دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,224
تعداد مقالات18,166
تعداد مشاهده مقاله55,940,618
تعداد دریافت فایل اصل مقاله29,011,913
احمدی افرمجانی, علی اکبر, منصوریان, سهیلا. (1399). خردِ اروسی و ناخودآگاه فردی، راهی برای خروج از بن‌بستِ عقلِ تک‌ساحتی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(64), 7-28. doi: 10.22054/wph.2020.49816.1812
علی اکبر احمدی افرمجانی; سهیلا منصوریان. "خردِ اروسی و ناخودآگاه فردی، راهی برای خروج از بن‌بستِ عقلِ تک‌ساحتی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 16, 64, 1399, 7-28. doi: 10.22054/wph.2020.49816.1812
احمدی افرمجانی, علی اکبر, منصوریان, سهیلا. (1399). 'خردِ اروسی و ناخودآگاه فردی، راهی برای خروج از بن‌بستِ عقلِ تک‌ساحتی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(64), pp. 7-28. doi: 10.22054/wph.2020.49816.1812
احمدی افرمجانی, علی اکبر, منصوریان, سهیلا. خردِ اروسی و ناخودآگاه فردی، راهی برای خروج از بن‌بستِ عقلِ تک‌ساحتی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1399; 16(64): 7-28. doi: 10.22054/wph.2020.49816.1812

خردِ اروسی و ناخودآگاه فردی، راهی برای خروج از بن‌بستِ عقلِ تک‌ساحتی

حکمت و فلسفه
مقاله 1، دوره 16، شماره 64، دی 1399، صفحه 7-28    اصل مقاله (295.81 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2020.49816.1812
نویسندگان
علی اکبر احمدی افرمجانی* 1؛ سهیلا منصوریان2
1دانشیارفلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
2دانشجوی دکتری فلسفه هنر، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
چکیده
هربرت مارکوزه فیلسوف فرانکفورتی و عضو موسسه مطالعات تحقیقات اجتماعی، تلاش کرده است تا مفهوم عقل از منظر هگل را با تعریف جدیدی ارائه دهد. او در نگاه متفاوت خود با اضافه کردن روانکاوی درصدد است تا نشان دهد که مقولة شناخت و خودآگاهی بدون پرداختن به بخش­های پنهان ذهن میسر نمی­شود. او با مدد از روانکاوی فرویدی به این مسئله می­پردازد که بخش مهم شناخت میل است که توسط سیستم استبداد و دیکتاتوری در تاریخ سرکوب شده است به همین دلیل اجازة تغییر به سوژه و جامعه عموماً داده نمی­شود. برای مارکوزه ساحت زیبایی­شناسی و هنر (تا حدی به عنوان عنصری زنانه) بخش­هایی هستند که به ناخودآگاه روان مربوط شده و از طریق آنها می­توان به شناخت بخش­های مغفول و موقعیت میلِ فردی پرداخت و به آزادی نزدیک شد. بررسی مورد مطالعاتی­ای چون کمال­الملک از فرهنگ ایرانی با توجه به تمام زوایایی که مارکوزه آن را شرح می­دهد مثال بسیار خوبی است. هنرمندی که با دیدنِ تغییر در جهانِ مدرن غرب، تغییر نمی­کند و برعکس در برابر آن مقاومت نیز می­کند و اتفاقاً به خودآگاهی مورد نظر مارکوزه نائل نمی­شود. همین مسئله موضع مارکوزه را با پیچیدگی جدیدی روبه­رو می­کند که فراروی از نظر مارکوزه-فورید را ضروری می­داند. این نوشتار تلاش می­کند تا ناکافی بودن هر کدام از دیدگاههای فلسفی و روانکاوی را با توجه به مثال گفته­شده بکاود و بگوید میلِ سوژة درگیر ناخودآگاه، خیلی پیشتر از دورة بلوغ­اش در عنفوان کودکی مصادره شده و وی از هرگونه حرکتی عقیم و ناتوان است. در این روایت جدید مشخص می­شود که مفهوم عقل به بازیابی­ای فراتر از صرف تحقق زیبایی­شناسیِ مدنظر مارکوزه و به نوعی مواجهه با تروما نیاز دارد و بن­بست­های آن از آنچه که هگل، مارکوزه و فروید می­پندارند جدی­تر و عمیق­تر بوده و راه حلی انضمامی و البته غیرشعاری طلب می­کند.
کلیدواژه‌ها
فروید؛ مارکوزه؛ منفیت؛ میل؛ کمال‌الملک
مراجع
ابراهیم­زاده، حمزه. تعقیب لکان در نمایشنامه­های ایرانی. تهران: نشر محقق. 1398.

افلاطون. دوره­ی آثار (جلد 1). ترجمة حسن لطفی. تهران: نشر خوارزمی. 1380.

بیزر، فردردیک. هگل. ترجمة مسعود حسینی. تهران: نشر ققنوس. 1393.

آگامبن، جورجیو. زبان و مرگ: در باب جایگاه منفیت. ترجمة پویا ایمانی. تهران: نشر مرکز. 1391.

پین، مایکل. لکان، دریدا، کریستوا. ترجمة پیام یزدان­جو. تهران: نشر مرکز. 1380.

تاجیک. محمدرضا. روان­کاوی و سیاست. مجلة پژوهش­ علوم سیاسی شمارة چهارم: بهار و تابستان 1386.

جی. مارتین. مکتب فرانکفورت و روان­کاوی. ترجمة یوسف اباذری. مجلة ارغنون. شمارة 22: پاییز 1382.

ژیژک. اسلاوی. گزیدة مقالات نظریه، سیاست، دین. ترجمة مراد فرهادپور، مازیار اسلامی، امید مهرگان. تهران: گام نو. 1384.

ژیژک. اسلاوی. کژنگریستن. ترجمة مازیار اسلامی، صالح نجفی. تهران: نشر نی. 1396.

فروید، زیگموند. ورای اصل لذت. ترجمة یوسف اباذری. (نسخة الکترونیکی چاپ‌شده در سایت صدای اندیشه: 1382).

کریچلی، سایمون. لاکان. ترجمة علی بهروزی. تهران: رخداد نو. 1392.

مارکوزه، هربرت. در باب اقتدار. ترجمة مجتبی گل‌محمدی و علی عباس‌بیگی. تهران: گام نو. 1386.

مارکوزه، هربرت. اروس و تمدن. ترجمة امیرهوشنگ افتخاری‌راد. تهران: نشر چشمه. 1388.

مارکوزه، هربرت. خرد و انقلاب. ترجمة محسن ثلاثی. تهران، نشر ثالث: 1392.

مارکوزه، هربرت. بعد زیبایی­شناسی. ترجمة داریوش مهرجویی. تهران: نشر هرمس. 1394.

موللی، کرامت. مقدماتی بر روان­کاوی لکان: منطق و توپولوژی. تهران: نشر دانژه. 1388.

موللی، کرامت. مبانی روان­کاوی فروید و لکان. تهران: نشر نی، چاپ پنجم. 1389.

وال. ژان. ناخشنودی آگاهی. ترجمة باقر پرهام. تهران: نشر آگاه. 1387.

هگل، فردریش. پدیدارشناسی. ترجمة باقر پرهام. تهران: نشر آگاه. 1390.

 

Adkins, Brendt. Death and Desire in Hegel, Heidegger and Deleuze. Edinburgh University Press: 2007.

  1. Pippin, Robert. Hegel on self-consciousness: Desire and death in the phenomenology of spirit. Princeton University Press: 2011.
Butler, Judith. Subjects of Desire. Columbia University Press: 2012.

Homer, sean. Jacuse Lacan’s Ecrits: A selection. Routledge: 2005.

Honneth, Axel. The struggle for recognition: the moral grammar of social conflicts. Cambridge University Press: 1995.

Fremstad, John. Marcuse: the dialectic of hopelessness. The Western Political Quarterly, Vol. 30. No. 1. March 1977.

Freud, Sigmund. Negation. Contemporary frued turning and critical issues, IPA publications committee: 1925.

Kalkavage, Peter. The logic of desire: an introduction to Hegel’s Phenomenology of spirit, Pennsylvania: 2007.

Lacan, Jacuse. Ecrits: “On mirror stage”. Trans. Alan Sheridan, Routledge: 1977.

Silverman, Hugh. J. Philosophy and Desire. Routledge: 2000.

مقالات فارسی

عادل، شهاب­الدین. گنجه­ای، معصومه. ابژة غایب لکان و نقد روانکاوانه فیلم. مجلة مطالعات بینارشته­ای ارتباطات و رسانه، دورة 1، شمارة 1، پاییز 1397.

محسنی، محمدرضا. زبان و ناخودآگاه. مجلة پژوهش­های زبان‌های خارجی. شمارة 38. صفحات 85-98، تابستان 1386.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,057
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 609


login