تحلیل مواجهه انتقادی آیت‌الله سبحانی با روش تأویل معتزله

منابع و مآخذ

-                    قرآن کریم.

-                    ابن‌عاشور، محمد بن طاهر. (بی‌تا). التحریر و التنویر. بیروت: مؤسسه التاریخ.

-             ابن‌فارس، احمد. (بی‌تا). معجم مقاییس اللغه. مصحح عبدالسلام محمد هارون. چاپ اول. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. (نرم‌افزار قاموس نور).

-                    ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (بی‌تا). لسان العرب. بیروت: دار صادر. ط3. (نرم‌افزار قاموس نور).

-                    ابوزهره، محمد. (1393). تاریخ مذاهب اسلامی. مترجم علیرضا ایمانی. چ دوم. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.

-                    ابوزید، نصر حامد. (1387). رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن. ترجمۀ احسان موسوی خلخالی. تهران: نیلوفر.

-             اسعدی، محمد و سید محمد طیب حسینی. (1390). پژوهشی در محکم و متشابه. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. تهران: سمت. مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.

-                    اشعری، ابوالحسن. (1981). الابانه عن اصول الدیانه. تحقیق و تقدیم عبد القادر ناووط. دمشق: دارالبیان.

-                    الله‌بداشتی، علی. (1390). توحید وصفات الهی. درس‌نامه کلام تخصصی. قم: انتشارات دانشگاه قم.

-                    آلوسی، محمود. (1408ق). روح المعانی فى تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دارالفکر.

-                    بغدادی، عبدالقاهر. (1367). الفرق بین الفرق. ترجمۀ محمدجواد مشکور. چ سوم. تهران: انتشارات اشراقی.

-                    بوعمران، (1382). مسئله اختیار در تفکر اسلامی و پاسخ معتزله به آن. ترجمه اسماعیل سعادت. تهران: هرمس.

-             پاکتچی، احمد. (1385). تأویل. مندرج در دائره المعارف بزرگ اسلامی. زیرنظر محمدکاظم موسوی بجنوردی. تهران: مرکز بزرگ دائره المعارف بزرگ اسلامی.

-                    جرجانی، میر سید شریف. (1411ق). التعریفات. قاهره: دار الکتاب المصری؛ بیروت: دار الکتاب البنانی.

-                    جوادی آملی، عبدالله. (1378). تسنیم. چاپ اول. قم: اسراء.

-                    جوهری، اسماعیل بن حماد. (بی‌تا).‌ الصحاح. طبع­الاولی. بیروت: دار العلم للملایین. (نرم‌افزار قاموس نور).

-                    خویی، سید ابوالقاسم. (بی‌تا). البیان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی.

-                    ذهبی، محمدحسین. (بی­تا). التفسیر و المفسرون. چ دوم. بیروت: شرکه دار الارقم.

-                    راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (بی‌تا). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم. (نرم‌افزار قاموس نور)

-                    راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1405ق). مقدمه جامع التفاسیر مع تفسیر الفاتحه و مطالع البقره. کویت: دارالدعوه.

-             رضائی اصفهانی، محمدعلی. (1389).‌ منطق تفسیر قرآن (روش تحقیق در تفسیر و علوم قرآن). ج 3. قم: ‌مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).

-                    زبیدی، محمد بن محمد. (بی‌تا). تاج العروس. بیروت: دارالفکر. (نرم‌افزار قاموس نور)

-                    زرکشی، بدارلدین. (1310ق). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دارلمعرفه.

-                    زرقانی، محمد عبدالعظیم. (1415ق). مناهل العرفان فی علوم القرآن. بیروت: دارالکتب العربی.

-             سبحانی، جعفر. (1371). الف. تفسیر صحیح آیات مشکله. چ چهارم. با تنظیم و نگارش هادی خسروشاهی. قم: مؤسسه امام صادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1371).ب. «صفات خبری در عرصه کلام و تفسیر». کلام اسلامی. شماره 3. پاییز.

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1373). معاد انسان و جهان. قم: نشر مجلۀ مکتب اسلام.

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1378). آشنایی با عقائد و مذاهب اسلامی. قم: توحید.

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1380). وهابیت مبانی فکری و کارنامه عملی. قم: مؤسسه امام صادق (ع).

-             ــــــــــــــــــــــــ . (1381)الف. الالهیات علی هدی الکتاب و السنه و العقل. چ سوم. قم: مرکز العالمی لدراسات الاسلامی.

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1381)ب. هرمنوتیک. قم: مؤسسه امام صادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1382). مثل‌هاى آموزنده قرآن در تبیین 57 مثل قرآنى، قم: مؤسسۀ امام صادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1383)الف. منشور جاوید. قم: مؤسسه امام صادق (ع).

-             ــــــــــــــــــــــــ . (1383)ب. اندیشه‌های جاوید.‌ برگرفته از تفسیر موضوعی منشور جاوید. تدوین اکبر اسدعلیزاده و سعید دینی. قم: مؤسسه امام صادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1385). راهنمای حقیقت. تهران: مشعر.

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1387)الف. مسائل جدید کلامی. قم: مؤسسه امام صادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . 1387ب. الموجز فی أصول الفقه‏. قم: مؤسسه امام صادق (ع)، چاپ چهاردهم.

-             ــــــــــــــــــــــــ . (1390). «تأویل در لغت و قرآن و حدیث و در اصطلاح». کلام اسلامی. شماره 78. تابستان. صص 3-14.

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1414ق). المحصول فی علم الاصول. قم: مؤسسه الامام الصادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1421ق)الف. رسائل و مقالات. قم: مؤسسه الامام الصادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ .ب. مفاهیم القرآن. چاپ چهارم. قم: مؤسسه الامام الصادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1423ق) الف. الملل و النحل. چاپ دوم. قم: مؤسسه امام صادق (ع).

-             ــــــــــــــــــــــــ .ب. تهذیب الاصول. تقریر مباحث درس اصول امام خمینی. تهران: مؤسّسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1424ق). رویه الله. قم: مؤسسه امام صادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1426ق). مناهج التفسیریه فی علوم القرآن. چاپ سوم. قم: ‌مؤسسه امام صادق (ع).

-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1435ق). منیه‌الطالبین فی تفسیرالقرآن ‌المبین. قم: ‌مؤسسه امام صادق (ع).

-                    سبحانی، محمدتقی. (1374). «عقل‌گرایی و نص‌گرایی در کلام اسلامی ».نقد و نظر. ش 3 و 4. صص 232-205.

-                    سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن. (1973م). الاتقان فی تفسیر القران. ‌بیروت: المکتبه الثقافیه.

-                    سیوطی، جلال‌الدین. (1407ق). الاتقان فی علوم القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیه.

-             شاکر،‌ محمدکاظم. (1376). روش‌های تأویل قرآن: معناشناسی و روش‌شناسی تأویل در سه حوزه روایی. باطنی و اصولی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه قم.

-             شاکرین،‌ حمیدرضا. (1390). مبانی و پیش‌انگاره‌های فهم دین. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

-                    شنوقه، سعید. (بی‌تا). التأویل فی التفسیر بین المعتزله و السنه. قاهره: المکتبه الازهریه للتراث.

-                    شهرستانی، محمدبن عبدالکریم. (1402ق). الملل و النحل. ‌با تحقیق محمد سید الکیلانی. بیروت: دار المعرفه.

-                    صدر، سید محمدباقر. (1424ق). دروس فی علم الاصول. قم: مجمع الفکر الاسلامی.

-                    ص‍درال‍دی‍ن‌ش‍ی‍رازی‌، م‍ح‍مدب‍ن‌اب‍راه‍ی‍م‌. (‌1366). تفسیر القرآن الکریم. چاپ دوم. قم:‌ بیدرا. (نرم‌افزار ملاصداری نور).

-                    طباطبائی،‌ سید محمدحسین. (1388). قرآن در اسلام. چاپ سوم. قم: بوستان کتاب.

-             ــــــــــــــــــــــــ . (1389). ‌شیعه در اسلام.‌ چاپ دوم. تصحیح، ‌ترتیب و پانوشت محمدعلی کوشا. تهران: انتشارات ادباء.

-             طباطبائی، سید محمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (نرم‌افزار جامع التفاسر نور).

-                    طبری، ابوجعفر محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان عن تأویل ای القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیه.

-                    طبرسی، فضل بن حسن.‌ (1415ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه اعلمی للمطبوعات.

-                    عسکری، ابوهلال حسن بن عبدالله. (1400ق). الفروق فی اللغه. الطبعه الاولی. بیروت: دار الافاق الجدیده.

-                    فتح‌الهی، ابراهیم. (1389). متدولوژی علوم قرآنی. چاپ دوم.تهران: دانشگاه امام صادق.

-                    فراهیدی، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین. چاپ دوم. قم: نشر هجرت.. (نرم‌افزار قاموس نور).

-                    قائمی‌نیا، علیرضا. (1389). بیولوژی نص. تهران:‌ سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

-                    قائمی‌نیا، علیرضا. (1390). معناشناسی شناختی قرآن. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

-             کلینی، محمد بن یعقوب، 1407ق. الکافی. مصحح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی. چاپ چهارم.تهران: دار الکتب الاسلامیه.

-             کیاشمشکی، ابوالفضل. (1384). «هرمنوتیک متن، تأویل و روش‌شناسی فهم قرآن». پژوهش حوزه.‌ سال پنجم. شماره نوزدهم و بیستم.

-                    مجلسى، محمد باقر. (1403ق). بحارالانوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.

-             مسعودی، عبدالهادی. (1384). روش فهم حدیث. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی داتشگاه­ها (سمت). دانشکده علوم حدیث.

-             مصطفوی، حسن. (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب (نرم‌افزار جامع التفاسیر نور).

-                    مفید، محمد بن نعمان. (1413 ق). الحکایات. قم: انتشارات کنگره جهانی شیخ مفید.

-             مطیع، مهدی و احمد پاکتچی و بهمن نامور مطلق. (1388). «معناشناسی در مطالعات قرآن»، دو فصل‌نامه پژوهش دینی. ش18. بهار و تابستان.

-                    مظفر، محمدرضا. (1375). اصول الفقه. چاپ پنجم. قم:‌ انتشارات اسماعیلیه. (نرم‌افزار مجموعه اصول فقه نور).

-             معتزلی همدانی، عبدالجبار بن احمد. (1422ق). شرح الاصول الخمسه. معلق ابی‌هاشم احمد بن حسین. بیروت: دار احیاء التراث العربی.

-                    معتزلی همدانی، عبدالجبار بن احمد. (بی‌تا)الف. متشابه القرآن. تحقیق عدنان محمد زرزور. قاهره: دار التراث.

-             معتزلی همدانی، عبدالجبار بن احمد. (بی‌تا)ب. المحیط بالتکلیف. تحقیق عمر السید عزمی. مصر: الدار المصریه للتألیف و الترجمه.

-                    معتزلی همدانی، عبدالجبار بن احمد. (بی‌تا)ج. رسائل العدل و التوحید. بی­جا. دار الهلال.

-                    معتزلی همدانی، عبدالجبار بن احمد. (2006م). تنزیه القرآن عن المطاعن. قاهره: المکتبه الازهریه للتراث.

-                    معتزلی همدانی، عبدالجبار بن احمد. (1965). المغنی فی الباب التوحید و العدل. 14 ج. قاهره: الدار المصریه.

-                    معرفت، محمدهادی. (1412ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: مؤسسه نشر اسلامی.

-             هوشنگی، حسین. (1385) تأویل. مندرج در دائره­المعارف بزرگ اسلامی. زیر نظر محمدکاظم موسوی بجنوردی. تهران: مرکز بزرگ دائره المعارف بزرگ اسلامی.

-             یوسفیان، حسن و احمدحسین شریفی. (1386). عقل و وحی. چ پنجم. تهران:‌ سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.