| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,224 |
| تعداد مقالات | 18,120 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,904,453 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,005,138 |
امیر مؤمنان(ع) و مؤلفههای فرهنگ «جاهلیت»، با تکیه بر ترسیم نهجالبلاغه | ||
| سراج منیر | ||
| مقاله 1، دوره 9، شماره 32، مهر 1397، صفحه 7-35 اصل مقاله (690.13 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2019.4821.1175 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا مرادی سحر* 1؛ زهره اخوان مقدم2؛ سید مجید نبوی3 | ||
| 1کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، تهران، ایران | ||
| 3دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
| چکیده | ||
| فرهنگ، مجموعة پیچیدهای شامل معارف، معتقدات، هنرها، صنایع، فنون، اخلاق، قوانین، سنن وخلاصه، همة عادات، رفتار و ضوابطی است که فرد به عنوان عضو جامعه، از اجتماع خود فرامیگیرد. در مفهومشناسی جاهلیت در قرآن و نهجالبلاغه، به تقابل جهل با عقل و حلم رهنمون میشویم. عقل مفهوم جامعی است که شامل علم و دانش، فهم و تعقل امور و عمل به اوامر الهی، حسنات و نیکیها میشود. در مقابل، جهل صفت فضیلتسوزی است که علم و دانش، فهم و عمل به دستورهای الهی را یکسره نابود میکند. جاهلیت محدود به برههای از زمان نیست و به همین دلیل، قرآن آن را به «اولی» و «اُخری» تقسیم نمودهاست. امیر مؤمنان(ع) نکات متعددی را دربارة ویژگیهای عصر جاهلی فرمودهاند که میتوان آنها را به دو محور کلی تقسیم نمود: نکاتی دربارة فرهنگ دینیِ آن عصر، و نکاتی دربارة فرهنگ اجتماعی آن. مقالة حاضر با روش تحلیلیـ توصیفی هر یک از دو قِسم فوق را با شش مؤلفه به بحث مینشیند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| امیرالمؤمنین(ع)؛ نهجالبلاغه؛ فرهنگ؛ جاهلیت؛ اجتماع؛ قرآن | ||
| مراجع | ||
|
قرآن. نهجالبلاغه. ابنابیالحدید، عزالدین ابوحامد. (1337). شرح نهجالبلاغه. چ1. قم: کتابخانة عمومی آیتالله مرعشی نجفی. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1375). شرح نهجالبلاغه؛ جلوة تاریخ. ترجمة محمود مهدوی دامغانی. چ2. تهران: نشر نی. ابناثیر جزری، مبارکبن محمد. (1367). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر. چ4. قم: مؤسسة مطبوعاتی اسماعیلیان. ابنفارس، احمد. (بیتا). معجم مقاییس اللغة. چ1. قم: مکتب الأعلام الإسلامی. ابنمنظور، محمدبن مکرم. (بیتا). لسان العرب. چ3. بیروت: دار صادر. ابنمیثم بحرانی، میثمبن علی. (1362). شرح نهجالبلاغه. چ2. قم: دفتر نشرالکتاب. ابنهشام حمیری معافری، عبدالملک. (بیتا). السیرة النبویة. بیروت: دار المعرفة. انصاری قمی، محمد علی. (بیتا). چ 2. تهران: بینا. البلاذری، أحمدبن یحیی. (1988م.). فتوح البلدان. بیروت: دار و مکتبة الهلال. تهانوی، محمدعلیبن علی. (بیتا). کشاف اصطلاحات الفنون. چ1. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون. جوهری، اسماعیلبن حماد. (بیتا). الصحاح. تحقیق و تصحیح احمد عبد الغفور عطار. چ1. بیروت: دار العلم للملایین. حسینی شیرازی، سید محمد. (بیتا). توضیح نهجالبلاغه. تهران: دار التراث الشیعه. خوانساری، جمالالدین محمد. (1408ق.). شرح غررالحکم و دررالکلم. چ4. تهران: منشورات جامعه. الخوری الشرتونی اللبنانی، سعید. (1992م.). اقربالموارد فی فصح العربیه والشوارد. ط2. بیروت: مکتبه اللبنان. دائرة المعارف قرآن کریم. (1389). چ2. قم: مرکز فرهنگ و معارف قرآن، مؤسسة بوستان کتاب. راغب اصفهانی، حسینبن محمد. (1412ق.). المفردات فی غریب القرآن. چ1. بیروت ـ دمشق: دارالعلم الدار الشامیة. روحالامینی. محمود. (1365). زمینة فرهنگشناسی. تهران: ایران چاپ. زمخشری، محمودبن عمر. (بیتا). أساسالبلاغة. چ1. بیروت: دار صادر. شریف الرضی، محمدبن حسین. (1414ق.). نهجالبلاغة. محقق و مصحح صبحی صالح. چ1. قم: هجرت. شکری الآلوسی، محمود. (بیتا). بلوغ الارب فی معرفة أحوال العرب. محقق محمد بهجة الاثری. بیروت ـ لبنان: دارالکتب العلمیه. شوشتری، محمدتقی. (1376). بهجالصباغة فی شرح نهجالبلاغة. چ1. تهران: امیر کبیر. الشهرستانی، محمدبن عبد الکریم. (بیتا). الملل والنحل. بیروت ـ لبنان: دار المعرفة ـ دار المعرفة للطباعة والنشر والتوزیع. طبری، محمدبن جریر. (1412ق.). جامعالبیان فی تفسیر القرآن. چ1. بیروت: دار المعرفة. طوسی، محمدبن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. چ1. بیروت: دار احیاء التراث العربی. العروسی الحویزی، عبدعلیبن جمعة. (1415ق.). تفسیر نور الثقلین. چ4. قم: اسماعیلیان. علی، جواد. (1422ق./ 2001م.). المفصل فی تاریخ العرب قبل الإسلام. ط4. بیروت: دار الساقی. فخر رازی، محمدبن عمر. (1420ق.). مفاتیح الغیب. چ3. بیروت: دار احیاء التراث العربی. فراهیدی، خلیلبن احمد. (بیتا). کتاب العین. چ2. قم: نشر هجرت. فیومی، احمدبن محمد. (بیتا). المصباح المنیر. چ2. قم: مؤسسة دار الهجرة. قزوینی حایری، سید محمدکاظم. (1381). شرح نهجالبلاغه. بیروت: مطبعة المنیمنة. کراجکی، محمدبن علی. (1410ق.). کنز الفوائد.تحقیق عبدالله نعمة. قم: دارالذخائر. الکلبی، ابو المنذر هشامبن محمد. (1364). الأصنام. تحقیق احمد زکی باشا. چ2. القاهرة ـ افست تهران (همراه با ترجمه): نشر نو. کلینی، محمدبن یعقوب. (1407ق.). الکافی. چ4. تهران: دار الکتب الإسلامیة. مغنیه، محمد جواد. (1400ق.). فی ضلال نهجالبلاغه. چ3. بیروت: دارالعلم للملایین. مکارم شیرازی، ناصر. (1386). پیام امام امیر المومنین(ع). تهران: دارالکتب الإسلامیة. موسوی، سید عباس. (1376). شرح نهجالبلاغه. چ1. بیروت: دارالرسول الأکرم ـ دار المحجة البیضاء. نقوی قاینی خراسانی، محمدتقی. (بیتا). مفتاح السعادة فی شرح نهجالبلاغة. تهران: مکتبة المصطفوی. نواب لاهیجی، میرزا محمدباقر. (بیتا). شرح نهجالبلاغه. تهران: اخوان کتابچی. هاشمی خویی، حبیبالله. (1358). منهاج البراعة فی شرح نهجالبلاغه. چ4. تهران: مکتبة الإسلامیة. یعقوبی، احمد بن أبییعقوب. (بیتا). تاریخ الیعقوبی. بیروت: دار صادر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 934 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 454 |
||