دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات59
تعداد شماره‌ها1,970
تعداد مقالات15,778
تعداد مشاهده مقاله39,362,884
تعداد دریافت فایل اصل مقاله23,069,926
نصرالهی نصراباد, علیرضا, منصوریان, مصطفی. (1403). مضیق یا موسع بودن قلمروی حقوق عامه از منظر غایت‌گرایی عینی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 26(83), 175-214. doi: 10.22054/qjpl.2024.74694.2911
علیرضا نصرالهی نصراباد; مصطفی منصوریان. "مضیق یا موسع بودن قلمروی حقوق عامه از منظر غایت‌گرایی عینی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 26, 83, 1403, 175-214. doi: 10.22054/qjpl.2024.74694.2911
نصرالهی نصراباد, علیرضا, منصوریان, مصطفی. (1403). 'مضیق یا موسع بودن قلمروی حقوق عامه از منظر غایت‌گرایی عینی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 26(83), pp. 175-214. doi: 10.22054/qjpl.2024.74694.2911
نصرالهی نصراباد, علیرضا, منصوریان, مصطفی. مضیق یا موسع بودن قلمروی حقوق عامه از منظر غایت‌گرایی عینی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 26(83): 175-214. doi: 10.22054/qjpl.2024.74694.2911

مضیق یا موسع بودن قلمروی حقوق عامه از منظر غایت‌گرایی عینی

پژوهش حقوق عمومی
مقاله 6، دوره 26، شماره 83، مرداد 1403، صفحه 175-214    اصل مقاله (1.16 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjpl.2024.74694.2911
نویسندگان
علیرضا نصرالهی نصراباد* 1؛ مصطفی منصوریان2
1دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران، تهران، ایران
2استادیار گروه حقوق عمومی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران
چکیده
حکومت­ها در قبال حقوق و منافع عمومی، صاحب صلاحیت هستند. نظام حقوقی جمهوری اسلامی نیز در زمینه حقوق عامه، الزاماتی را بر عهده قوه قضاییه تکلیف کرده است. هرچند حقوق عامه (بند دوم اصل 156) در مفهوم اجمالی، با حقوق عموم معنا می­شود؛ اما در ترسیم قلمروی تفصیلی فاقد شفافیت، استدلال­­ و روش‌مندی لازم جهت حاکمیت قانون است. این مسأله از جمله در سطوح مفهومی، مصداقی و حوزه­ای (حقوق کیفری یا اعم از آن) خود را نشان می­دهد. نظرهای حقوقی و قضایی راجع به قلمروی تفصیلی حقوق عامه را می­توان در دو رویکرد، چارچوب­بندی نمود. از یک‌سو، برخی آرا در مواقع ابهام و تردید با جهت­گیری و اولویت برداشت مضیق، قلمروی آن را به سمت محدودسازی سوق می­دهند. در مقابل نیز تفاسیری قائل به موسع بودن و شمول آن با دامنه گسترده­تر هستند. غایت­گرایی عینی به‌عنوان مکتب­ تفسیری معتبر و همخوان با اقتضائات «احیا»، بستر ارزیابی و برداشتی روشمند و واجد اعتبار را فراهم می­نماید. این مقاله با روش تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای به بررسی این پرسش می­پردازد که «کدام یک از دو رویکرد مضیق یا موسع به قلمروی حقوق عامه، از منظر غایت­گرایی عینی قابل پذیرش می­نماید؟» این منظر با ادراک عدالت­ تضمین­شده از اصل 156، جهت­گیری و قلمروی متفاوتی را نتیجه خواهد داد.
کلیدواژه‌ها
اصل 156؛ حقوق عامه؛ احیا؛ غایت‌گرایی عینی؛ عدالت؛ نفی ظلم؛ توازن
مراجع
کتاب­ها

  • بنی یعقوب، جواد، فرهنگ واژگان و اصطلاحات حقوقی، اقتصادی و اداری، چاپ دوم (تهران: جنگل، 1388).
  • پژوهشکده حقوق عمومی و بین­الملل، گفتارهایی در باب نهاد دادستانی و احیای حقوق عامه، چاپ اول (تهران: پژوهشگاه قوه قضائیه، 1397).
  • جمعی از نویسندگان،‌ حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران‌‌ (تهران: پژواک عدالت، 1400).
  • جمعی از نویسندگان، محشای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،‌ جلد 2 (تهران: پژوهشکده شورای نگهبان، 1400).
  • جوان آراسته، حسین، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ دوم (قم: دارالحدیث، 1399).
  • حمیدی، فهیمه سادات، فرهنگ اصطلاحات حقوقی، چاپ دوم (تهران: جهاد دانشگاهی، 1394).
  • خالقی، علی، آیین دادرسی کیفری، جلد 2، چاپ سی­ام (تهران: شهر دانش، 1395).
  • دهخدا، علی­اکبر، فرهنگ متوسط دهخدا، چاپ اول (تهران: دانشگاه تهران، 1385).
  • صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی، جلد 1- 3 (تهران: اداره کل روابط عمومی و فرهنگی مجلس شورای اسلامی، 1364).
  • صورت مشروح مذاکرات مجلس بازنگری قانون اساسی 1368، جلد 2، چاپ اول (تهران: مجلس شورای اسلامی، 1369).
  • طباطبایی مؤتمنی، سید منوچهر، حقوق اداری، چاپ هفدهم (تهران: سمت، 1390).
  • عباسی و دیگران، حقوق شهروندی؛ از حقوق ملت تا احیای حقوق عامه، چاپ اول (تهران: انتشارات وزارت دادگستری، 1398).
  • عمید زنجانی، عباسعلی و ابراهیم موسی­زاده، دانشنامه فقه سیاسی، جلد 2، چاپ اول (تهران: دانشگاه تهران، 1389).
  • عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، جلد اول، چاپ سوم (تهران: امیرکبیر، 1377).
  • کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق، چاپ پانزدهم (تهران: بهمن، 1371)
  • کریمی زنجانی، حسین، فرهنگ دادرسی، چاپ دوم (تهران: نگاه بینه، 1389).
  • لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ ششم (تهران: گنج دانش، 1372).
  • -------- وسیط در ترمینولوژی حقوق، چاپ پنجم (تهران: گنج دانش، 1392).
  • متین دفتری، احمد، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، چاپ چهارم (تهران: مجد، 1391).
  • محسنی، فرید، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول (تهران: دانشگاه امام صادق، 1395).
  • محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه، جلد 1، چاپ دوازدهم (تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، 1406 ه ق).
  • معاونت تحقیقات، آموزش و حقوق شهروندی، فرهنگ حقوقی (فارسی- انگلیسی) و (انگلیسی فارسی)، چاپ سوم (تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات، 1391).
  • معین،‌ محمد،‌ فرهنگ فارسی (متوسط)، جلد اول، چاپ بیست و سوم (تهران: امیرکبیر، 1385).
  • منتظری، حسینعلی، مبانی فقهی حکومت اسلامی، جلد 8 (تهران: سرایی، 1379).
  • نقره­کار، محمد صالح، نقش دادستان در صیانت از حقوق عامه (تهران: جنگل، 1388).
  • هاشمی، سید محمد، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ دوم (تهران: میزان، 1394).
  • واعظی، احمد، درامدی بر هرمنوتیک، چاپ اول، (تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1381).
  • یزدی، محمد، قانون اساسی برای همه (تهران: امیرکبیر، 1375).
مقاله ­ها

  • برزوئی، محسن و واعظی، مجتبی، «قوه قضائیه و چالش­های مربوط به حقوق و آزادی­های فردی»، فصلنامه تعالی حقوق، شماره 4، (1399).
  • پژوهشکده حقوق عمومی و بین­الملل، گزارش نشست مفهوم و نظام حقوقی حاکم بر نحوه انجام وظیفه قوه قضائیه در احیای حقوق عامه، پژوهشگاه قوه قضائیه، (1398).
  • ______________________، نشست صیانت قضایی از اصل 24 قانون اساسی (آزادی مطبوعات و رسانه­ها)، پژوهشگاه قوه قضائیه، (1396).
  • تنگستانی، محمد قاسم، گزارش مفهوم و نظام حقوقی حاکم بر نحوه انجام وظیفه قوه قضائیه در احیای حقوق عامه، پژوهشگاه قوه قضائیه، چاپ اول، (1398).
  • عمیدزنجانی، عباسعلی و محمد علی محمدی، «منابع و مبانی حقوق عمومی در اسلام»، اندیشه­های حقوقی، شماره 11، (1385).
  • خلف­رضایی، حسین، «رویکردهای تفسیر قانون اساسی؛ با نگاهی به نظریات شورای نگهبان»، فصلنامه دانش حقوق عمومی، شماره 7، (1393).
  • دبیرنیا، علیرضا، «جایگاه قوانین برنامه توسعه در قانون اساسی ایران؛ برنامه­ریزی در راستای وظایف قوه قضائیه»، حقوقی دادگستری، شماره 106، (1398).
  • غمامی، سید مهدی، «الگوی احیای حقوق عامه با تحول در نظام هنجارها و ساختارهای قضایی»، مجله حقوق اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، شماره 58، (1397).
  • صابر، محمود و دیگران، «طراحی مدل مفهومی آسیب­شناسی ماده 114 قانون آیین دادرسی کیفری»، حقوقی دادگستری، شماره 113، (1400).
  • قطبی، میلاد و بهادری، علی، «محدودیت­های آزادی در اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات حقوق بشر اسلامی، شماره 10، (1395).
  • کاظمی، سید علی، «موانع و چالش­های تدوین لایحه حمایت از حقوق شهروندی در ایران»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 58، (1386).
  • منصوریان، ناصرعلی و عادل شیبانی، «مفهوم منفعت عمومی و جایگاه آن در قانونگذاری ایران»، دیدگاه­های حقوق قضایی، شماره‌های 75 و 76، (1395).
  • هاشمی، سید محمد، «حمایت­ها و تضمینات حقوق بشر در حقوق داخلی و نظام بین­المللی»، تحقیقات حقوقی، شماره 38، (1382).
  • هداوند، مهدی، گزارش پیش­نویس لایحه احیای حقوق عامه، تهران: بی­نا، (1399).
پایان‌نامه‌ها

  • پورحسنی میبدی، احسان، کارکرد قوه قضائیه در زمینه احیای حقوق عامه، پایان­نامه مقطع کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، (1389).
  • خوشنویسان، محسن، بررسی صلاحیت­های قوه قضائیه در نظرات شورای نگهبان، پایان­نامه مقطع کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه تهران، (1394).
  • فقیه لاریجانی، فرهنگ، هرمنوتیک حقوقی عینیت­گرا و نظریه تفسیر قانون اساسی (با تأکید بر آرای تفسیری شورای نگهبان)، رساله مقطع دکتری، دانشگاه شهید بهشتی (ره)، (1392).
  • مزارعی، غلامحسن، تحلیل و مطالعه آرای تفسیری شورای نگهبان در پرتوی نظریه­ها و اصول تفسیر قانون اساسی، رساله مقطع دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، (1390).
ب- عربی

- النجفی، محمد حسن، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، جلد 40، چاپ هفتم (بیروت: داراحیاء­التراث­العربی، 1262 ش).

References

Book

  • Barak, Aharon, Purposive Interpration in Law (Princeton: Political Science, 2005).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 348
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 304


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب
login