| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,040 |
| تعداد مقالات | 16,469 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,651,588 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 24,822,263 |
معضله ی دیالکتیکال روشنفکر ایرانی : دولت‌گرایی یا دولت‌ستیزی | ||
| دولت پژوهی | ||
| مقاله 4، دوره 5، شماره 20، اسفند 1398، صفحه 105-129 اصل مقاله (370.5 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tssq.2020.23463.325 | ||
| نویسندگان | ||
| سید مجید حسینی* 1؛ وحید اسدزاده2 | ||
| 1استادیار علوم سیاسی گرایش اندیشه دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دکتری علوم سیاسی گرایش اندیشه دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در این مقاله روشنفکران ایرانی پس از مشروطه به اعتبار اینکه عامل تجدد، تمدن، توسعه و یا دیگر مفاهیم نزدیک به آن، در کدام نهاد یا حوزه باید جستجو شود به دو دسته تقسیم شدهاند. دسته اول که دولت را عامل توسعه می‌دانند و دسته دوم که عامل را خارج از حوزه دولت جستجو می‌کنند. سؤال این است که نظریههای کدام یک از این دو با توجه به نتایج تاریخی آنها، در مسیر مدعایی موفقتر بودهاند. مدعا و فرضیه این تحقیق این است که نظریه‌پردازی‌های دسته دوم در جستجوی راه‌های توسعه بی‌واسطه دولت در نهایت راه اصلاحات را سد می‌کنند، به معارضه مستقیم با دولت مستقر میرسند و روند تحولات جامعه را به انقلاب یا دولت سرکوبگر سوق می‌دهند. برای توجیه این مدعا این نوشتار نگاهی به تاریخ نظریههای توسعه روشنفکران ایرانی پس از مشروطه خواهد داشت. روش تحقیق در این مقاله «استنتاج بر اساس بهترین تبیین»است. به نظر می‌رسد در دو برهة مشروطه و پهلوی اول، اندیشه‌های دولت‌گرا و در دوره‌های پهلوی دوم و جمهوری اسلامی اندیشه‌های دولت‌ستیز مسلط بودند. در دوره‌های پهلوی دوم و جمهوری اسلامی دو نوع اندیشه تولید شدند که در دولت‌ستیزی مشترک هستند و نقد اصلی شامل آنهاست: تئوری‌های بازگشت به خویشتن و عقب‌ماندگی/ انحطاط. این هر دو در به تعویق انداختن ایجاد رابطه سالم دولت و ملت در سایه حفظ حقوق شهروندی روزآمد و حفظ حقوق حاکمیتی دولت به یک اندازه مقصرند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دولت گرایی؛ دولت ستیزی؛ روشنفکران ایرانی | ||
| مراجع | ||
الف) کتابآدمیت، فریدون، (1357)، اندیشه‌های میرزا آقاخان کرمانی، تهران: انتشارات پیام. آجودانی، ماشالله، (1383)، مشروطه، چاپ دوم، تهران: نشر اختران. آخوندزاده، میرزا فتحعلی، (1364)، مکتوبات، تصحیح محمدجعفر محجوب، تهران: انتشارات مرد امروز. آشوری، داریوش، (1377)، ما و مدرنیت، تهران: صراط. اتابکی، تورج، (1385)، تجدد آمرانه، ترجمه مهدی حقیقت خواه، تهران: ققنوس. احمدی، حمید، (1374)، شریعتی درجهان، تهران: شرکت سهامی انتشار. ازغندی علیرضا، (1387)، تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، تهران: نشر سمت. بشیریه، حسین، (1387)، دیباجه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران، تهران: نشر نگاه معاصر. براون، ادوارد، (1376)، انقلاب مشروطیت ایران، ترجمه مهری قزوینی، تهران: انتشارات کویر. برگر، پیتر و دیگران، (1381)، ذهن بی خانمان، ترجمه محمد ساوجی، تهران: نی. بهنام، جمشید، (1379)، برلنی‌ها، تهران: فرزان. جمال زاده، محمد علی، (1345)، خلقیات ما ایرانیان، تهران: انتشارات مجله مسائل ایران. جهانبگلو، رامین، (1379)، ایران و مدرنیته، تهران: گفتار. خلیلی خو، محمدرضا، (1373)، توسعه و نوسازی در دوره رضاشاه، تهران: جهاددانشگاهی. سریع القم، محمود، (1389)، فرهنگی سیاسی ایران، تهران: نشر فرزان روز. ــــــ ، (1381)، روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، تهران: نشر فرزان روز. شوشتری، میرزا عبدالطیف‌خان، (1363)، تحفه العالم و ذیل التحفه العالم، به اهتمام صمد موحد، تهران: کتابخانه طهوری شریعتی، علی، (1375)، اسلام‌شناسی، جلد اول، مجموعه آثار 16، تهران: قلم. شریعتی، علی، (1375)، ما واقبال، مجموعه آثار5، تهران:انتشارات الهام. شریعتی، علی، تاریخ تمدن (1)، مجموعه آثار11، تهران: انتشارات قلم. شریعتی، علی، (1387)، تاریخ تمدن (2)، مجموعه آثار12، تهران: انتشارات قلم. شریعتی، علی، (1387)، چه باید کرد؟، مجموعه آثار20، تهران: انتشارات قلم. فولر، گراهام، (1390)، قبیله عالم ژئوپولتیک ایران، مترجم عباس مخبر، تهران: نشر مرکز. قادری، حاتم، (1387)، اندیشه‌هایی دیگر، تهران: بقعه. قاضی مرادی، حسن، (1387)، در پیرامون خودمداری ایرانیان، تهران: نشر اختران. کرمانی، ناظم الاسلام، (1362)، تاریخ بیداری ایرانیان، تهران: آگاه. مسکوب، شاهرخ، (1378)، داستان ادبیات و سرگذشت اجتماع، تهران: فرزان. میرزا ملکم خان، (1327)، مجموعه آثار، تنظیم استاد محیط طباطبایی، تهران: انتشارات علمی. مقالههاانتخابی، نادر، (1371)، «ناسیونالیسم و تجدد در فرهنگ سیاسی بعد از مشروطیت»، مجله نگاه نو، بهمن و اسفند، شماره42. رضایی، علی اکبر و سایرین، (1390)، «مواضع فرهنگی توسعه سیاسی در ایران، ارائه راه‌کارهای مدیریتی در این حوزه»، مجله مدیریت فرهنگی، سال 5، شماره 11. رضایی، رحمت الله، (1383)، «استنتاج معطوف به بهترین تبیین و توجیه گزاره‌های مربوط به عالم خارج»، نشریه معرفت فلسفی، شماره 6. ب) انگلیسیHarman, Gilbert, (1999), Inference to the Best Explanation, in “Philosophy of Science, Edited by Lawrence SKLar, Harvard University Press, Vol.5.
Harman, Gilbert H., (1965), “The Inference to the Best Explanation,” The Philosophical Review, Vol. 74. No. 1.
سایتهابررسی انتقادی مبانی نظری و معرفتی دیدگاه‌های همایون کاتوزیان؛ویژگی‌های تاریخی جامعه ایرانی نوشته ناصر صدقی، محمد بهرامی در آدرس زیر: http://farhangemrooz.com/news/15777/. دولت در ایران چیست؟ سخنرانی سیدجواد طباطبایی در نشست «دولت، نظریه و سیاست» در آدرس زیر: https://cgie.org.ir/fa/news/155572. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 535 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 593 |
||