| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,040 |
| تعداد مقالات | 16,469 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,652,918 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 24,822,557 |
واگرایی مواد (568) و (569) قانون مجازات اسلامی در راستای تعیین دیه شکستگی با تأکید بر نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه | ||
| فصلنامه پژوهش حقوق کیفری | ||
| مقاله 6، دوره 11، شماره 41، دی 1401، صفحه 153-174 اصل مقاله (508.07 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jclr.2023.59592.2301 | ||
| نویسنده | ||
| محمد جعفر صادق پور* | ||
| استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه شهرکرد و پژوهشگر مرکز مطالعات فقهی پزشکی قانونی | ||
| چکیده | ||
| مقنن در ماده (568) و بند (الف) ماده (569) قانون مجازات اسلامی در مقام بیان میزان دیه شکستگی برآمده است. اختصاص دو ماده مختلف به این امر موجب ایجاد تلقی تفاوت موضوعی این دو مقرره شده است. این نگره، با توجه به تصریح مقنن به اختصاص حکم ماده (568) به «شکستگی عضو» و معطوف ساختن حکم ماده (569) به «شکستگی استخوان عضو» تقویت میشود. تعدد یا یگانگی موضوع این دو مقرره در کنار خلاءها و چالشهایی که پیشروی آنها است، واکاوی بنایی و مبنایی آنها را ضرورت میبخشد. چنین ضرورتی با مراجعه به نظریات متعارض ادراه حقوقی قوه قضائیه در این خصوص و نیز وجود اشکال اساسی در مبانی شرعی و فقهی این دو ماده بیشتر احساس میشود. نگارنده با درک این مهم، با روشی توصیفی - تحلیلی، ضمن تقویت واگرایی مواد فوقالذکر، حذف ماده (568) را به جهت حشویت یا عدم وجاهت شرعی پیشنهاد میکند. همچنین در این نوشتار ثابت شده است که بند (الف) ماده (569) نیازمند اصلاح بنیادین است و به شکل فعلی علاوه بر ابتلای به خلاء، فاقد پشتوانه استوار شرعی است؛ لذا در این نوشتار، سه پیشنهاد مختلف برای اصلاح ماده اخیر ارائه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دیه؛ شکستگی؛ بهبود؛ ماده (568)؛ ماده (569) | ||
| مراجع | ||
|
بای، حسینعلی، (1394)، «تأملی در قاعدة دیة شکستگی استخوان‌‌ها»، حقوق اسلامی، سال دوازدهم، شمارة 44.
زراعت، عباس، (1395)، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی مبحث دیات، جلد 3، چاپ اوّل، تهران، انتشارات جاودانه.
صادق‌پور، محمدجعفر، (1401)، «قاعدة دیة شکستگی: بازتاب فاصله‌ای میان مشهور و مأثور»، پژوهش‌های فقهی، شمارة 3.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامى، (1389)، فرهنگ نامه اصول فقه، چاپ اوّل، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم.
نظریة شمارة 1289/92/7 مورخ 1/7/92.
نظریة شمارة 190/93/7 مورّخ 6/2/93.
ب) عربی
تبریزى، جواد بن على، (1428)، تنقیح مبانی الأحکام - کتاب الدیات، چاپ اوّل، قم، دار الصدیقة الشهیدة سلام الله علیها.
جوهرى، اسماعیل بن حماد، (1410)، الصحاح - تاج اللغة و صحاح العربیة، جلد 5، چاپ اوّل، بیروت، دار العلم للملایین.
حر عاملى، محمد بن حسن، (1409)، وسائل الشیعة، جلد29، چاپ اوّل، قم، مؤسّسة آل البیت علیهم السلام.
حلّی، حسن بن یوسف بن مطهر، (1410)، إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان، جلد 2، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرّسین حوزة علمیة قم.
حلّی، یحیی بن‌‌سعید، (1405)، الجامع للشرائع، قم، مؤسّسة سید الشهداء العلمیه.
خویى، سید ابو القاسم موسوى، (1422)، مبانی تکملة المنهاج، جلد42، چ اوّل، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی.
سبزوارى، سید عبد الأعلى، (1413)، مهذّب الأحکام، جلد29، چاپ چهارم، قم، مؤسّسة المنار - دفتر حضرت آیت الله.
شهید ثانی، زین الدین بن على عاملی، (1413)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، ج15، چاپ اوّل، قم، مؤسّسة المعارف الإسلامیه.
صاحب بن عباد، إسماعیل، (1414)، المحیط فی اللغة، جلد 2، چاپ اوّل، بیروت، عالم الکتاب.
صدوق، محمّد بن على بن بابویه، (1413)، من لا یحضره الفقیه، جلد 4، چاپ دوّم، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرّسین حوزة علمیة قم.
طریحى، فخر الدین، (1416)، مجمع البحرین، جلد 6، چاپ سوّم، تهران: کتابفروشى مرتضوى.
طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، (1400)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى، چاپ دوّم، بیروت، دار الکتاب العربی.
طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، (1407)، تهذیب الأحکام، جلد10، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
کلینى، محمد بن یعقوب، (1407)، الکافی (ط - الإسلامیة)، جلد 7، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
محقق حلی، جعفر بن حسن، (1408)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد 4، چاپ دوّم، قم، مؤسّسة اسماعیلیان.
مفید، محمّد بن محمد بن نعمان، (1413)، المقنعة، چاپ اوّل، قم، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
موسوی خمینی، سید روح الله، (بی‌‌تا)، تحریر الوسیلة، جلد2، چاپ اوّل، قم، مؤسّسة مطبوعات دار العلم.
نجفى، محمد حسن، (1404)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج43، چ هفتم، بیروت، دار إحیاء التراث العرب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,488 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 341 |
||