| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,041 |
| تعداد مقالات | 16,469 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,653,560 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 24,823,090 |
تبیین و نقد ابتنای خوانشهای زنانه از قرآن بر «عدل به مثابه یک مبنای کلامی برای تفسیر» | ||
| پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
| مقاله 6، دوره 14، شماره 53، تیر 1402، صفحه 169-200 اصل مقاله (1.26 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2023.72607.2785 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن بدره* 1؛ کوثر میرزایی2 | ||
| 1استادیار گروه مطالعات خانواده و زنان، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری مطالعات اسلامی زنان، دانشگاه ادیان، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| مسألۀ عدل به مثابۀ یکی از مبنای اصلی کلامی در زمینۀ خوانش مناسبات میان دو جنس از منظر قرآن کریم در میان اندیشه‌ورزان زن مسلمان جایگاه خاصی پیداکرده است. به گونه‍ای که یکی از مبانی اصلی خوانشهای زنانهنگر نوین از قرآن کریم، اتکای بر عدل به مثابه یک مبنای کلامی است. دغدغه زنان نواندیش مسلمان نسبت به عدل و زدودن خوانشهای مذکرمحور از قرآن، سبب شده است ایشان، نکوهش زنانگی و درجه دومی بودن زن در تفاسیر سنتی را معلول محوریت احادیث در تفسیر قرآن کریم، اشتباهات انسانی مفسرین و در نظر نگرفتن رویکرد تدریجی قرآن برای اصلاح جامعه به سمت برابری بدانند. در مقابل برخی مجتهدین شیعی، با قبول هویت انسانی یکسان دو جنس، عدالت را در اتخاذ رویکردهای متناسب با تفاوت‌های جنسیتی در قالب حقوق و تکالیف، در حیطه‍های فردی، خانوادگی و اجتماعی می‌دانند. بنابراین هر دو دیدگاه عدالت خداوند نسبت به زنان در قوانین را مطمح نظر دارند ولی زنان نواندیش قائل به عدالت مساواتی و متفکران شیعی، عدالت استحقاقی هستند. این پژوهش به روش تحلیلی-تطبیقی، عدالت در روابط بین دو جنس در قرآن ازنظر اندیشمندان شیعه و خوانشهای زنانهنگر را بررسی می‍نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عدل؛ عدالت استحقاقی؛ عدالت مساواتی؛ تفسیر زنانه | ||
| مراجع | ||
|
منابع
قرآن کریم.
احمد، لیلا. (1396). زنان و جنسیت در اسلام. فاطمه صادقی. چاپ دوم. تهران: نگاه معاصر.
آقاجانی، نصراله. (1388). «چالش فمینیسم با عدالت جنسیتی». مطالعات راهبردی زنان. دوره 12. ش 46. ص 48-7.
البرزنجی، نعمت حافظ. (2004). قراءه جدیده للقرآن: الهویه الذاتیه للمرأه. أنس رفاعی.University Press of Florida.
پاکتچی، احمد. (۱۳۹۱). روش تحقیق با تأکید بر علوم قرآن و حدیث، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
پارسا، فروغ. (1394). «قرائت زن‍گرایانه از قرآن». پژوهشنامه زنان. شماره 4. ص71-51.
بدره. محسن. (1395). گفتگویی میان اسلام و فمینیسم. چاپ 2.تهران: آرما.
بدره، محسن. میرخانی، عزت‍السادات و طوبی شاکری گلپایگانی. (1399). «تحلیل و نقد شاکله نظری فضل الرحمن به‌مثابه مبنایی روش‌شناختی برای برخی خوانشهای زنانهنگر از قرآن». مطالعات زن و خانواده. دوره 8. ش 2. ص 35-9.
جوادی آملی، عبدالله. (1386). زن در آیینه جمال و جلال. بیتا . قم : اسراء.
دانش فرد، نفیسه. )1398(. «تبیین نظریات تفسیری فضل الرحمن و تأثیر آن بر خوانشهای زنانه از قرآن» .دوره کارشناسی ارشد مطالعات زنان. تهران: دانشگاه الزهرا.
دهخدا. علی‌اکبر .(1341).لغت‌نامه. ج 32. تهران. دانشگاه تهران.
زین‌الدین، نظیره. (1346ه.ق). السفور و الحجاب . بیروت. مکتبه فؤاد اسعد خیرالله.
طباطبایی، سید محمدحسین. المیزان فی تفسیر القرآن . جلد 1. 4. بیتا. قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه.
کدخدایی، محمدرضا و زیبایی‍نژاد، محمدرضا. (1393). «صورت‍بندی مطالعات زنان در المیزان»، معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 2، 130-107.
مرنیسی، فاطمه. (1997). أحلام النساء الحریم. چاپ اول. دمشق: ورد للطباعه والنشر و التوزیع.
مصباح یزدی، محمدتقی.(1388) . نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام.قم. موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی.(1392). نظام حقوق زن در اسلام . چاپ 67. قم: صدرا.
_________. (1378) .مجموعه آثار. ج 19. چاپ اول. تهران.: صدرا.
_________. (1386). عدل الهی. چاپ 26. تهران: صدرا.
_________. (1381). یادداشت‍های شهید مطهری. تهران: صدرا.
معین، محمد .)1379( . فرهنگ. چاپ 16. تهران: امیرکبیر.
موسوی، متینه سادات. (1391). «قرائتی زن‍محور از گزاره‍های اخلاقی قرآن». نشریه اخلاق. سال دوم. شماره ششم.
نصری، عبدالله. (1381). «ابوزید و قرائت متن در افق تاریخی». قبسات .(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) دوره 7. ش 23. صص 105-94.
_________. (1382). «حق و عدالت در اندیشه استاد مطهری». قبسات. (پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی). ش 28، صص 221-203.
ودود، آمنه. (1494). نقد و ترجمه قرآن و زن. آقاگل زاده. فردوس و دیگران. تهران: علمی.
هدایت‌الله، عایشه. (1400). حاشیه‌های فمینیستی قرآن. ترجمه مرضیه محصص و نفیسه دانش فرد. چاپ اول تهران: کرگدن.
هدایت‌نیا، فرج‍الله. (1393). « مبانی نظری عدالت استحقاقی در حقوق زنان». حقوق اسلامی. سال 11. شماره 42. 63-39 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 422 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 241 |
||