| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,210 |
| تعداد مقالات | 17,983 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,227,300 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,904,844 |
اسرائیلیات در تفسیر منهج الصادقین با تأکید بر داستان نوح(ع) در سورۀ هود(ع) | ||
| سراج منیر | ||
| مقاله 6، دوره 10، شماره 35، تیر 1398، صفحه 139-159 اصل مقاله (435.65 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2021.7088.1069 | ||
| نویسندگان | ||
| مینا شمخی* 1؛ نصره باجی2 | ||
| 1استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| موضوع پیدایش اسرائیلیات در میان مسلمانان و راهیابی آن به حوزههای حدیث، تاریخ و تفسیر، بسی درخور اهمیت است. با آغاز عصر تدوین تفسیر، اسرائیلیات بسیاری که وارد حوزهی فرهنگ اسلامی شده بود، به تفاسیر راه یافت که تفاسیر شیعه نیز از این امر مستثنا نبودند. شیوهی تعامل مفسران شیعی با روایات اسرائیلی از جهت ذکرسند، نقد و ردّ آنها متفاوت بودهاست. آسیبهای اساسی این رویکرد تفسیری، به دو امـر باز میگردد: یکی، پرهیز از بررسی سندی روایات و دیگری، پرهیز از تحلیل دلالی و عرضۀ آنها بر دلایل قطعی نقلی و عقلی؛ چنان که میراث فرهنگ روایی اهل بیت (ع)، گنجینهای علیه اسرائیلیات و خرافه است. یکی از تفاسیر شیعه، تفسیر«منهج الصادقین فی إلزام المخالفین» نگاشتۀ ملافتحالله کاشانی است که در آن روایات اسرائیلی به چشم میخورد. مفسر، گاهی این روایات را به منظور نقد آورده است؛ ولی در برخی موارد، مخصوصا در داستانهای انبیاء مانند داستان حضرت نوح(ع)، روایات اسرائیلی را بدون هیچ نقدی آوردهاست. این روایات افزون برکاستیهای سندی، از نظر محتوایی هم سستیهایی داشته و با نص صریح قرآن، احادیث معصومان(ع)، عقل و علم در تعارضاند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| قرآن؛ حدیث؛ منهج الصادقین؛ نوح؛ اسرائیلیات | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. کتاب مقدس. ( 2002م). ترجمه فارسی (ترجمه قدیمی). چاپ سوم. انگلستان: انتشارات ایلام. آلوسی، محمود بن عبدالله. (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. تحقیق عبدالباری عطیه. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیه. ابن تیمیه، احمد. (1392ق). مقدمۀ فی اصول التفسیر. به کوشش عدنان زرزور. بیروت: بینا. ابن حجرعسقلانی، احمد بن علی. (1420ق). تغلیق التعلیق علی صحیح البخاری. بیروت: المکتب الاسلامی. ____________________. (1418ق). العجاب فی بیان الاسباب. تحقیق عبدالحکیم محمد الانیس. چاپ اول. سعودیه: دار ابن الجوزی. ابنکثیر، اسماعیل بن عمر. (1419ق). تفسیرالقرآن العظیم. تحقیق محمد حسین شمس الدین. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیه. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (1408ق). روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن. تحقیق محمد جعفر یاحقى و محمد مهدى ناصح. چاپ اول. مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى. ابوعزیز، سعد یوسف محمود. (بیتا). الإسرائیلیات و الموضوعات فی کتب التفاسیر قدیما و حدیثا. قاهره: مکتبه التوفیقیه. افندی اصفهانی، عبدالله بن عیسی بیک. (1401ق). ریاض العلماء وحیاض الفضلاء. تحقیق احمد الحسینی. بیجا: مکتب آیهالله مرعشی. الاوسی، علی. (1370ش). روش علّامه طباطبائی درتفسیرالمیزان. ترجمۀ سیدحسین میرجلیلی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. ایازی، محمدعلی. (1414ق). المفسرون حیاتهم و منهجهم. طهران: مؤسسۀالطباعۀ و النشر. وزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی. آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن بنعلی. (بیتا). الذریعة إلی تصانیف الشیعه. بیروت: دار الاضواء. بستانی، قاسم. (1386ش). معیارهای شناخت احادیث ساختگی. چاپ اول: اهواز. نشر رسش. ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم. (1422ق). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن. تحقیق امام ابی محمد بن عاشور. چاپ اول. بیروت: داراحیاء التراث العربی. جزائری، نعمت الله. (1375ش). قصص الانبیاء. ترجمۀ یوسف عزیزی. بیجا: انتشارات هاد. جمعی از مستشرقان. (بیتا). دایرة المعارف الاسلامیه. بیروت: دارالکتب العلمیه. حرعاملی، محمد بن حسن. ( 1414ق). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. تحقیق موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث. چاپ دوم. قم: موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث. حقوقی، عسکر. (۱۳۴۶-۱۳۴۸ش). تحقیق در تفسیر ابوالفتوح رازی. بیجا: بینا. خزائلی، محمد. (1355ش). اعلام قرآن. چاپ سوم. تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر. دهخدا، علی اکبر. (1373ش). لغت نامه دهخدا. تهران: موسسه انتشارات چاپ دانشگاه تهران. دیاری، محمدتقی. (1383ش). پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفاسیر. چاپ دوم. تهران: سهرودی. ذهبی، محمدحسین. (1405ق). الاسرائیلیات فى التفسیر و الحدیث. الطبعط الثانیه. دمشق: دارالایمان. __________. (بیتا). التفسیر و المفسرون. لبنان: دار احیاء التراث العربی. __________ . (1382ق). میزان الاعتدال. به کوشش علی محمد بجاوی. بیروت: بینا. رشید رضا، محمد. (بیتا). تفسیر تفسیر القرآن الحکیم (المنار). چاپ دوّم. بیروت: دارالمعرفه. زمخشری، محمود بن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. چاپ سوم. بیروت: دارالکتب العربی. سبحانی، جعفر. ( 1418ق). موسوعة طبقات الفقهاء. قم: مؤسسه امام صادق (ع). سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر. (1404ق). الدرالمنثورفی التفسیر المأثور. قم:کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی. صدر جوادی، احمد. (1366ش). دائرة المعارف تشیّع. تهران: بنیاد اسلامی طاهر. صدوق، محمد بن علی. (1385ق). علل الشرائع. مقدمه سید محمد صادق بحر العلوم. نجف: منشورات المکتبة الحدریه ومطبعتها. طباطبائی، سیدمحمد حسین. (1374ش). المیزان فی التفسیرقرآن. ترجمۀ سید محمد باقر موسوی همدانی. چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزه علمیه. طبرسی، فضل بن حسن. (1360ش). مجمع البیان فی التفسیرالقرآن. مترجمان. چاپ اول. تهران: انتشارات فراهانی. طبرى، محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن. چاپ اول. بیروت: دار المعرفه. عیاشی، محمدبن مسعود. (1380ق). کتاب التفسیر. تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی. تهران: چاپ خانه علیمه. فخررازی، محمد بن عمر. (1420ق). مفاتیح الغیب. چاپ سوم. بیروت: داراحیاء التراث العربی. فیض کاشانی، ملا محسن. (1415ق). تفسیرالصافی. تحقیق حسین اعلمی. چاپ دوم. تهران: انتشارات الصدر. قاسمی، حمید محمد. (1383ش). اسرائیلیات و تاثیر آن بر داستانهای انبیاء در تفاسیر قرآن. چاپ دوم. تهران: سروش. قمی، علی بن ابراهیم. (1367ش). تفسیر القمی. تحقیق سید طیب موسوی جزایری. چاپ چهارم. قم: دارالکتب. کاشانی، ملا فتح الله. ( 1336ش). تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین. تهران: کتابفروشی محمد حسن علمی. کحّاله، عمررضا. (بیتا). معجم المولفین. بیروت: داراحیاء التراث العربی. کلینی، محمد بن یعقوب. (1363ش). الکافی. با تصحیح و تعلیق علی اکبر غفاری. چاپ پنجم. تهران: دارالکتب الاسلامیه. متّقی هندی، علی بن حسام الدین. (1409ق). کنزالعمّال. بیروت: مؤسسهالرساله. مجلسی، محمدباقر. (1376ش). حیوة القلوب. تحقیق سید علی امامیان. چاپ دوم. قم: انتشارات سرور. مصاحب، غلام حسین. (بیتا). دائرة المعارف فارسی. بیجا: موسسسه انتشارات فرانکین. مطهری، مرتضی. (بیتا). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا. معرفت، محمدهادی. (1418ق). التفسیر والمفسرون فی ثوبة القشیب. چاپ اول. مشهد: الجامعه الرضویه للعلوم الاسلامیه. مغنیه، محمدجواد. (1400ق). اسرائیلیّات القرآن. الطبعة الاولی. بیروت: دارالجواد. مقدس اردبیلی، احمد بن محمد. (بیتا). مجمع الفائده. قم: موسسه النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین. موسوی بجنوردی، کاظم. (1374ش). دائرة المعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. مهران، بیومی محمد. (1383ش). بررسی تاریخی قصص قرآن. ترجمۀ سید محمد راستگو چاپ اول. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. نراقی، احمدبن محمد مهدی. (1429ق). مستند الشیعه. بیروت: موسسة آل بیروت لااحیاء التراث. نعنانه، رمزی. (1390ش). الاسرائیلیات و اثرها فی کتب التفسیر. دمشق: دارالقلم و دارالبیضاء. هاکس، جمیز.(1349ش). قاموس کتاب مقدس. چاپ دوم. تهران: کتابخانه طهوری. هیثمی، علی بن ابی بکر.(1402ق). مجمع الزوائد و منبع الفوائد. بیروت: منشورات دارالکتاب العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 966 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 436 |
||