تعداد نشریات | 57 |
تعداد شمارهها | 1,866 |
تعداد مقالات | 14,923 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,801,583 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,274,800 |
کارکردهای عامل جغرافیا در حوزه تمدن با تأکید بر سورۀ سبأ | ||
پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
مقاله 6، دوره 14، شماره 52، فروردین 1402، صفحه 139-168 اصل مقاله (1.15 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2022.68859.2652 | ||
نویسندگان | ||
محمد مهدی باباپور1؛ عبدالمهدی فیضی دیزآبادی* 2 | ||
1هیات علمی؛دانشیار؛دانشگاه شهید بهشتی | ||
2دانشکده الهیات شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
مقولات تمدنی با رویکرد قرآنی و الهیاتی، برخلاف آنچه که پیشرفت را منوط به تمدن سکولاری می پندارند؛ از مؤلفه و توصیفات تمدنی متعددی برخوردار است. پیادهسازی تمدن نوین اسلامی ، ضرورت تبیین و ارائۀ آن مولفهها را دو چندان مینماید. این نوشتار با روش توصیفی – تحلیلی، هرمنوتیک مولف محور ، به بررسی عامل تمدنی جغرافیا پرداخته و درصدد تبیین کارکردهای تمدنی آن در نگاه اسلام با تاکید بر آیات سوره سبأ است. از جمله نتایج حاصل آمده آن است که خداوند در قالب داستان، توجه به جغرافیا در دو بخش انسانی و طبیعی است که نوع و شیوه تعامل با آن متاثر از نگرش اعتقادی چون ایمان و توحید ، شکرگزاری و عمل صالح است. لذا اسلام جغرافیا را به عنوان یکی از مولفههای موثر در تمدن سازی اسلامی جامعه معرفی نموده و به تبیین راهکار و شیوههای بهره وری از آن پرداخته است. | ||
کلیدواژهها | ||
سوره سبا؛ تمدن؛ جغرافیای انسانی؛ جغرافیای طبیعی | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. (1388). ترجمه الهی قمشهای. قم: نشر نوید اسلام.
حِتّى، فیلیپ خلیل. (1366). تاریخ عرب. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: نشر آگاه.
ابن منظور، جمال الدین، (1414)، لسان العرب. بیروت: نشر دار صادر.
اطاعت، جواد. (1385). ژئوپلیتیک و سیاست خارجى ایران. تهران: نشر انتخاب.
نصرتی. حمیدرضا. (1387). "ایران - نفت و نظام بین الملل" . همایش نفت توسعه و دموکراسی 23 و 24 . آذرماه. صص 1 – 21.
آلوسى سید محمود، (1415). روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم. تحقیق على عبدالبارى عطیه. بیروت: نشر دارالکتب العلمیه.
بابایی، حبیبالله. (1393). کاوشهای نظری در الهیات و تمدن. چاپ اول. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
بابایی، حبیبالله. (1396). شاخصهای تمدنی. دو فصلنامه پژوهشهای تمدن نوین اسلامی. سال اول شماره 2. ص 11 – 48.
بهمنی، محمدرضا. (1393). تمدن نوین اسلامی در اندیشه آیتالله خامنهای. فصلنامه نقد و نظر. سال نوزدهم. شماره2. صص 198 – 237.
بینش، عبدللحسین. (بیتا). مقایسه دوره جاهلیت و اسلام. مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.
پیشوایی، مهدی. (1393). تاریخ اسلام. چاپ 25. قم: دفتر نشر معارف.
ثقفى عامرى، ناصر. (1373). استراتژى و تحولات ژئوپلتیک پس از دوران جنگ سرد. چاپ اول. تهران: دفتر مطالعات سیاسى و بین المللى وزارت امور خارجه.
جعفری تبریزی، محمدتقی. (1357). حرکت و تحول از دیدگاه قرآن. تهران: انتشارات قلم.
(1362). شناخت انسان در تصعید حیات تکاملی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
(1357). جبر و اختیار. دفتر نشر فرهنگ اسلامی- تهران. قم: انتشارات دارالتبلیغ.
(1378). تاریخ از دیدگاه امام علی علیهالسلام. گردآوری و تنظیم و تلخیص: جوادی، محمدرضا، تهران، چاپ گلشن، انتشارات پیام آزادی.
حافظنیا، محمدرضا. (1379). تعریفی نو از ژئوپلیتیک. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. دوره 5. شماره 3-4 شماره پیاپی، ص 59-58.
حافظنیا، محمدرضا. (1398). جغرافیای سیاسی ایران. تهران: انتشارات سمت.
حمید، حمید. (1352). علم تحولات جامعه. چاپ فاروس ایران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
دهخدا، علیاکبر، ( ۱۳۷۳–۱۳۷۲). لغت نامه دهخدا. تهران: نشر روزنه.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1383). المفردات فی غریب القرآن. ترجمه غلامرضا خسروی حسینی. تهران: المکتب المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
زیدان، جرجی. (بیتا). تاریخ التمدن الاسلامی. بیروت: دار مکتبه الحیات.
شکوئی، حسین. (1385). اندیشههای نو در فلسفه جغرافیا. چاپ هشتم. تهران: نشرگیتاشناسی. چاپ هامون.
________. (1387). شناخت و فلسفه جغرافیا. بازنگری و ویرایش مهدی موسی کاظمی. تهران: دانشگاه پیام نور.
صادقى تهرانى، محمد. (1365). الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن. چاپ دوم. قم: انتشارات فرهنگ اسلامى.
صدر، سیدمحمدباقر. (1350). اقتصادنا. ترجمۀ محمدکاظم موسوی بجنوردی. تهران: نشر انتشارات برهان و توسعه انتشارات اسلام.
صیادی، هادی و سنایی، اردشیر. (1396). عوامل ژئوپلیتیک ﺗﺄثیرگذار بر تغییر نگاه سیاست خارجی ایران از غرب به شرق با ﺗﺄکید بر روسیه بین سالهای 1991-2016. فصلنامه مطالعات روابط بینالملل. سال دهم. شماره 39، صص 83 – 117.
طباطبائی امین، طاهراه سادات. افسر دیر، حسین. (1393). جایگاه مطالعات جغرافیایی در آراء تفسیری علامه طباطبایی(ره)، سراج منیر. سال 5. شماره 16. صص 35 - 66
طباطبائی، محمدحسین. (1374). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمد باقر موسوى همدانى. قم: انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه.
علی، جواد. (1413). المفصل فی تاریخالعرب قبلالاسلام. چاپ دوم. بغداد. نشر جامعه بغداد.
فرشادگهر، ناصر. (1398). نظام رودهاى بینالمللى و اروندرود. تهران: دفتر مطالعات سیاسى و بین المللى.
فضلالله، سید محمد حسین. (1419). التفسیر من وحی القرآن. بیروت: دار الملاک للطباعة و النشر.
فوزی، یحیی. صنمزاده، محمودرضا. (1391). تمدن اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره). فصلنامه تاریخ و فرهنگ تمدن اسلامی. سال سوم. شماره9. ص 7 – 40.
قراچانلو، حسین. (1380). جغرافیای تاریخی کشورهای اسلامی. تهران. چاپ اول. فرهنگ اسلامی.
قربانی، حمزه. توکلی، محسن. (1401). نقش تاریخ و جغرافیا در تفسیر و رمزگشایی از آیات 18 و 19 سوره سبأ. مجله مطالعات تاریخی قرآن و حدیث. شمارۀ 7۱ . سال بیست و هشتم. بهار و تابستان، صص 70 - 94
مجتهدزاده، پیروز. (1386). جغرافیاى سیاسى و سیاست جغرافیایى. تهران: انتشارات سمت.
مدرسى، سید محمد تقى. (1419 ق ). من هدى القرآن. تهران: دار محبى الحسین.
مسعودی فر، امید. (1396). سرآغاز کشاورزی نظاممند در ایران بر اساس تحقیقات باستانشناسی و مرور وضعیت آن در دوران تاریخ باستانی. فصلنامه باستانشناسی ایران. صص 46 – 61.
مصباح یزدی، محمدتقی(1391). جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن. انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امامخمینى(ره).
مصباح، محمدتقی. (1389). معارف قرآن راهنماشناسی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی. (1392). مجموعه آثار. چاپ چهارم. تهران: انتشارات صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر. (1374). تفسیر نمونه. چاپ اول. تهران: نشر دارالکتاب الاسلامیه.
مهدیزاده، مهناز. (1398). تحلیل و بررسی قوم سبأ در قرآن کریم و تاریخ (مهناز مهدیزاده). دو فصنامه مطالعات سبک شناختی قرآن کریم. سال سوم شماره 1. پاییز و زمستان 1398. صص 202 – 218.
نامی، محمدحسن. (1387). جغرافیاى کشور عراق با تأکید بر مسائل ژئوپلیتیک. چاپ اول. تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
ولایتی، علیاکبر. (1382). پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران. فصلنامه نامه فرهنگ. مرکز اسناد و خدمات پژوهشی وزارت امور خارجه.
یوسفی، الشیخ محمد هادی. موسوعة التاریخ الاسلامی. قم: مجمع الفکرالاسلامی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 119 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 86 |