| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,065 |
| تعداد مقالات | 16,647 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,756,755 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,306,567 |
تحلیل و بررسی مرگ دوستی و شبکه تداعی های آن در شعر بیدل دهلوی | ||
| عرفان پژوهی در ادبیات | ||
| دوره 3، شماره 6، اسفند 1403، صفحه 383-422 اصل مقاله (731.27 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/msil.2025.81750.1140 | ||
| نویسنده | ||
| عبداله ولی پور* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور تهران. ایران | ||
| چکیده | ||
| مرگ یکی از ناگشوده‌ترین رازها و معماهایی است که انسان در طول اعصار با آن مواجه بوده و می‌توان گفت جزء اصلی‌ترین دغدغه‌های اندیشمندان و آموزه‌های تمام ادیان الهی بوده است. اقشار مختلف از جمله فلاسفه، عرفا و شعرا رویکردهای متفاوتی نسبت به مرگ داشته و در مورد چیستی آن، نکته‌نظرهای مختلفی را ارایه کرده‌اند. بیدل دهلوی یکی از شعرای عارف‌مسلک سده‌های یازده و دوازده است که نگاه ویژه و پربسامدی به این موضوع دارد. مرگ‌دوستی در تمامی آثار وی با کاربست تصاویر بکر، جلوۀ خاصی یافته است و در حقیقت بیدل دهلوی مرگ را در مسیر چرخۀ تکامل و یکی از مهمترین مراحل تکامل می‌داند. جستار حاضر سعی دارد به صورت توصیفی- تحلیلی به این سوال بنیادین پاسخ بدهد که بیدل با چه رویکردی به مسالۀ مرگ می‌نگرد و برای تبیین ماهیت و چیستی آن و اقناع مخاطبان از چه تعابیر و ترفندهای هنری استفاده می‌کند؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بیدل دهلوی به عنوان یک شاعر و عارفِ وحدت وجودی، نه تنها از مرگ هیچ واهمه‌ای ندارد، بلکه آن را می‌ستاید و رویکردی عاشقانه نسبت به آن دارد و در این راستا، برای تبیین و ملموس جلوه دادن مطلوبیت مرگ، از تعابیری نظیر آزادی از زندان، رسیدن به ساحل نجات، بالا رفتن از نردبان، پرواز، جمعیت و آسودگی، آفت‌زدای، رمزگشایی معما، نسیمِ شکفتن، پیوستن قطره و حباب و موج و... به دریا، نشئه و مستی، صیقل آینه، توتیای چشم، مضرابی و رقص کردن، شستن دامن از آلودگی‌ها و... استفاده می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بیدل دهلوی؛ مرگ‌دوستی؛ تکامل؛ شبکه تداعی ها | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 45 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 26 |
||