تعداد نشریات | 55 |
تعداد شمارهها | 1,837 |
تعداد مقالات | 14,643 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,727,822 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,731,992 |
تحلیل جرمشناختی جرم حکومتی بر مبنای نظریّة بازی | ||
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری | ||
دوره 10، شماره 38، فروردین 1401، صفحه 9-36 اصل مقاله (594.68 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jclr.2022.42028.1912 | ||
نویسندگان | ||
نبی اله غلامی* 1؛ حسین غلامی2 | ||
1دکتری حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
2استاد حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران. ایران. | ||
چکیده | ||
تبیین پدیدهها و وقایع نوپدید در حوزههای مختلف با استفاده از نظریهها و راهبردهای کلان و میانرشتهای، از جمله ابزارهای کاربردی برای فهم بهتر این پدیدهها به منظور اتخاذ رویکردهای مدیریتی – اجرایی مناسب در مقابل آنها است. از اینرو فهم مفهوم «جرم حکومتی» به مثابه نقض نظاممند حقوق شهروندان توسط حکومت، ذیل «نظریّة بازی» به عنوان یکی از نظریّههای راهبردی برای تبیین پدیدهها و وقایع در عرصههای علوم اجتماعی و روابط بینالمللی، موضوعی است که هم از منظر درک و ارتقاء ادبیات موسوم به جرم حکومتی، و هم از نظر توجه به جنبه عینی و عملی بایستههای شناسایی و پاسخدهی به جرایم حکومتی، واجد توجه میباشد. از اینرو در نوشتار حاضر، با تلقی حکومت و شهروندان به مثابه دو کنشگر اصلی عرصههای مختلف، و با بهرهگیری از اصول و ارکان نظریّة بازی، اینگونه استدلال شده است که کنشگران شرکتکننده در یک بازی دارای عقلانیّت بوده و با محاسبة سود و زیان احتمالی خود در فرآیند بازی شرکت کرده و در پی کسب حداکثر سود و حداقل زیان هستند. این کنشگران در نقطهای موسوم به نقطة زینی - که در آن هر یک از کنشگران میزانی از سود و زیان را به دست آوردهاند - به تعادل میرسند؛ این نقطه، نقطهای است که دیگر امکان دریافت سود بیشتر و زیان کمتر برای هیچ کدام از طرفین وجود ندارد و در صورت ادامة بازی دچار کاهش سود و افزایش ضرر خواهند شد. در نهایت نیز اینگونه نتیجهگیری شده است که حکومتها با ابزارهایی نظیر وارد ساختن کنشگران دیگر به عرصه بازی خود با شهروندان، استفاده از رانتها و ابزارهای اطلاعاتی، تغییر دادن قواعد و مقررات حاکم بر بازی، باعث بر هم خوردن تعادل و جابهجایی نقطه زینی به سوی خود شده و بدین سان موجبات نقض نظاممند حقوق شهروندان را فراهم میآورند. | ||
کلیدواژهها | ||
جرم حکومتی؛ نظریّة بازی؛ نقطة زینی؛ فساد اداری | ||
مراجع | ||
اردبیلی، محمدعلی؛ امیر ارجمند، اردشیر؛ قاری سید فاطمی، سید محمد؛ جاوید، محمدجواد، «اقتراح: چیستی و چرایی حقوق شهروندی؛ از نظریه قانون»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 58، 1386.
بیکس، برایان اچ، «فرهنگ نظریههای حقوقی»، چاپ دوم، ترجمه ایمانی، عباس، نشر نامه هستی، تهران، 1390.
ال روث، داون و فردریکس، دیوید او، «جرایم جهانی شدن، جرم حکومتی و نهادهای مالی بینالمللی»، ترجمه غلامی نبیاله؛ غلامی، علی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش، 1399
درویشی، فرهاد؛ رمضانی، ملیحه، «نقطه زینی در نظریه بازیها: مطالعه موردی جنگ ایران و عراق»، فصلنامه ژئوپلیتیک، شماره 19، 1389.
ریچارد، اسنایدر، «نظریه بازیها و تحلیل رفتار سیاسی»، مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، ترجمه طیب، علیرضا، شماره 145 و 146، 1387.
سروی مقدم، مصطفی، «تفسیر مفهوم شهروند در قوانین ایران»، پژوهشنامه اندیشههای حقوقی، شماره 4، 1393.
سیفزاده، سیدحسین، «مدرنیته و نظریههای جدید علم سیاست»، نشر میزان، تهران، 1384.
صادقی سقدل، حسین؛ برومند، حسین، «تحلیل رابطه بین کارگر و کارفرما و حکومت با استفاده از نظریه بازیها»، مجله تحقیقات اقتصادی، شمار 98، بهار 1391.
ضیائی بیگدلی، محمدرضا، «حقوق بینالملل عمومی»، چاپ سی و دوم، گنج دانش، تهران، 1387.
گرین، پنی؛ وارد، تونی، «جرم حکومتی، دولتها، خشونت و فساد»، ترجمه غلامی، نبیاله، نشر مجد، تهران، 1398.
مرتضوی کیاسری، سید حسن؛ رباط میلی، مژگان، «نظریه بازی و کشف تقلب»، مجله حسابدار، شماره 186، 1386.
موسیزاده، رضا، «بایستههای حقوق بینالملل عمومی»، چاپ سیام، نشر میزان، تهران، 1400.
یگانگی دستگردی، وحید، «تئوری بازیها»، دانشنامه اقتصاد شهر، شماره 8، 1389.
پاندستون، ویلیام، «معمای زندانی»، چاپ اول، ترجمه، کتیرایی، عباسعلی، نشر مازیار، تهران، 1386.
جلال پور، شهره؛ پای فرد، کیانوش؛ فلاح، محمد، «افول مفهوم حکومت-ملت در عصر جهانی شدن»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، شماره 23، 1394.
دوئرتی، جیمز؛ فالتزگراف، رابرت، «نظریههای متعارض در روابط بینالملل»، چاپ پنجم، ترجمه، طیب، علیرضا؛ بزرگی، وحید، نشر قومس، تهران، 1389.
روث، داون ال؛ کازلاریچ، دیوید، «بزهدیدهشناسی جرم حکومتی»، چاپ دوم، ترجمه غلامی، نبیاله، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش، تهران، 1399.
زراعت، عباس؛ صفری، مجید، «مطالعه تطبیقی مفهوم حکومت و مأموران حکومتی در حقوق کیفری»، فصلنامه آموزههای حقوق کیفری، شماره 3، 1391.
صدیق سروستانی، رحمت الله؛ ابراهیمبای سلامی، غلامحیدر، «بازگشت به حکومت به عنوان یک نهاد اجتماعی»، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی، شماره 25، بهار 1384.
غلامی، نبیاله؛ عباسی، محمود، «درآمدی بر مفهوم جرم دولتی از منظر اصول اخلاق زیستی»، فصلنامه اخلاق زیستی، دوره 7، شماره 24، تابستان 1396.
غلامی، نبیاله، «جرم حکومتی یا جرم دولتی؛ تفاوتی لفظی یا اختلافی بنیادین»، مجله پژوهشهای حقوق جزا و جرمشناسی، دوره 10، شماره 19، بهار و تابستان 1401.
غلامی، نبیاله، «پیشگیری از جرایم حکومتی در پرتو مولفههای حکمرانی مطلوب»، رساله دکتری رشته حقوق جزا و جرمشناسی، تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، 1398.
حسین، غلامی؛ نبیاله، غلامی، «خوانشی تلفیقی از مفهوم جرم و نقش آن در کاربست تدابیر پیشگیرانه برای جرایم حکومتی»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره 23، شماره 89، بهار 1399.
مؤذنزاد گان، حسنعلی؛ غلامی، نبیاله، «سازوکارهای نظارت فعال غیرقضایی بر اقدامات ضابطان دادگستری (مطالعه تطبیقی حقوق ایران، فرانسه و انگلیس)»، فصلنامه انتظام اجتماعی، دوره 8، شماره 1، بهار 1395.
نوابخش، مهرداد، «بررسی مفهوم شهر و شهروندی از دیدگاه جامعه شناسی»، فصلنامه جامعه شناسی، شماره 5، 1385. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 280 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 265 |