| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,112 |
| تعداد مقالات | 17,030 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,062,820 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 26,306,289 |
تحلیل گفتمان کنش‌های گفتاری در آیات جهاد | ||
| پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
| دوره 12، شماره 46، مهر 1400، صفحه 33-58 اصل مقاله (570.01 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2021.60558.2310 | ||
| نویسندگان | ||
| ابراهیم ابراهیمی* 1؛ فاطمه دست رنج2 | ||
| 1گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک | ||
| چکیده | ||
| مفهوم جنگ و جهاد یکی از جستارهای چالش برانگیزی است که عدم فهم صحیح آن، پیامد های سوئی به دنبال داشته است. از آنجا که در آیات قرآن مفهوم جهاد، امری مقدس و متعالی به شمار می‌رود و قرآن کریم در آیات بسیار و تعابیر مختلف به این موضوع پرداخته است، تحلیل صحیح الگوی بیانی قرآن و نحوۀ کاربست افعال می‌تواند به فهم روشمند آیات جهاد مدد رساند. از این رو در پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل گفتمان افعال گفتاری در آیات جهاد پرداخته شد و این نتیجه حاصل آمد که باید برای رسیدن به فعل مضمون در سخن که همان مقصود گوینده است، به ترکیب جامعی از نظام‌های گفتمانی بر آمده از افعال گفتاری، نظر داشت. از این رو نظام‌های گفتمانی هوشمند، احساسی و رخدادی که با عنایت به افعال گفتاری آیات جهاد تحلیل شده‌اند، در ترکیب با یکدیگر تحلیل گفتمان جامع آیات جهاد را روشن می‌سازند. این گفتمان، گفتمانی ارشادی است که در کنار گفتمان هوشمند، از فشاره‌های تنشی_عاطفی و احساسی و نیز گفتمان رخدادی مبتنی بر مشیت الهی نیز بهره می‌برد. در واقع افعال گفتاری، به شکل‌گیری نظام گفتمانی هوشمند در آیات جهاد، کمک کرده و زمینه را برای انجام کنش، فراهم می‌کند. نظام گفتمانی احساسی نیز در قالب افعال گفتاری عاطفی و ترغیبی، گفتمان شور و شعور را کامل می‌نمایند. نظام گفتمانی رخدادی نیز در قالب افعال گفتاری تعهّدی به مرجعی فراتر و مانا اشاره دارد و روشن می‌سازد مشیّت الهی، نصرت و یاری مجاهدان در راه خداست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ تحلیل گفتمان؛ جهاد؛ افعال گفتاری | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. (1376ش). ترجمه محمد مهدی فولادوند. تهران: ایران.
آقا گل‌زاده، فردوس. (1375). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن درید، محمد بن حسن. (1998م). جمهره اللغه. بیروت: دارالعلم الملایین. چاپ اول.
ابنسیده، علی بن اسماعیل. (1421ق). المحکم المحیط الاعظم. با تحقیق عبدالحمید هنداوی. بیروت: دارالکتب العلمیه. چاپ اول.
ازهری، محمد بن احمد. (1421ق). تهذیب اللغه. بیروت: دار احیاء التراث العربی. چاپ اول.
اکبری، محسن؛ شیرینکار، محمد. (1395). «بازخوانی آراء مفسران سده اخیر در آیات جهاد»، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تفسیری، سال هفتم. شماره 27.
پایا، علی. (1383). فلسفه تحلیلی؛ مسائل و چشم‌اندازها. تهران: طرح نو.
تاجیک، محمدرضا. (1379). گفتمان و تحلیل گفتمان. تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
جبعی عاملی، زینالدین. (بی‌تا). الروضه البهیه فی شرح اللعمه الدمشقیه. دارالعالم اسلامی.
حسینی محمد؛ رادمرد، عبداله. (1394). «تأثیر بافت زمانی- مکانی بر تحلیل کنش گفتار: مقایسه فراوانی انواع کنش‌های گفتار در سوره‌های مکّی و مدنی قرآن کریم. دوماهنامه جستارهای زبانی. دوره 6. شماره 3. صص65-92.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم. چاپ اول.
سرل، جانراجرز. (1385). افعال گفتاری؛ جستاری در فلسفه زبان. ترجمه محمد علی عبداللهی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
قطب، سید. (1387). فی ظلال القرآن. مترجم مصطفی خرم‌دل. چاپ دوم. تهران: احسان.
شعیری، محمدرضا. (1386). «بررسی انواع نظام‌های گفتمانی از دیدگاه نشانه‌معناشناختی». مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی. شماره 219. صص 106-119.
صفوی، کورش. (1387). در آمدی بر معناشناسی. تهران: سورۀ مهر (پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی).
عبد الباقی، محمد فؤاد. (1364). المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم. قاهره: دارالکتب المصریه.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق). کتاب العین. چاپ دوم. قم: هجرت.
قاسم‌پور گنجه‌لو، زهرا و دیگران. (1395). «معناشناسی واژه جهاد در قرآن کریم»، سراج منیر. سال هفتم. شماره 23. صص 130-150.
فرکلاف، نورمن. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. گروه مترجمان. تهران: مرکز مطالعات رسانه.
کوبلی، پاول. (1387). نظریه‌های ارتباط. مترجم: احسان شاقاسمی. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کوک، گای. (1388). زبان شناسی کاربردی. ترجمۀ مصطفی حسرتی، فریبا غضنفری و عامر قیطوری. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه.
گلدزیهر، اگناس. (1378 ق). العقیده و الشریعه فی الاسلام. مصر: دارالکتب الحدیثه.
مصباح یزدی، محمد تقی. (1387). جنگ و جهاد در قرآن. قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصطفوی، حسن. (1430ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. چاپ سوم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
مکاریک، ایرنا ریما. (1384). دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
نجفی، محمد حسن. (1413ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
وفایی، ترانه و شعیری، حمیدرضا. (1388). راهی به نشانه-معناشناسی سیّال با بررسی مورد ققنوس نیما. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
یول، جورج. (1387). کاربردشناسی زبان. ترجمه محمد عموزاده و منوچهر توانگر. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
Brinton, L. j. (2000). The Structure of English: A Linguistic Introduction, Vol 1. john Benjamins publishing Co, Amsterdam.
Searle, J.R. (1969). Speech Acts: an Essay in the philosophy of Language. Cambridge: Cambridge University Press.
Searle, J.R. (1975). A taxonomy of illocutionary acts. Language and knowledge. Minneapolis: university of Minneapolis press.
قرآن کریم. (1376ش). ترجمه محمد مهدی فولادوند. تهران: ایران.
آقا گل‌زاده، فردوس. (1375). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن درید، محمد بن حسن. (1998م). جمهره اللغه. بیروت: دارالعلم الملایین. چاپ اول.
ابنسیده، علی بن اسماعیل. (1421ق). المحکم المحیط الاعظم. با تحقیق عبدالحمید هنداوی. بیروت: دارالکتب العلمیه. چاپ اول.
ازهری، محمد بن احمد. (1421ق). تهذیب اللغه. بیروت: دار احیاء التراث العربی. چاپ اول.
اکبری، محسن؛ شیرینکار، محمد. (1395). «بازخوانی آراء مفسران سده اخیر در آیات جهاد»، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تفسیری، سال هفتم. شماره 27.
پایا، علی. (1383). فلسفه تحلیلی؛ مسائل و چشم‌اندازها. تهران: طرح نو.
تاجیک، محمدرضا. (1379). گفتمان و تحلیل گفتمان. تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
جبعی عاملی، زینالدین. (بی‌تا). الروضه البهیه فی شرح اللعمه الدمشقیه. دارالعالم اسلامی.
حسینی محمد؛ رادمرد، عبداله. (1394). «تأثیر بافت زمانی- مکانی بر تحلیل کنش گفتار: مقایسه فراوانی انواع کنش‌های گفتار در سوره‌های مکّی و مدنی قرآن کریم. دوماهنامه جستارهای زبانی. دوره 6. شماره 3. صص65-92.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم. چاپ اول.
سرل، جانراجرز. (1385). افعال گفتاری؛ جستاری در فلسفه زبان. ترجمه محمد علی عبداللهی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
قطب، سید. (1387). فی ظلال القرآن. مترجم مصطفی خرم‌دل. چاپ دوم. تهران: احسان.
شعیری، محمدرضا. (1386). «بررسی انواع نظام‌های گفتمانی از دیدگاه نشانه‌معناشناختی». مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی. شماره 219. صص 106-119.
صفوی، کورش. (1387). در آمدی بر معناشناسی. تهران: سورۀ مهر (پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی).
عبد الباقی، محمد فؤاد. (1364). المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم. قاهره: دارالکتب المصریه.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق). کتاب العین. چاپ دوم. قم: هجرت.
قاسم‌پور گنجه‌لو، زهرا و دیگران. (1395). «معناشناسی واژه جهاد در قرآن کریم»، سراج منیر. سال هفتم. شماره 23. صص 130-150.
فرکلاف، نورمن. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. گروه مترجمان. تهران: مرکز مطالعات رسانه.
کوبلی، پاول. (1387). نظریه‌های ارتباط. مترجم: احسان شاقاسمی. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کوک، گای. (1388). زبان شناسی کاربردی. ترجمۀ مصطفی حسرتی، فریبا غضنفری و عامر قیطوری. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه.
گلدزیهر، اگناس. (1378 ق). العقیده و الشریعه فی الاسلام. مصر: دارالکتب الحدیثه.
مصباح یزدی، محمد تقی. (1387). جنگ و جهاد در قرآن. قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصطفوی، حسن. (1430ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. چاپ سوم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
مکاریک، ایرنا ریما. (1384). دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
نجفی، محمد حسن. (1413ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
وفایی، ترانه و شعیری، حمیدرضا. (1388). راهی به نشانه-معناشناسی سیّال با بررسی مورد ققنوس نیما. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
یول، جورج. (1387). کاربردشناسی زبان. ترجمه محمد عموزاده و منوچهر توانگر. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
Brinton, L. j. (2000). The Structure of English: A Linguistic Introduction, Vol 1. john Benjamins publishing Co, Amsterdam.
Searle, J.R. (1969). Speech Acts: an Essay in the philosophy of Language. Cambridge: Cambridge University Press.
Searle, J.R. (1975). A taxonomy of illocutionary acts. Language and knowledge. Minneapolis: university of Minneapolis press.
قرآن کریم. (1376ش). ترجمه محمد مهدی فولادوند. تهران: ایران.
آقا گل‌زاده، فردوس. (1375). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن درید، محمد بن حسن. (1998م). جمهره اللغه. بیروت: دارالعلم الملایین. چاپ اول.
ابنسیده، علی بن اسماعیل. (1421ق). المحکم المحیط الاعظم. با تحقیق عبدالحمید هنداوی. بیروت: دارالکتب العلمیه. چاپ اول.
ازهری، محمد بن احمد. (1421ق). تهذیب اللغه. بیروت: دار احیاء التراث العربی. چاپ اول.
اکبری، محسن؛ شیرینکار، محمد. (1395). «بازخوانی آراء مفسران سده اخیر در آیات جهاد»، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تفسیری، سال هفتم. شماره 27.
پایا، علی. (1383). فلسفه تحلیلی؛ مسائل و چشم‌اندازها. تهران: طرح نو.
تاجیک، محمدرضا. (1379). گفتمان و تحلیل گفتمان. تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
جبعی عاملی، زینالدین. (بی‌تا). الروضه البهیه فی شرح اللعمه الدمشقیه. دارالعالم اسلامی.
حسینی محمد؛ رادمرد، عبداله. (1394). «تأثیر بافت زمانی- مکانی بر تحلیل کنش گفتار: مقایسه فراوانی انواع کنش‌های گفتار در سوره‌های مکّی و مدنی قرآن کریم. دوماهنامه جستارهای زبانی. دوره 6. شماره 3. صص65-92.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم. چاپ اول.
سرل، جانراجرز. (1385). افعال گفتاری؛ جستاری در فلسفه زبان. ترجمه محمد علی عبداللهی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
قطب، سید. (1387). فی ظلال القرآن. مترجم مصطفی خرم‌دل. چاپ دوم. تهران: احسان.
شعیری، محمدرضا. (1386). «بررسی انواع نظام‌های گفتمانی از دیدگاه نشانه‌معناشناختی». مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی. شماره 219. صص 106-119.
صفوی، کورش. (1387). در آمدی بر معناشناسی. تهران: سورۀ مهر (پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی).
عبد الباقی، محمد فؤاد. (1364). المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم. قاهره: دارالکتب المصریه.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق). کتاب العین. چاپ دوم. قم: هجرت.
قاسم‌پور گنجه‌لو، زهرا و دیگران. (1395). «معناشناسی واژه جهاد در قرآن کریم»، سراج منیر. سال هفتم. شماره 23. صص 130-150.
فرکلاف، نورمن. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. گروه مترجمان. تهران: مرکز مطالعات رسانه.
کوبلی، پاول. (1387). نظریه‌های ارتباط. مترجم: احسان شاقاسمی. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کوک، گای. (1388). زبان شناسی کاربردی. ترجمۀ مصطفی حسرتی، فریبا غضنفری و عامر قیطوری. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه.
گلدزیهر، اگناس. (1378 ق). العقیده و الشریعه فی الاسلام. مصر: دارالکتب الحدیثه.
مصباح یزدی، محمد تقی. (1387). جنگ و جهاد در قرآن. قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصطفوی، حسن. (1430ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. چاپ سوم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
مکاریک، ایرنا ریما. (1384). دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
نجفی، محمد حسن. (1413ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
وفایی، ترانه و شعیری، حمیدرضا. (1388). راهی به نشانه-معناشناسی سیّال با بررسی مورد ققنوس نیما. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
یول، جورج. (1387). کاربردشناسی زبان. ترجمه محمد عموزاده و منوچهر توانگر. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
Brinton, L. j. (2000). The Structure of English: A Linguistic Introduction, Vol 1. john Benjamins publishing Co, Amsterdam.
Searle, J.R. (1969). Speech Acts: an Essay in the philosophy of Language. Cambridge: Cambridge University Press.
Searle, J.R. (1975). A taxonomy of illocutionary acts. Language and knowledge. Minneapolis: university of Minneapolis press.
قرآن کریم. (1376ش). ترجمه محمد مهدی فولادوند. تهران: ایران.
آقا گل‌زاده، فردوس. (1375). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن درید، محمد بن حسن. (1998م). جمهره اللغه. بیروت: دارالعلم الملایین. چاپ اول.
ابنسیده، علی بن اسماعیل. (1421ق). المحکم المحیط الاعظم. با تحقیق عبدالحمید هنداوی. بیروت: دارالکتب العلمیه. چاپ اول.
ازهری، محمد بن احمد. (1421ق). تهذیب اللغه. بیروت: دار احیاء التراث العربی. چاپ اول.
اکبری، محسن؛ شیرینکار، محمد. (1395). «بازخوانی آراء مفسران سده اخیر در آیات جهاد»، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تفسیری، سال هفتم. شماره 27.
پایا، علی. (1383). فلسفه تحلیلی؛ مسائل و چشم‌اندازها. تهران: طرح نو.
تاجیک، محمدرضا. (1379). گفتمان و تحلیل گفتمان. تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
جبعی عاملی، زینالدین. (بی‌تا). الروضه البهیه فی شرح اللعمه الدمشقیه. دارالعالم اسلامی.
حسینی محمد؛ رادمرد، عبداله. (1394). «تأثیر بافت زمانی- مکانی بر تحلیل کنش گفتار: مقایسه فراوانی انواع کنش‌های گفتار در سوره‌های مکّی و مدنی قرآن کریم. دوماهنامه جستارهای زبانی. دوره 6. شماره 3. صص65-92.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم. چاپ اول.
سرل، جانراجرز. (1385). افعال گفتاری؛ جستاری در فلسفه زبان. ترجمه محمد علی عبداللهی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
قطب، سید. (1387). فی ظلال القرآن. مترجم مصطفی خرم‌دل. چاپ دوم. تهران: احسان.
شعیری، محمدرضا. (1386). «بررسی انواع نظام‌های گفتمانی از دیدگاه نشانه‌معناشناختی». مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی. شماره 219. صص 106-119.
صفوی، کورش. (1387). در آمدی بر معناشناسی. تهران: سورۀ مهر (پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی).
عبد الباقی، محمد فؤاد. (1364). المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم. قاهره: دارالکتب المصریه.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق). کتاب العین. چاپ دوم. قم: هجرت.
قاسم‌پور گنجه‌لو، زهرا و دیگران. (1395). «معناشناسی واژه جهاد در قرآن کریم»، سراج منیر. سال هفتم. شماره 23. صص 130-150.
فرکلاف، نورمن. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. گروه مترجمان. تهران: مرکز مطالعات رسانه.
کوبلی، پاول. (1387). نظریه‌های ارتباط. مترجم: احسان شاقاسمی. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کوک، گای. (1388). زبان شناسی کاربردی. ترجمۀ مصطفی حسرتی، فریبا غضنفری و عامر قیطوری. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه.
گلدزیهر، اگناس. (1378 ق). العقیده و الشریعه فی الاسلام. مصر: دارالکتب الحدیثه.
مصباح یزدی، محمد تقی. (1387). جنگ و جهاد در قرآن. قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصطفوی، حسن. (1430ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. چاپ سوم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
مکاریک، ایرنا ریما. (1384). دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
نجفی، محمد حسن. (1413ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
وفایی، ترانه و شعیری، حمیدرضا. (1388). راهی به نشانه-معناشناسی سیّال با بررسی مورد ققنوس نیما. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
یول، جورج. (1387). کاربردشناسی زبان. ترجمه محمد عموزاده و منوچهر توانگر. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
Brinton, L. j. (2000). The Structure of English: A Linguistic Introduction, Vol 1. john Benjamins publishing Co, Amsterdam.
Searle, J.R. (1969). Speech Acts: an Essay in the philosophy of Language. Cambridge: Cambridge University Press.
Searle, J.R. (1975). A taxonomy of illocutionary acts. Language and knowledge. Minneapolis: university of Minneapolis press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 954 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 557 |
||
