عدم انتساب جبر به اشاعره با محوریت حکمت متعالیه

خسروی, طیبه; الله بداشتی, علی

doi:10.22054/jcst.2022.65151.1071

فهرست نشریات

اخذ رتبه توسط نشریه پژوهش‌های رهبری آموزش از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

اخذ رتبه «الف» توسط نشریه پژوهشنامه معارف قرآنی از وزرات علوم، تحقیقات و فناوری

نشست مشورتی مسئولان مجلات علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی

نتایج ارزیابی علمی نشریات دانشگاه علامه طباطبائی در سال ۱۴۰۱; 19عنوان موفق به دریافت رتبه الف شدند.

تعداد نشریات	60
تعداد شماره‌ها	2,022
تعداد مقالات	16,253
تعداد مشاهده مقاله	42,476,807
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	24,313,037

	عدم انتساب جبر به اشاعره با محوریت حکمت متعالیه
پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه
مقاله 2، دوره 3، شماره 4، فروردین 1401، صفحه 46-71 اصل مقاله (1.21 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2022.65151.1071
نویسندگان
طیبه خسروی^* ¹؛ علی الله بداشتی²
¹دانشجوی دکتری فلسفه و کلام دانشگاه قم، قم، ایران
²استاد فلسفه و کلام دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
مکتب اشعری در توحید افعالی همانند شیعه، تمام امور هستی را به خداوند نسبت میدهد و اراده انسان را در هر لحظه محتاج علت میداند. لذا تفسیر نظریه کسب به جبر، قابل تردید و بررسی میباشد. در پی بررسی دقیقتر انتساب جبر به اشاعره، از دو طریق موضوع بررسی شده است. تفاوت قدرت و اراده در انسان و همچنین اعتقاد به قضا وقدر و رابطه آن با اختیار انسان با محوریت نظرات صدرا و مقایسه آن با نظریه کسب اشعری و روشن شد که نمیتوان نظریه کسب را بر جبر حمل کرد. بنابراین با پاسخ به سوالاتی همچون ارتباط قضا و قدر با اختیار در شیعه و اشاعره و از طرفی مقایسه دیدگاههای آنان در جبر و اختیار انسان، همچنین از دقت در تفاوت اراده و قدرت، و از سوی دیگر توجه به اصل نیازمندی دائمی ممکنات به علت، منتج میشود که انسان همواره در هر فعلی نیازمند اعطای قدرت میباشد تا فعل ارادی انجام دهد و این به معنی جبر نیست بلکه توحید افعالی نیز بیانگر این مفهوم میباشد و در نهایت موید آن نیز نظر ملاصدرا مبنی بر اینکه خداوند علت قریب و بعید است؛ با نظریه کسب قابل تطبیق است.
کلیدواژه‌ها
جبر و اختیار؛ قضا و قدر؛ اشاعره؛ نظریه کسب؛ حکمت متعالیه

مراجع
ابن‌سینا، حسین ‌بن ‌عبدالله.(1404ب). التعلیقات. بیروت: مکتبة الاعلام الاسلامی. ابن‌سینا، حسین ‌بن ‌عبدالله.(1404الف).شفا. قم: بوستان کتاب. اشعری،ابوالحسن.(1955).اللمع کتاب اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع. ج۱.مصر: حموده غرابه. اشعری، ابوالحسن.(1362).مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین.تهران: امیرکبیر. آمدی، سیف الدین.(1423).ابکارالافکار فی اصول الدین.قاهره:دارالکتب. باقلانی، ابی بکربن طیب.(1382).التمهید فی الرد علی الملحده.قاهره:دارالفکرالعربی. تفتازانی، مسعود بن عمر.(1409 ق). شرح المقاصد. قم: الشریف الرضی. جرجانی، سیدشریف علی بن محمد.(1325). شرح مواقف. بیروت:دارالکتب العلمیه. جعفری، محمد تقی. (1399). جبر و اختیار. تهران: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. رافعی، علی. (1375). تکاپوی اندیشهها. چاپ دوم. بیجا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. رازی، فخرالدین. ( 1411الف).المباحث المشرقیه. قم: انتشارات بیدار. رازی، فخرالدین. ( 1411ب). المحصل افکار المتقدمین و متاخرین.عمان: دار الرازی. صدرالمتالهین. (1981).الحکمه المتعالیه فی اسفار العقلیه. چاپ سوم. ج6. بیروت: دار احیاء. طوسی، نصیرالدین. (1375). شرح اشارات.قم: البلاغه. طوسی، نصیرالدین. (1405). تلخیص المحصل. بیروت: دار الاضواء. غزالی، ابوحامد. (بیتا).روضه الطالبین و عمده السالکین. تصیح شیخ محمد مفید. بیروت. غزالی، ابوحامد. (1409).الاقتصاد فی الاعتقاد. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیه. قمی، سعید. (1415).شرح توحید. چاپ اول. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد.
آمار تعداد مشاهده مقاله: 300 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 222

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

عدم انتساب جبر به اشاعره با محوریت حکمت متعالیه