دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات57
تعداد شماره‌ها1,930
تعداد مقالات15,346
تعداد مشاهده مقاله35,684,018
تعداد دریافت فایل اصل مقاله21,702,934
نریمانی, زهره, عبداللهی پور, مهدی, موسایی پور, محبوبه. (1401). تحلیل و ارزیابی کاربست واژگان مرض.اذی ضررو سقم در قرآن با تکیه بر تفسیر قرآن به قران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(50), 171-200. doi: 10.22054/rjqk.2022.68830.2648
زهره نریمانی; مهدی عبداللهی پور; محبوبه موسایی پور. "تحلیل و ارزیابی کاربست واژگان مرض.اذی ضررو سقم در قرآن با تکیه بر تفسیر قرآن به قران". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 50, 1401, 171-200. doi: 10.22054/rjqk.2022.68830.2648
نریمانی, زهره, عبداللهی پور, مهدی, موسایی پور, محبوبه. (1401). 'تحلیل و ارزیابی کاربست واژگان مرض.اذی ضررو سقم در قرآن با تکیه بر تفسیر قرآن به قران', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(50), pp. 171-200. doi: 10.22054/rjqk.2022.68830.2648
نریمانی, زهره, عبداللهی پور, مهدی, موسایی پور, محبوبه. تحلیل و ارزیابی کاربست واژگان مرض.اذی ضررو سقم در قرآن با تکیه بر تفسیر قرآن به قران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(50): 171-200. doi: 10.22054/rjqk.2022.68830.2648

تحلیل و ارزیابی کاربست واژگان مرض.اذی ضررو سقم در قرآن با تکیه بر تفسیر قرآن به قران

پژوهشنامه معارف قرآنی
مقاله 8، دوره 13، شماره 50، مهر 1401، صفحه 171-200    اصل مقاله (1.01 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2022.68830.2648
نویسندگان
زهره نریمانی* 1؛ مهدی عبداللهی پور2؛ محبوبه موسایی پور3
1استادیار دانشگاه علوم ومعارف قرآن
2استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.
3استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور، فارس، ایران
چکیده
هر واژه در قرآن از جایگاهِ معناییِ ویژه خود برخوردار است، که واژه دیگر هرگز نمی­تواند جانشین آن و یا هم‌معنای آن به­شمار رود. ازاین­رو، بررسی واژه­های به ظاهر هم‌معنا در تفسیر و فهم آیات تأثیرگذار است. بررسی معنایی واژگان«مرض»، « ضُّرّ»، «أذی» و «سُقم» با بهره­گیری از روش تحلیل واژگانی و رویکرد تفسیری، بیانگر آن است که واژگان مذکور باتوجه به معانی خاص خود، جهت تبیین مفهومی خاص بیان شده و هرگونه تغییر و جایگزینی، موجب خلل در معنا خواهد بود. بکارگیری همه این واژگان در معنای مرض سبب رهیافت شبهات در برخی از آیات مربوط به زنان و انبیای الهی(ابراهیم و یونس) شده­است. این مقاله با بررسی این واژگان از بستر تمرکز بر کتب لغت، قرآن و تفاسیر به تببین تفاوت­های این واژگان پرداخته و عدم ترادف و جانشینی آنها را اثبات نموده­است. بررسی مفهومی این واژگان نشان می­دهد: «مرض» در همان معنای معهود بیماری جسمی؛ « ضُّرّ » در معنای فقر شدید مالی و مرگ فرزندان؛ «أذی» در معنای تشویش و تلاطم روحی حاصل از تغییر و دگرگونی، «سُقم» هم به معنای متردد و شک­دار است. براین اساس افزون بر رفع شبهاتی پیرامون انبیای الهی، بُعدی از اعجاز علمی قرآن و تکریم زنان در قرآن هویدا می­شود.
.
کلیدواژه‌ها
مرض؛ ضُّرّ؛ أذی؛ سُقم؛ عدم ترادف در قرآن
مراجع

منابع

قرآن کریم. ترجمه مکارم شیرازی.

 آلوسى، محمودبن عبدالله. (1415). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی. ج7. چاپ اول. بیروت: دار الکتب العلمیه.

اندلسی، ابن سیده. (1410).  الافصاح فی فقه اللغه. ج1.  چاپ اول. قم: مکتب الإعلام الإسلامی.

ابن­درید، محمدبن حسن.(1407). جمهره اللغه. ج2. چاپ اول. بیروت: دارالعلم للملائین.

ابن عاشور، محمدبن طاهر. (1420).  التحریر و التنویر.  ج2. چاپ اول. بیروت: موسسه التاریخ العربی.

 ابن­فارس، احمد. (1404). معجم مقاییس اللغه. مصحح: محمد عبدالسلام. ج1. چاپ اول. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.

ابن­منظور، محمدبن مکرم. (1414).  لسان العرب. ج14. چاپ سوم. بیروت: دار صادر.

ازهری، محمدبن احمد. (1421). تهذیب اللغه. ج15. چاپ دوم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.

ثعلبى، احمدبن محمد. (1422). الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی. ج2. چاپ اول. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.

سیدبن قطب، ابن‌ابراهیم شاذلی. (1412). فی ظلال القرآن. ج2. چاپ اول. بیروت-قاهره. دارالشروق.

جوهری، اسماعیل‌بن حماد. (1984). تاج‌اللغه ‌و صحاح‌العربیه.  ج19. چاپ سوم.  بیروت: دارالعلم للملایین.

راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد. (1383).  ترجمه‌وتحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوى و ادبى قرآن. ج1. چاپ اول. تهران‌:  المکتبه ‌المرتضویه لإحیاء آثار الجعفریه.

زبیدی، محمدمرتضی. (1414).  تاج العروس من جواهر القاموس.  ج2.  چاپ اول.  بیروت: دارالفکر.

زرسازان، عاطفه، زینب قوام، شادی نفیسی؛(1400) معناشناسی "ضُّرّ" در قرآن کریم با تأکید بر روابط همنشینی و جانشینی، پژوهش­های زبان شناختی قرآن سال دهم،  شماره 1 (پیاپی 19).

 زمخشرى، محمودبن عمر. (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل. ج1.  چاپ اول. بیروت: دارالکتاب العربی.

صادقى تهرانى، محمد. (1406). الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه. ج19. چاپ اول. قم: فرهنگ اسلامى.

طباطبایى، محمدحسین. (1374). ترجمه تفسیر المیزان. ج9. چاپ پنجم. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: دفتر انتشارات اسلامى.

طبرانی، سلیمان‌بن احمد. (2008).  التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم. ج1. چاپ اول. اردن: دارالکتاب الثقافی.

طبرسى، فضل‌بن حسن. (1372). ‏مجمع البیان فی تفسیر القرآن.  ج2.  بی‌چا. تهران‏:  ناصر خسرو.

طبری، محمدبن جریر. (1412).  جامع البیان فی تفسیر القرآن.  ج17.  چاپ اول.  بیروت: دارالمعرفه.

طریحی، فخرالدین. (1376).  مجمع البحرین.  ج4. چاپ سوم. تهران: انتشارات مرتضوی.

طوسی، محمدبن حسن. (1365). تهذیب الاحکام.  ج7. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.

عسکری، ابوهلال. (بی­تا). معجم الفروق اللغویه. حققه: محمد ابراهیم. بی‌چا. قاهره. دار العلم و الثقافه.

علم‏الهدى، على بن الحسین. (1431). تفسیر الشریف المرتضى المسمّى بنفائس التأویل. ج1. چاپ اول.  بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوع.

فراهیدى، خلیل‌بن أحمد. (1409). کتاب العین. تحقیق: مهدی مخزومی. ج8. چاپ اول. بیروت: دار و مکتبه الهلال.

 فضل­الله، محمدحسین. (1419ق)، من وحی القرآن. ج15. چاپ اول. بیروت: دار­الملاک.

مراغی، احمدمصطفی.(1371). تفسیر المراغی. ج1. چاپ اول.  بیروت: دارالفکر.

مصطفوی، حسن. (۱۴۱۶). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. ج1. چاپ اول. تهران: وزارت ارشاد.

مغنیه، محمد جواد. (1424). الکاشف. ج5. چاپ اول. قم: دارالکتاب الاسلامی.

مکارم شیرازی، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. ج10. چاپ دهم. تهران: دار الکتب الاسلامیه.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 337
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 191


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب
login