| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,043 |
| تعداد مقالات | 16,472 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,655,228 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 24,823,859 |
شبه سرمایه‌داری رانتیر؛ برآیند پارادوکس‌های دولت اندامواره، ابزاری و رانتیر در جمهوری اسلامی ایران | ||
| دولت پژوهی | ||
| دوره 8، شماره 31، آبان 1401، صفحه 113-144 اصل مقاله (494.57 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tssq.2022.69002.1276 | ||
| نویسنده | ||
| غلامرضا حداد* | ||
| استادیار سیاستگذاری عمومی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| جمهوری اسلامی ایران، نظامی است که در قالب الگوهای کلاسیک نظم سیاسی قابل دستهبندی نبوده و فهم منطق کنش و رفتار سیاسی داخلی و خارجی آن در چارچوبهای نظری متعارف با دشواریهایی روبروست. این پژوهش به دنبال ارائۀ الگویی مفهومی در فهم ماهیت نظم سیاسی و محرکهای رفتاری در جمهوری اسلامی است و این الگوی مفهومی را ذیل سنت نظری اقتصاد سیاسی جستجو میکند. بلاتکلیفی در روابط بنیادین میان نهادهای دولت، بازار و جامعۀ مدنی، نظم اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی را به شکلی سامان داده است که در عین ناسازگاری با انواع نظمهای کلاسیک لیبرالیستی، سوسیالیستی، فاشیستی و کمونیستی، عناصری از هر یک از این نظمها را در خود دارد. این بلاتکلیفی ریشه در حضور همزمان دو مبنای فلسفی متعارض در باب چیستی و کارکردهای دولت دارد که در رویکردهای اندامواره و ابزاری مفهومپردازی میشوند و این دو مبنای فلسفی متعارض در وجود همزمان ساختارهای موازی و سلسلهمراتبی از نقشهای اجتماعی متعارض تعین یافته است. علاوه بر این، ماهیت رانتیر دولت در ایران، به‌عنوان متغیری میانجی، امکان تعدیل و اصلاح در این نظم اقتصاد سیاسی را تضعیف کرده است. در این پژوهش الگوی مفهومی مناسب در فهم این نظم اقتصاد سیاسی در قالب سازۀ مفهومی «شبه سرمایه‌داری رانتیر» مفهومپردازی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقتصاد سیاسی؛ دولت اندامواره؛ دولت ابزاری؛ دولت رانتیر؛ شبه سرمایه‌داری رانتیر | ||
| مراجع | ||
|
الف) فارسی
اسمیت، آدام (1357)؛ ثروت ملل، ترجمۀ سیروس ابراهیم‌زاده، تهران: انتشارات پیام
بازرگان، مهدی (1363) انقلاب ایران در دو حرکت، تهران: نهضت آزادی ایران، چ پنجم
بشیریه، حسین (1391)؛ جامعه‌شناسی سیاسی: نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، چاپ بیست و یکم، تهران: نشر نی
بشیریه، حسین (1381)؛ آموزش دانش سیاسی (مبانی علم سیاست نظری)، تهران: نشر نگاه معاصر، چاپ دوم
پلامتانز، جان (1378)؛ نظریه دولت در فلسفه سیاسی هگل؛ ترجمه: توحید عبدی؛ نامه فرهنگ، بهار 1378؛ شماره 32؛ صص104-111
حاجی یوسفی، امیرمحمد (1388)؛ دولت، نفت و توسعه اقتصادی در ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
سرزعیم، علی (1395)؛ پوپولیسم ایرانی، تحلیل کیفیت حکمران محمود احمدی نژاد از منظر اقتصاد و ارتباطات سیاسی، چاپ چهارم. تهران: نشر کرگدن.
عابدی اردکانی، محمد، باقری نژاد، سیداصغر (1398)؛ امکان سنجی انطباق ویژگیهای دولت مطلوب هگل با آموزههای دولتهای توتالیتر نوین؛ دوفصلنامه پژوهش سیاست نظری، شماره 25، 249-283
عطارزاده، بهزاد (1398)؛ منطق کنش جمعی و پیامدهای آن بر سیاستگذاری و توسعه اقتصادی؛ شرحی بر نظریة منسر اولسن؛ فصلنامه سیاستگذاری عمومی؛ دوره 6؛ شماره 1؛ صص 347-367
غنینژاد؛ موسی (1386)؛ آزادی اقتصادی و فایده گرایی، روزنامه اقتصاد، 9/10/1386
فاضلی؛ محمد (1399)؛ ایران بر لبه تیغ؛ گفتارهایی جامعه‌شناختی، ذیل حوزه دولت‌پژوهی؛ تهران: انتشارات روزنه
کلارک، باری (1389)، اقتصاد سیاسی تطبیق، مترجم: عباس حاتمی، تهران: انتشارات کویر
مجتبی زاده، علی و لیالی، محمدعلی (1396)؛ جریان شناسی سیاسی،نگاهی به احزاب،گروه‌ها و جریان‌های سیاسی در ایران معاصر، چاپ سوم. دفتر نشر معارف.
موثقی، احمد (1385)؛ اقتصاد سیاسی ایران در دوره جمهوری اسلامی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 71، بهار، صص311-354.
مهرنیا، حسین (1390)؛ رابطه دین و دولت در نظام فلسفی هگل، فصلنامه حکمت و فلسفه، سال هفتم، شماره اول، صص 109-136
نوح هراری، یوال (1396)، انسان خردمند؛ تاریخ مختصر بشر؛ مترجم: نیک گرگین؛ چاپ ششم؛ تهران: فرهنگ نشر نو
هتنه، جورن و دیگران (1384)؛ اقتصاد سیاسی بین الملل و جهانی شدن، مترجم: حسین پوراحمدی، تهران: انتشارات قومس
همایون کاتوزیان، محمدعلی (1394) اقتصاد سیاسی ایران؛ از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، مترجم: محمدرضا نفیسی، کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز
صحیفه امام (ره)، جلد 5 و 6 و 20؛ دسترسی:
ایران در رتبهبندی رفاه؛ دسترسی:
ب) انگلیسی
Beblawi, H, Luciani, G (1987), The Rentier State, London: Croom Helm Hegel. G. F. W, (1991), Elements of the Philosophy of Right, Ed by Allen. W. Wood, Trans by H. B. Nisbet, Cambridge University Press Patten, Alan (1999), Hegels Idea of Freedom, Oxford University Press. Strange, S. (1988) State and Market, Pinter, London and New York | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 593 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 395 |
||