- همه نشریات
- ادبیات فارسی و زبانهای خارجی
- اقتصاد (دانشکده و پژوهشکده)
- الهیات و معارف اسلامی
- پژوهش و نقد (معاونت پژوهشی دانشگاه)
- تربیت بدنی و علوم ورزشی (دانشکده و پژوهشکده)
- حقوق و علوم سیاسی
- روانشناسی، علوم تربیتی و اطلاع رسانی
- علوم اجتماعی
- علوم ارتباطات
- علوم ریاضی و رایانه
- مدیریت و حسابداری
- موسسه آموزش عالی بیمه اکو
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,022 |
| تعداد مقالات | 16,253 |
| تعداد مشاهده مقاله | 42,472,591 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 24,310,738 |
نقد و بررسی تطبیقی مذاهب اسلامی در نگرش تأویلی به آیات وحیانی (با تکیه بر نقد کلام سلفیه) | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 2، دوره 2، شماره 3، فروردین 1399، صفحه 31-59 اصل مقاله (1.2 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2021.60545.1058 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدمجتبی جلالی* 1؛ علی طاهری دهنوی2؛ سید حسن جلالی3 | ||
| 1استادیار گروه معارف اسلامی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی،واحد شهرکرد، دانشگاه شهرکرد،شهرکرد | ||
| 2کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد شیراز، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 3مربی، گروه معارف اسلامی، دانشگاه فرخشهر، شهر کرد، ایران | ||
| چکیده | ||
| در میان برخی متکلمان اسلامی و غیرآن در خصوص مسأله‌ی تأویل و جواز یا عدم آن مباحث مختلفی مطرح شده است. مسأله پژوهش یافتن معنایی مشترک در خصوص تأویل و بیان راهکاری در پاسخ به شبهات پیرامون آن با روش تحلیلی و توصیفی است که در این راستا از محتوای منابع تفسیری، کلامی و حدیثی بهره گرفته شده است. بر این اساس مهمترین دستاورد پژوهش گویای آنست که با توجه به پیش فرض‌های موجود در مسأله‌ی تأویل و بیان دلایل منکران(مأموریت مسلمانان به اخذ معنای ظاهری آیات، خودداری سلف از تأویل صفات، لزوم عدم بیان از سوی خدا و رسول(ص)، عدم تبیین معیار، تفاوت مبنای طرفداران تأویل) و مدافعان آن(آیات مثبت تأویل، امتناع حمل صفات خدا به معانی ظاهری، احادیث دال بر جواز تأویل، امتناع برخی نصوص از اخذ معانی ظاهری)، با نقد و بررسی(نقضی و حلی) آنها و به رغم اختلاف نظرها در شمول تأویل در آیات، می‌توان گفت که تأویل قرآن و حمل معنای آیات برخلاف معانی ظاهری آنها، در مصادیقی که حمل بر ظاهر کلام مستلزم مخالفت با محکمات قرآن، ضروری دین و ادله قطعی باشد، جایز و امکانپذیر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تأویل؛ قرآن؛ متکلمان؛ مذاهب اسلامی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید.
طباطبائی، محمدحسین. (1390 ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسى، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. به تصحیح یزدى طباطبائی. فضلالله. تهران: ناصر خسرو.
ابن أبی العز، عبد الله بن عبد المحسن الترکی. (1411ق). شرح العقیدة الطحاویة (ت: الترکی-الأرناؤوط). بی جا: مؤسسة الرساله.
ابن اثیر، مبارک بن محمد. (1421 ق). النهایه فی غریب الحدیث و الاثر. ریاض: دارابن الجوزی.
ابن بابویه قمی، محمدبن‌علی. (1395ش). کمال الدین وتمام النعمة. چاپ دوم. تهران: اسلامیه.
ابن باز عبد العزیز بن عبد الله. (2010م). مجموع فتاوى العلامة عبد العزیز بن باز. أشرف على جمعه وطبعه محمد بن سعد الشویعر. بیجا: بینا.
ابن تیمیه أحمد بن عبد الحلیم. (بیتا). الإکلیل فی المتشابه والتأویل. المحقق: محمد الشیمی شحاتة: دار الإیمان.
(1431ق). الجواب الصحیح لمن بدل دین المسیح. محقق: علی بن حسن المعی؛ عبدالعزیز بن ابراهیم العسکر؛ حمدان بن محمد الحمدان. عربستان – ریاض: دار الفضیلة.
ابن تیمیة، أحمد بن عبد الحلیم بن تیمیة. (1425ق) مجموع فتاوى. وزارة الشؤون الإسلامیة والدعوة والإرشاد السعودیة - مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف.
ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1397). الصدفیه. تهران: دارالفضیله.
(ابن حبان1411ق). درء تعارض العقل والنقل. التحقیق: الدکتور محمد رشاد سالم. المملکة العربیة السعودیة. جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة.
(بیتا). شرح حدیث نزول. با تحقیق محمد بن عبد الرحمن الخمیس. چاپ دار العاصمه عربستان: بیتا.
ابن حبان، محمد. (1372ق). صحیح ابن حبان. بیروت: دار المعارف.
بن حجر الهیتمی أحمد بن محمد. (1417 ق). الصواعق المحرقة على أهل الرفض والضلال والزندقة. المحقق: عبد الرحمن بن عبد الله الترکی و کامل محمد الخراط. لبنان: مؤسسة الرسالة. الطبعة الأولى.
ابن حنبل، احمد بن محمد (1430ق). کتاب فضائل الصحابه. عباس. محقق: وصی‌الله بن محمد. مصر – قاهره: دار ابن الجوزی.
ابن حنبل، أحمد. (1420ق). مسند الإمام أحمد بن حنبل. المحقق: شعیب الأرنؤوط وآخرون. الطبعة الثانیة. مؤسسة الرسالة.
ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على. (1379 ق). مناقب آل أبی طالب علیهم السلام(لابن شهرآشوب). چاپ اول. قم: علامه.
ابن عساکر، أبو القاسم علی بن الحسن. (1415ق). تاریخ دمشق. المحقق عمرو بن غرامة العمروی.بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
ابن فارس، احمد (1403ق). معجم مقاییس اللغة. تحقیق: د. شهاب الدین أبی عمرو. الطبعة الأولى. بیروت: دار الفکر.
ابن کثیر. (بیتا). البدایه و النهایه. تحقیق دکتر عبد لله بن عبد المحسن الترکی. بیجا. چاپ دار الهجر.
ابن منظور. محمد بن مکرم. (1414 ق). لسان‌العرب. الطبعة الثالثة. بیروت: دار صادر.
ابنعادل، عمر بن على. (1419ق). اللباب فى علوم الکتاب. بیروت: دار الکتب العلمیة. منشورات محمد علی بیضون.
الأزهری الهروی، محمد بن أحمد. (2001م). تهذیب اللغة. المحقق: محمد عوض مرعب. بیروت: الطبعة الأولى. دار إحیاء التراث العربی.
آلوسى، سید محمود. (1415 ق). روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیه.
الآمدی، علی بن محمد. (1404ق). الإحکام فی أصول الأحکام. تحقیق دکترسید الجمیلی. (ط1). بیروت: دار الکتاب العربی.
بابایی. علی اکبر و همکاران. (1379). روششناسى تفسیر قرآن. زیر نظر محمود رجبی قم: پژوهشکدهی حوزه و دانشگاه. تهران. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت).
(پاییز1377). باطن قرآن کریم. مجله معرفت. موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی . شماره 26صفحه - از 7 تا 16.
بابایی، علی‌اکبر (1381). سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت). قم: مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.
بحرانى، سید هاشم. (1416ق). البرهان فى تفسیر القرآن. چاپ اول. تهران: بنیاد بعثت.
تفتازانی، مسعود بن عمر (1407 ق). شرح العقائد النسفیة. محقق احمد حجازی. سقا. قاهره – مصر: مکتبة الکلیات الأزهریة.
ثعلبى، احمد بن محمد. (1422ق). الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی. محقق ابن عاشور. ابى محمد. بیروت: دار إحیاء التراث العربی .
جرجانی، علی بن محمد. (1403ق). التعریفات. الطبعه الاول. بیروت. دار الکتب العلمیة.
جمعی از نویسندگان(1382). دایرة المعارف قرآن کریم. مرکز فرهنگ و معارف قرآن. قم. بوستان کتاب قم(انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم).
جوادی آملی، عبدالله. (1393). التسنیم. قم: نشر اسرا.
جوهری، اسماعیل بن حماد(1404). الصحاح. دار العلم للملایین. بیروت: لبنان.
حاجی خلیفه. (1414ق). کشف الظنون عن اسامی الکتب و الفنون. چاپ اول. بیروت: دارالفکر.
حاکم نیشابوری. (بیتا). المستدرک علی الصحیحین. بیروت: دارالمعرفه.
حسنى واعظ، محمود. (1381). دقائق التأویل و حقائق التنزیل. چاپ اول. تهران: مرکز پژوهشى میراث مکتوب.
حسینى شاه عبدالعظیمى، حسین بن احمد. (1363). تفسیر اثنا عشرى. چاپ اول. تهران: انتشارات میقات.
حسینی زبیدی، محمد مرتضى. (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس. چاپ اول. بیروت: دارالفکر.
حمیری، عیسی بن عبدالله. (بیتا). تصحیح المفاهیم العقدیة فی الصفات الإلهیة. امارات: بینا.
داورپناه. ابوالفضل. (1366). انوار العرفان فى تفسیر القرآن. تهران: کتابخانه صدر.
ذهبی، محمد حسین. (2000 م). التفسیر والمفسرون. لبنان: مکتبة وهبة.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (بیتا). مفردات ألفاظ القرآن. محقق داوودى. صفوان عدنان. سوریه: دار الشامیة.
رشید رضا، محمد. (1414ق). تفسیر المنار. بیروت:. دار المعرفه.
زرکشی، محمد بن بهادر. (1410ق). البرهان فی علوم. تحقیق ذهبى. جمال حمدى وهمکاران. بیروت: دار المعرفة.
زمخشری، محمود بن عمر. (1407ق). الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل. چاپ اول بیروت: دارالکتاب العربی.
سبحانی. جعفر. (1433ق). آیات مشکله قرآن. تنظیم سید هادى خسروشاهى. چاپ پنجم. قم. مؤسسه امام صادق (علیه السلام).
شریف الرضى، محمد بن حسین. (1406ق). حقائق التأویل فی متشابه التنزیل. شارح محمد رضا آل کاشف الغطاء. بیروت: دار الأضواء.
الشنقیطی، محمد الأمین (1345ق). أضواء البیان فی إیضاح القرآن بالقرآن. جده: مجمع الفقه.
شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (1415ق). الملل و النحل. محقق امیر علی مهنا؛ علی حسن فاعور. بیروت – لبنان: دار المعرفة.
صفار، محمد بن حسن. (1404ق). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد (ص) . قم: چاپ دوم. مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
طباطبائی، سیدمحمد حسین. (1390). قرآن در اسلام. اصفهان: مرکز تحقیقات رایانهای قائمیه اصفهان.
(1417ق). المیزان فى تفسیر القرآن. چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرانی، أبو القاسم. (1415ق). المعجم الکبیر. المحقق حمدی بن عبد المجید السلفی. القاهره: مکتبة ابن تیمیة.
طبرى، محمد بن جریر. (1412 ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن. بیروت: دار المعرفة.
طوسى، محمد بن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. تصحیح احمد حبیب عاملى. دار إحیاء التراث العربی.
الطوفی، نجم الدین سلیمان بن عبد القوی. (1407ق). شرح مختصر الروضة. تحقیق عبد الله بن عبد المحسن الترکی. بیروت: مؤسسة الرساله.
عثیمین، محمد بن صالح. (1421ق). شرح العقیده الواسطیه. تحقیق سعد بن فواز الصمیل. قاهره: دارابن الجوزی.
علی بن إبراهیم بن داود بن سلمان؛ أبو الحسن. علاء الدین ابن العطار. (1432ق). الاعتقاد الخالصمن الشک والانتقاد. المحقق سعد بن هلیل الزویهری. قطر: وزارة الأوقاف والشؤون الإسلامیة. الطبعة الأولى.
عیاشی، محمد بن مسعود. (1380ق). تفسیر عیاشى. تحقیق: رسولى. هاشم. تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیه.
غزالی، محمد بن محمد. (1324ق). المستصفی من علم الاصول. چاپ اول. بیروت: دار صادر.
_____________. (۱۳۵۱). احیاء علوم الدین. ترجمه موید الدین محمد خوارزمی. به کوشش حسین خدیو جم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
غزالی، محمدبن محمد. (۱۴۱۷ق). فیصل التفرقة بین‌الاسلام و الزندقة. دمشق: ریاض مصطفی عبداللّه.
غزالى، ابو حامد(بیتا). إحیاء علوم الدین. بیروت –لبنان: دار الکتاب العربى.
فخر رازی. (1415ق). التفسیر الکبیر. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
فخر رازی، محمد بن عمر. (بیتا). المطالب العالیة من العلم الإلهی. محقق احمد حجازی. سقا. بیروت: دار الکتاب العربی.
الفراء، محمد بن الحسین. (2015م). إبطال التأویلات لأخبار الصفات. بیجا: بینا.
الفوزان، صالح بن فوزان بن عبد الله. (1420ق). الإرشاد إلى صحیح الاعتقاد والرد على أهل الشرک والإلحاد. مصر – قاهره: دار ابن الجوزی.
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. (1426ق). القاموس المحیط. تحقیق مکتب تحقیق التراث فی مؤسسة الرسالة. بیروت. مؤسسة الرسالة للطباعة والنشر والتوزیع.
القاسمى، محمد جمال الدین. (1418ق). محاسن التأویل. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیه.
قرطبى، محمدبن احمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن. چاپ اول. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
قمى مشهدى، محمد. (1368). تفسیرکنز الدقائق و بحر الغرائب. چاپ اول. تهران: سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامى.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1429ق). الکافى. قم: دار الحدیث.
لوح، محمد احمد. (1418ق). جنایه التأویل الفاسد علی العقیده الاسلامیه. السعودیه:. دارابن عفان.
مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مسلم، صحیح مسلم. (1407ق) شرح نووی. بیروت: دارالقلم.
مصطفوی، حسن. (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
معرفت، محمد هادی. (1418 ق). التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب. چاپ اول. مشهد مقدس: الجامعة الرضویة للعلوم الإسلامیة.
المغراوی، محمد. (1405ق). المفسرون بین التأویل والإثبات فی آیات الصفات. الطبعة الأولى. ریاض: دار طیبة.
موسوى همدانى، سید محمد باقر. (1374). ترجمه تفسیر المیزان. چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم.
نجارزادگان، فتح‌الله. (1383). تفسیر تطبیقی. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
نعمان بن محمد(قاضی نعمان المغربى). (بیتا). اساس التأویل. بیروت: دارالثقافه.
نوری. میرزا حسین. (1408ق). مستدرک الوسائل. بیروت: مؤسسة آلالبیت الإحیاء التراث.
نیشابورى، نظام الدین حسن بن محمد. (1416ق). تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان. چاپ اول. بیروت: دار الکتب العلمیه.
هیثمی، نورالدین علیبن ابیبکر. (1408ق). مجمع الزوائد. بیروت: دارالکتب العلمیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 399 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 227 |
||
Scholarly Journals Management System © 1991.05.01 by Allameh Tabatabaei University is
licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International.
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب