دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات60
تعداد شماره‌ها2,022
تعداد مقالات16,253
تعداد مشاهده مقاله42,466,861
تعداد دریافت فایل اصل مقاله24,307,895
فارسی نژاد, علیرضا, شرافت سرشت, فاطمه. (1398). تحلیل دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ بر مبنای حدیث معرفت نفس با تکیه بر آثار علّامه حسن‌زاده آملی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 10(37), 167-192. doi: 10.22054/ajsm.2021.45145.1553
علیرضا فارسی نژاد; فاطمه شرافت سرشت. "تحلیل دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ بر مبنای حدیث معرفت نفس با تکیه بر آثار علّامه حسن‌زاده آملی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 10, 37, 1398, 167-192. doi: 10.22054/ajsm.2021.45145.1553
فارسی نژاد, علیرضا, شرافت سرشت, فاطمه. (1398). 'تحلیل دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ بر مبنای حدیث معرفت نفس با تکیه بر آثار علّامه حسن‌زاده آملی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 10(37), pp. 167-192. doi: 10.22054/ajsm.2021.45145.1553
فارسی نژاد, علیرضا, شرافت سرشت, فاطمه. تحلیل دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ بر مبنای حدیث معرفت نفس با تکیه بر آثار علّامه حسن‌زاده آملی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1398; 10(37): 167-192. doi: 10.22054/ajsm.2021.45145.1553

تحلیل دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ بر مبنای حدیث معرفت نفس با تکیه بر آثار علّامه حسن‌زاده آملی

سراج منیر
مقاله 7، دوره 10، شماره 37، دی 1398، صفحه 167-192    اصل مقاله (459.51 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2021.45145.1553
نویسندگان
علیرضا فارسی نژاد* 1؛ فاطمه شرافت سرشت2
1استادیار فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
چکیده
رابطۀ خود‌شناسی و خداشناسی یکی از مسائل بسیار مهم در حوزۀ انسان‌شناسی و خداشناسی است و این مسأله به اندازه‌ای مهم است که در جوامع روایی ما احادیث بسیار زیادی به این مسأله پرداخته‌است. از جملۀ این روایات می‌توان به حدیث شریف «کسی‌که خود را بشناسد، پروردگارش را شناخته‌است» اشاره کرد. با توجه به اهمیت شناخت نفس و دلالت آن بر شناخت ربّ، مقاله حاضر با روش تحلیلی- توصیفی با هدف تبیین چگونگی دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ، ابتدا به تحلیل حدیث معرفت نفس پرداخته و سپس نحوۀ دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ را در دو دسته صفات ثبوتی و سلبی مورد بررسی داده و به این نتیجه رسیده‌است که به میزانی که انسان خود را بشناسد، به همان میزان، شناخت او نسبت به ربّ خود نیز ارتقا یافته و دقیق‌تر می‌شود. به عنوان مثال از شناخت اوصاف ثبوتی‌ای مانند علم، قدرت، حیات و ... و اوصاف سلبی‌ای مانند عدم ترکب، عدم رؤیت حسی، عدم حلول و اتحاد، عدم نوم و غفلت و ... در نفس، می‌توان به شناخت چنین اوصافی در ربّ نائل آمد.
کلیدواژه‌ها
نفس؛ ربّ؛ دلالت معنایی؛ نحوۀ دلالت؛ اوصاف ثبوتی و سلبی
مراجع
اخلاقی، مرضیه. (1391). شرح شواهد الربّوبیه (خداشناسی). تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.

اله‌بداشتی، علی. (1391). «بررسی و تحلیل حدیث تلازم معرفت نفس و معرفت ربّ از دیدگاه عالمان شیعه». جستارهایی در فلسفه و کلام (مطالعات اسلامی). شماره 2/88. صص 31-45.

آمدی، عبدالواحد بن محمد. (1410ق). غرر الحکم و درر الکلم. قم: دار الکتاب الإسلام.

جعفر بن محمد الصادق (ع)(منسوب). (1400ق). مصباح الشریعه. چاپ اول. بیروت: اعلمی.

جوادی آملی، عبدالله. (1387). تفسیر انسان به انسان. چاپ چهارم. قم: مرکز نشر اسراء.

حسن‌زاده آملی، حسن. (1361). وحدت در دیدگاه عارف و حکیم. تهران: فجر.

____________. (1362). رساله لقاء الله. تهران: حکمت.

____________. (1365). هزار و یک نکته. تهران: رجا.

____________. (1365). نصوص الحکم بر فصوص الحکم. تهران: رجا.

____________. (1366). اتحاد عاقل  و معقول. تهران: حکمت.

____________. (1366). تصنیف غرر‌الحکم و دررالکلم. محقق/ مصحح: مصطفى‏ درایتى. قم: دفترتبلیغات.

____________. (1371). صد کلمه در معرفت نفس. قم: قیام.

____________. (1373).  انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه. قم: قیام.

____________. (1373). انه‌الحق. قم: قیام.

____________. (1373). هزار و یک کلمه. قم: دفتر تبلیغات.

____________. (1380).  سرح العیون فی شرح العیون. قم: قیام.

____________. (1381).  الحجج البالغة فی التجرد النفس الناطقه. قم :دفتر تبلیغات.

____________. (1385).  دروس معرفت نفس. قم: الف لام میم.

خوش‌صحبت، مرتضی و محمد جعفری .(1390). «تبیین برهان معرفت نفس بر مبنای حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربّه»». معرفت کلامی. شماره دوم. صص 79-110.

رحیمیان، سعید. (1384). «ارتباط خودشناسی با خداشناسی در عرفان ابن عربّی». انجمن معارف اسلامی. شماره3، صص 11-44.

شعرانى، ابوالحسن. (1383). شرح فارسى تجرید الاعتقاد. تهران: اسلامیه.

صدرالمتألهین، صدرالدین محمد شیرازی. (1382).  شواهد الربّوبیه. قم: مطبوعات دینی.

______________________. (1383). حکمت متعالیه. مترجم: محمد خواجوی. تهران: مولا.

صلواتی، عبدالله. (1385). «ارتباط خود شناسی و خدا شناسی نزد ابن عربّی و ملاصدرا». مقالات و بررسی‌ها. شماره81. صص 85-102.

طباطبایى، محمد حسین. (1388). رسائل توحیدی. مترجم: على شیروانى. قم: بوستان‌ کتاب.

_____________. (1374). تفسیر المیزان. تهران: دفتر انتشارات اسلامی.

علوی، سید محمدکاظم. (1396). «تحلیل معنایی و معرفتی حدیث معرفت نفس در تفاسیر نخستین». مطالعات فهم حدیث. شماره دو. صص 79-101.

مجلسی، مولامحمدباقر. (1403ق). بحار الانوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربّی.

محجوب، فرشته. (1394). «تحلیل و واکاوی حدیث شریف «من عرف نفسه فقد عرف ربّه» در متون عرفانی». پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا). شماره اول. صص 143-166.

مصطفوی، حسن. (1360). مصباح الشریعه. تهران: انتشارات انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران.

هاشمى خویى، حبیب‌الله. (1400ق). منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه. مترجم: حسن حسن زاده آملى، محمد باقر کمره‌اى. تهران‏: مکتبه الاسلامیه.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 516
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 206


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب
login