| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,178 |
| تعداد مقالات | 17,641 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,386,167 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,233,143 |
خاستگاه ضرورت فلسفی از دیدگاه علامه طباطبائی و تفاوت آن با صدرالمتالهین | ||
| حکمت و فلسفه | ||
| مقاله 4، دوره 15، شماره 59، مهر 1398، صفحه 85-108 اصل مقاله (400.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2019.18915.1329 | ||
| نویسنده | ||
| مرتضی پویان* | ||
| دکتری فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تردیدی نیست که هم صدرالمتألهین و هم علامه به ضرورت فلسفی در خارج قایل هستند و فلسفه خویش را با ضرورت آغاز می‌کنند. اساساً ضرورت، اصل و مبنای جمیع موجودات و حقایق در عالم خارج است بلکه عین خارجیّت اشیاء است. موجودی که سهمی از ضرورت ندارد سهمی از خارجیّت و واقعیّت نیز ندارد. اما اختلاف صدرالمتألهین و علامه بدین‌جا بر می‌گردد که منشأ این ضرورت چیست و از کجا نشأت گرفته است؟ هر کدام از این‌دو فیلسوف ضرورت را از یک شیئی انتزاع می‌کنند. صدرالمتألهین ملاک ضرورت را از وجود و علامه از اصل واقعیت اشیاء می‌گیرد. به عبارت دیگر مبنای ضرورت فلسفی اشیاء نزد صدرالمتألهین وجود و نزد علامه اصل واقعیّت است. صدرالمتألهین فلسفه را با وجود شروع می‌کند و علامه با اصل واقعیّت اشیاء آغاز می‌کند. در این مقاله نخست پیرامون این موضوع می‌پردازیم که فرق منشأ انتزاع ضرورت فلسفی نزد صدرالمتالهین و علامه از کجا نشأت گرفته و سپس چه ثمرات و آثار عینی و فلسفی بر این دو نظر مترتّب می‌‌شود و هدف ما در این مقاله آن است که اختلافات میان این‌دو نظر را به تفصیل و جزئیات مطرح کنیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اصالت وجود؛ اصل واقعیّت؛ ضرورت فلسفی؛ اثبات واجب؛ اولین مسئلۀ فلسفه؛ پرسش از واقعیّت یا وجود | ||
| مراجع | ||
|
سهروردی. (1331). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. المجلد الثانی، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران. شیرازی، محمد بن ابراهیم. (1981م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، لبنان- بیروت: دار احیاء التراث العربی. شیرازی، محمد بن ابراهیم. (1346). الشواهد الربوبیه، مشهد: چاپخانه انتشارات مشهد. شیرازی، محمد بن ابراهیم. (بیتا). المشاعر. مشهد: انتشارات زوار. شیرازی، محمد بن ابراهیم. (1352). المسایل القدسیه، مشهد: چاپخانه انتشارات مشهد. مصباح یزدی، محمد تقی. (1363). تعلیقه علی نهایه الحکمه، تهران: انتشارات الزهراء. طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1981م). تعلیقه علی الحکمه المتعالیه، لبنان- بیروت: دار احیاء التراث العربی. سبزواری، هادی. (۱۹۸۱م). تعلیقه علی الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 759 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 434 |
||