین، لودویگ. (۱۳۸۵). یادداشتها ۱۹۱۶-۱۹۱۴. ترجمۀ موسی دیباج و مریم حیات شاهی. تهران: انتشارات سعاد. Anscombe, G. E. M. (1957). Intention. Oxford: Blackwell.
Appelqvist, H. (2013). “Why Does Wittgenstein Say that Ethics and Aesthetics Are One and the Same?” In: M. Potter and P. Sullivan (Eds.). Wittgenstein’s Tractatus: History and Interpretation. Oxford: Oxford University Press. pp. 40-58.
Backström, J. (2018). "From Nonsense to Openness; Wittgenstein on Moral Sense”. In: R. Agam-Segal and E. Dain (Eds.) Wittgenstein’s Moral Thought. London and New York: Routledge. pp. 247-276.
Black, M. (1964). A Companion to Wittgenstein’s Tractatus. Cambridge: Cambridge University Press.
Candlish, S. (2001). The Will. In: H. Glock (Ed.). Wittgenstein: a Critical Reader. Oxford: Blackwell Publishers. pp. 156-173.
Glock, H. (1996). A Wittgenstein Dictionary. Oxford: Blackwell.
Hacker, P. M. S. (1986). Insight and Illusion, 2nd ed., Oxford: Clarendon Press.
Hintikka, J. (1958). "On Wittgenstein’s "Solipsism", Mind, 67(265), pp. 88-91.
Kant, I. (2006). Groundwork of the Metaphysics of Morals. M. Gregor (Trans.) with an introduction by C. M. Korsgaard. Cambridge: Cambridge University Press.
Levy, D. K. (2009). "Morality without Agency". In: E. Zamuner and D. K. Levy (Eds.) Wittgenstein’s Enduring Arguments, London and New York: Routledge. pp. 262-280
Lokhorst, G. C. (1991). "Wittgenstein on the Structure of the Soul: A New Interpretation of Tractatus 5.5421", Philosophical Investigations, 14, 4: 324-341.
McGuinness, B. (2002). Approaches to Wittgenstein; Collected Papers. London and New York: Routledge.
Merli, D. (2013). "Amoralist". In: H. LaFollette (Ed.) The International Encyclopedia of Ethics. Oxford: Blackwell Publishing. pp. 227-232.
Morris, M. (2008). Wittgenstein and the Tractatus Logico-Philosophicus. London and New York: Routledge.
Mulhaull, S. (2007). "Words, Waxing and Waning: Ethics in/ and/ of the Tractatus Logico-Philosophicus". In: G. Kahane, E. Kanterian, and O. Kuusela (Eds.). Wittgenstein and His Interpreters: Essays in Memory of Gordon Baker. Oxford: Blackwell Publishers, pp. 221-247.
Reath, A. (2013). Categorical Imperative. In: H. LaFollette (Ed.) The International Encyclopedia of Ethics. Oxford: Blackwell Publishing. pp. 720-729.
Sluga, H. (1983). "Subjectivity in the Tractatus", Synthese 56: 123-139.
Stroud, S. (2014). "Weakness of Will", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2014 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https:// plato.stanford.edu/ archives/ spr2014/ entries/ weakness- will/>.
Wittgenstein, L. (1979). Notebooks: 1914–1916. G. H. von Wright and G.E.M. Anscombe (Eds.). G.E.M. Anscombe (Trans.). 2nd edition. Oxford: Basil Blackwell.
Wittgenstein, L. (2001). Tractatus Logico-Philosophicus. D. F. Pears and B. F. McGuinness (Eds. And Trans.). London: Routledge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 618 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 378 |
||