تعداد نشریات | 56 |
تعداد شمارهها | 1,660 |
تعداد مقالات | 13,208 |
تعداد مشاهده مقاله | 25,392,115 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,413,882 |
اسطورة شاهان پیشدادی در متون تاریخی فارسی | ||
متن پژوهی ادبی | ||
مقاله 2، دوره 20، شماره 69، آذر 1395، صفحه 35-65 اصل مقاله (573.49 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ltr.2016.6841 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه مدرّسی1؛ وزیر مظفری ![]() | ||
1استاد دانشگاه ارومیّه | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه ارومیّه | ||
چکیده | ||
«اسطورهزدایی» به معنی تاریخی کردن و حقیقی جلوه دادن عناصر، پدیدهها و شخصیّتهای اسطورهای است. عنوان اسطورهزدایی برای نخستین بار دربارة تأویل متون دینی، بهویژه پیام مسیح مطرح شد. اسطورهزدایی را گاهی میتوان در معنی دریافت باطن و مکنون نمادها دید و برخی اوقات اسطورهزدایی به معنی حذف داستانها و حکایات اسطورهای در متون دینی و غیردینی است و زمانی به معنی تاریخی جلوه دادن عناصر، پدیدهها و شخصیّتهای اسطورهای است. آنچه در این پژوهش به شیوة توصیفیـ تحلیلی مورد واکاوی و بررسی قرار میگیرد، اسطورهزدایی در معنای واقعی جلوه دادن پدیدهها و شخصیّتهای اسطورهای است تا در نتیجه به اینپرسش پاسخ داده شود که آیا در تاریخ، از شاهان و پهلوانان پیشدادی اسطورهزدایی شده است یانه. برآیند تحقیق حاکی از آن است که با تأمّل در شخصیّتهای اسطورهای پیشدادیان در متون تاریخی به نیکی میتوان دریافت که نویسندگان این گونه کتابها برای شخصیّتهای اسطورهای پیشدادیان، زمان و مکان جغرافیایی و نسب و برخی از ویژگیهای تاریخی و... قائل شدهاند که مغایر با برخی از خصوصیّات اسطورهای آنهاست و از این رهگذر، از آنها صبغة اسطورهای را زدودهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
اسطورهزدایی؛ پیشدادیان؛ متون تاریخی؛ شاهنامه | ||
مراجع | ||
منابع و مآخذ آیینهوند، صادق. (1369). مکتب تاریخنگاری. چ 1. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ابنبلخی، ؟. (1363). فارسنامه. به کوشش گای لستر آنچ و آلن نیکلسون. چ 2. تهران: دنیای کتاب. الیاده، میرچا. (1384). اسطورة بازگشت جاودانه. ترجمة بهمن سرکاراتی. چ 2. تهران: طهوری. اهری، نجم. (1388). تاریخ شیخ اویس. به کوشش ایرج افشار. تبریز: ستوده. بناکتی، داودبن محمّد. (1378). تاریخ بناکتی. به کوشش جعفر شعار. چ 2. تهران: دانشگاه تهران. بهار، مهرداد. (1376). جستاری چند در فرهنگ ایران.چ 3. تهران: فکر روز. ــــــــــــــ . (1362). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: توس. پالمر، ا. ریچارد. (1390). علم هرمنوتیک. ترجمة محمّدسعید حنایی. چ 6. تهران: هرمس. پورداود، ابراهیم. (1377). یشتها. ج 1 و 2. تهران: نشر اساطیر. پیرنیا، حسن. (1383). عصر اساطیر تاریخ ایران. تهران: هیرمند. تاریخ سیستان. (1381). تصحیح محمّدتقی بهار. تهران: معین. جوزف کارنوی، آلبرت. (1383). اساطیر ایرانی. ترجمة احمد طباطبایی. چ 2. تهران: علمی ـ فرهنگی. خالقی مطلق، جلال. (1372). گلرنجهای کهن. به کوشش علی دهباشی. تهران: نشرمرکز. خوافی، فصیح. (1386). مجمل فصیحی. تصحیح محسن ناجینصرآبادی. تهران: اساطیر. حسینزاده، حمزه. (1384). ضحّاک از اسطوره تا واقعیّت. تهران: ترفند. دادگی، فرنبغ. (1369). بندهشن. تصحیح مهرداد بهار. تهران: توس. دوستخواه، جلیل. (1371). اوستا کهنترین سرودها و متنهای ایرانی. تهران: مروارید. رستگار فسایی، منصور. (1383). پیکرگردانی در اساطیر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سرکاراتی، بهمن. (1378). سایههای شکار شده. تهران: قطره. صفا، ذبیح الله. (1390). حماسهسرایی در ایران. تهران: فردوس. صدیقیان، میهندخت. (1376). فرهنگ اساطیری ـ حماسی ایران به روایت منابع بعد از اسلام. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. طبری، محمّدبن جریر. (1378). تاریخ الرسل و الملوک. تصحیح محمّد روشن. چ 2. تهران: سروش. فردوسی، ابوالقاسم. (1387). شاهنامه. سعید حمیدیان. چ 12. تهران: قطره. کریستن سن، آرتور. (1377). نخستین انسان و نخستین شهریار. ترجمة ژاله آموزگار و احمد تفضلی. تهران: چشمه. کزّازی، میرجلالالدّین. (1372). رؤیا ـ حماسه ـ اسطوره. تهران: مرکز. کوورجی کویاجی، جهانگیر. (1380). بنیادهای اسطوره و حماسة ایران. گزارش جلیل دوستخواه. چ 2. تهران: مرکز گفتگوی تمدّن. گردیزی، عبدالحیبن ضحّاک. (1378). زینالاخبار. به اهتمام رحیم رضازاده ملک. تهران: دانشگاه تهران. مختاری، محمّد. (1379). اسطورة زال. چ 2. تهران: نشر توس. مالمیر. تیمور. (1378). «ساختار فنّی شاهنامه». کاوشنامه. س 9. ش 16. صص200ـ 221. ـــــــــــــــ . (1384). قهرمانان آرمانی ایران. قم: نشر ماه حرا. مجمل التّواریخ و القصص.(بیتا). به کوشش محمّدتقی بهار.کلالة خاور. کتابخانة آنلاین تاریخ اسلام. مستوفی، حمدالله. (1362). تاریخ گزیده. عبدالحسین نوایی. چ 2. تهران: سپهر. Bartholomae, Christian. 1961. Altironisches wo rterbuch. Reprint. Berlin. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,095 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,050 |