دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,211
تعداد مقالات17,984
تعداد مشاهده مقاله55,238,182
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,908,461
ذکاوت, سحر, قاضی‌زاده, خشایار. (1399). مطالعه‌ی تطبیقی نحوه‌ی ساخت و اجرای هنر سیاه‌قلم ارامنه‌ی تبریز و مینای سیاه صابئین مندایی اهواز. سامانه مدیریت نشریات علمی, 7(13), 453-486. doi: 10.22054/qjik.2020.48929.1180
سحر ذکاوت; خشایار قاضی‌زاده. "مطالعه‌ی تطبیقی نحوه‌ی ساخت و اجرای هنر سیاه‌قلم ارامنه‌ی تبریز و مینای سیاه صابئین مندایی اهواز". سامانه مدیریت نشریات علمی, 7, 13, 1399, 453-486. doi: 10.22054/qjik.2020.48929.1180
ذکاوت, سحر, قاضی‌زاده, خشایار. (1399). 'مطالعه‌ی تطبیقی نحوه‌ی ساخت و اجرای هنر سیاه‌قلم ارامنه‌ی تبریز و مینای سیاه صابئین مندایی اهواز', سامانه مدیریت نشریات علمی, 7(13), pp. 453-486. doi: 10.22054/qjik.2020.48929.1180
ذکاوت, سحر, قاضی‌زاده, خشایار. مطالعه‌ی تطبیقی نحوه‌ی ساخت و اجرای هنر سیاه‌قلم ارامنه‌ی تبریز و مینای سیاه صابئین مندایی اهواز. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1399; 7(13): 453-486. doi: 10.22054/qjik.2020.48929.1180

مطالعه‌ی تطبیقی نحوه‌ی ساخت و اجرای هنر سیاه‌قلم ارامنه‌ی تبریز و مینای سیاه صابئین مندایی اهواز

دو فصلنامه دانش های بومی ایران
مقاله 12، دوره 7، شماره 13، فروردین 1399، صفحه 453-486    اصل مقاله (2.74 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjik.2020.48929.1180
نویسندگان
سحر ذکاوت* 1؛ خشایار قاضی‌زاده2
1دانش آموخته‌ی کارشناسی ارشد، رشته‌ی هنر اسلامی، گرایش کتابت و نگارگری، دانشگاه شاهد تهران.
2استادیار، دکترای تخصصی پژوهش هنر، گروه هنر، دانشگاه شاهد تهران
چکیده
سیاه‌قلم، شیوه‌ای تزئینی و آلیاژی از فلزات نقره، مس، سرب و گوگرد است و برای مشخص کردن نقوش در حکاکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در تبریز و اهواز با اختلافاتی جزئی در ترکیبات ساخته و اجرا می‌شود. ابتدا فلز پایه شکل داده می‌شود و درنهایت روی اثر گرد سیاه‌قلم پاشیده و حرارت داده می‌شود تا تثبیت گردد. روبه فراموشی نهادن این هنر در بین ارامنه و صابئین مندایی و وجوه اشتراک و افتراق در شیوه‌ی ساخت و اجرای آن اهمیت موضوع پژوهش است و همین امر ضرورت انجام پژوهش را ایجاد کرده است. بنابراین شناخت ترکیبات و نحوه‌ی ساخت آلیاژ سیاه‌قلم ارامنه تبریز و صابئین مندایی اهواز و شناسایی وجوه اشتراک و افتراق فنی آلیاژ و نحوه‌ی ساخت آن در بین دو قوم هدف اصلی پژوهش است. در این راستا اطلاعات کتابخانه‌ای، اسنادی و میدانی با رویکردی توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بررسی شده و پژوهش به تجزیه و تحلیل مواد شیمیایی سیاه‌قلم دو منطقه پرداخته است و نتایج نشان می‌دهد ترکیبات سیاه‌قلم در بین ارامنه‌ و صابئین مندایی با جزئیاتی اندک انجام می‌شود و سیاه‌قلم ارامنه شامل ترکیب نقره، مس، سرب و گوگرد است و در بین صابئین مندایی ترکیب سرب‌دار و بدون سرب هر دو رایج بوده است.
کلیدواژه‌ها
سیاه‌قلم؛ مینای سیاه؛ فلزکاری؛ ارامنه تبریز؛ اقوام مندایی اهواز
مراجع
 

  • اصغرزاده، یکتا و زاهدپور، نیلوفر. (1394)، مقایسۀ تکنیک و نقوش و ترکیبات شیمیایی رنگ‌های مینای نقاشی اصفهان و مینای صابئین اهواز، ششمین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد. مدیریت و علوم مهندسی.
  • آزادی بویاغچی، مهرناز ؛ افشارپور، مریم و حدادی، محمد. (1396) ، بررسی اوزان سنتی به‌کاررفته در دستورالعمل‌های ساخت مرکب در رساله‌های خوشنویسی، گنجینۀ اسناد، سال 27، دفتر اول: 88-102.
  • بی‌نام. (19/10/ 2019)، نقاط ذوب عناصر، قابل‌دسترسی:
https://fa.wikipedia.org/wiki (access date: 2020/02/10).

  • بی‌نام. (20/ 06/ 1397)، سیاه‌کاری با مادۀ نیلو (Niello)، شبکۀ اطلاع‌رسانی، قابل دسترسی:
https://www.tgju.org/support/ (access date: 2020/02/10)

  • پلندریت، هارولد. ج. ورنر، ا. ی. ا. (1391)، حفاظت، نگهداری و مرمت آثار هنری و تاریخی، ترجمه: رسول وطن‌دوست، تهران: دانشگاه هنر تهران.
  • توحیدی، فائق. (1386)، مبانی هنرهای: فلزکاری، نگارگری، سفالگری، بافته‌ها و منسوجات، معماری، خط و کتابت. تهران: سمیرا.
  • حسینی، ف. (22/ 12/ 1389)، سیاه‌کاری با مادۀ نیلو (Niello)، طلا نیوز، قابل دسترسی:
http://www.talanews.com/fa Niello-1469.html (access date: 2020/02/10).

  • حیدرآبادیان، شهرام. (1392)، کتاب شکوه فلزکاری- منتخب آثار فلزکاری موزۀ رضا عباسی، تهران: سبحان نور.
  • حیدرآبادیان، شهرام و عباسی فرد، فرناز. (1388)، هنر فلزکاری اسلامی، تهران: سبحان نور.
  • خزائیلی، محمدباقر. (1386) ، وضعیت ارامنۀ ایران در عصر شاه‌عباس اول، پژوهش‌نامۀ تاریخ، سال 3، شمارۀ 10:1-19.
  • ذکاوت، سحر. (1394) ، طراحی و ساخت زیورآلات بر اساس شیوۀ سیاه‌قلم در هنر حکاکی نقرۀ تبریز، پایان‌نامه کارشناسی، رشتۀ هنر اسلامی، گرایش فلز، دانشکدۀ هنرهای اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.
  • رئیس‌السادات، تهمینه. معزی، مریم. (1390)، آیین سوگواری در میان صابئیان (تلفیقی از اندیشه‌ها و آیین‌ها) ، معرفت ادیان، سال 3، شمارۀ 25:1-42.
  • سلطانیان، ابوطالب. (1390)، کارکرد ابریشم و نقش بازرگانان ارمنی در اقتصاد و سیاست صفویان (از دورۀ شاه‌عباس یکم تا پایان حکومت صفویان)، پژوهش‌نامۀ تاریخ تمدن اسلامی، سال 44، شمارۀ 2:79-101.
  • شاورانی، مسعود. (1391)، پژوهشی در فرقۀ صابئین، حبل‌المتین، سال 1، شمارۀ 24:3-50.
  • شریف‌زاده، سید عبدالمجید. (1381)، مینا، نقش و آتش، کتاب ماه، شمارۀ 45 و 34:46-39.
  • فرجی بیرگانی، الهام و صلاحی مقدم، سهیلا. (1395)، بررسی واژگان مشترک زبان مندایی در زبان‌های فارسی، عربی، بختیاری و شوشتری، گردهمایی انجمن زبان و ادبیات فارسی ایران، دانشگاه گیلان، دورۀ 464:11-492.
  • قیم، بهادر. (1394)، جامعۀ ایرانی- اسلامی و اهل کتاب، مطالعۀ موردی مندائیان، چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت؛ پیشرفت ایران؛ گذشته، حال، آینده: 1-15.
  • کاشانی، ابوالقاسم. (1353)، عرایس الجواهر و نفایس الاطایب، به کوشش ایرج افشار، تهران: انجمن آثار ملی.
  • لوسی اسمیت، ادوارد. (1380)، فرهنگ اصطلاحات هنری، ترجمه: فرهاد گشایش، تهران. عفاف.
  • هوشیار، مهران و زاهدی‌فر، سارا. (1386). مینای صابئین، زیوری از جنس تاریخ، آینۀ خیال، شمارۀ 74:1-79
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 863
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 557


login