تعداد نشریات | 55 |
تعداد شمارهها | 1,837 |
تعداد مقالات | 14,642 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,722,583 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,729,450 |
تأملی دیگر در آیات و روایات ناظر بر تمثل اخلاق و تجسم اعمال | ||
پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
مقاله 3، دوره 8، شماره 29، شهریور 1396، صفحه 59-85 اصل مقاله (541.95 K) | ||
نوع مقاله: علمی - ترویجی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2017.8227 | ||
نویسنده | ||
مرتضی امامی | ||
عضو هیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه کاشان | ||
چکیده | ||
سرنوشت انسان پس از مرگ، مسئلة اساسی آدمیان است. این مقاله برآن است تا با بررسی و تحلیل عقلی و نقلی آیات و روایات ناظر بر این مسئله اثبات نماید که نوع جزای انسان، تکوینی است و عاقبت هر کس، متناسب با اعمال خود او شکل میگیرد و هیچ گونه عامل خارجی باعث پاداش اخروی یا عقوبت وی نمیباشد. همچنین، تاکنون دربارة موضوع «تجسم اعمال» عمدتاً با رویکردی فلسفی، کلامی و قرآنی بحث و نظر فراوان شده، اما این مقاله سعی دارد با تکیه بر اشارتهای تربیتی و معرفتی این دسته از آیات و روایات و تقسیم تجسم عمل به «درونی» و «بیرونی» و این مسئله که تجسم درونی، فاعل و عامل اصلی و همسنخ با تجسم بیرونی است، به این مهم بپردازد. در باب اثرگذاری و شکلیابی اعمال (تجسم یا تمثل عمل) باید توجه نمود که اعمال، علاوه بر شکلدهی و تمثل روح (تمثل اخلاق)، در فراهمسازی عناصر و پدیدههایی خارجی (تجسم بیرونی) که در حقیقت، تجسمیافتة باطن هر عمل نیک یا بد است، تأثیرگذارند. عقیده به این موضوع و توجه به نکتههای معرفتی، اخلاقی و تربیتی آن، میتواند در رشد معنوی، علاقهمندی به خداوند و نیز بازدارندگی انسان از ارتکاب زشتکاری، تأثیرگذار بودهاست و به همان نسبت، باورهای نادرست را دربارة کیفیت و نوع مجازاتهای الهی اصلاح نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
نفس؛ تمثل روح؛ تجسم اعمال؛ جزا؛ عذاب | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. آلوسی، محمودبنعبدالله.(1414ق.). روحالمعانی فی تفسیرالقرآن العظیم. 16 ج. بیروت: دارالفکر. ابنبابویه قمی، محمدبنعلی. (1413ق.). منلایحضرهالفقیه. 4ج. چ2. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1382). ترجمة محمدرضا انصاری محلاتی. قم: نسیم کوثر. ابنشعبه، حسنبن علی. (1362). تحف العقول عن آل الرسول(ص). چ2. قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین. برقی، احمدبنمحمد. (بیتا). المحاسن. ج۱. قم: مجمع جهانی اهل بیت(ع). بهایی، محمدبنحسین. (1415ق.). الأربعون حدیثاً. قم: دفتر انتشارات اسلامی. پاینده، ابوالقاسم. (1382). نهجالفصاحه. تهران: دنیای دانش. ثقفی کوفی، ابراهیمبن محمد. (1354). الغارات (الإستنفار و الغارات). طبع قدیم. تصحیح محدث ارموی. ج1. تهران: ناشر انجمن آثار ملی. جامی، جلالالدین. (1389). دیوان اشعار؛ هفت اورنگ، سلسلةالذهب. تصحیح مدرس گیلانی. تهران: انتشارات مهتاب. جعفری تبریزی، محمدتقی. (1373). تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی جلال الدین محمد بلخی. چ12. تهران: اسلامی. حافظ شیرازی، شمسالدین محمد. (1379). تصحیح قاسم غنی و محمّد قزوینی. تهران: نشر جمهوری. حرّ عاملی، محمدبنحسن. (1376ق.). وسائلالشیعه. تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی. تهران: چاپخانة اسلامی. دهخدا، علیاکبر. (1383). امثال و حکم. چ 12. تهران: امیرکبیر. سعدی شیرازی، مصلحالدّین. (1339). دیوان. به کوشش مظاهر مصفا. تهران: کانون معرفت. شریفالرّضی، محمّدبن حسین. (1390). نهجالبلاغه. ترجمة علی شیروانی. قم: دفتر نشر معارف. شهید ثانی، زینالدینبن علی. (1377). شرح مصباح الشریعة. ترجمة عبدالرزاق گیلانی. ج1. چ1. تهران: پیام حق. صحیفة سجادیه. (1411ق.). تحقیق از سیّد محمّدباقر موحد أبطحی اصفهانی. چ 1. قم: مؤسسة امام مهدی(ع). صدرای شیرازی، محمدبن ابراهیم. (1366). تفسیرالقرآن الکریم. چاپ محمد خواجوی. ج۴ و ۵. قم: بیدار. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1981م.). الحکمةالمتعالیةفی الأسفار الأربعة. با حواشی علامه طباطبائی. 9 ج. چ3. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1360). الشّواهد الرّبوبیة فی المناهج السلوکیة. با حواشی ملاهادی سبزواری. تهران: چاپ افست. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1341). العرشیة. ترجمة غلامحسین آهنی. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان. طباطبائی، سید محمدحسین. (1366). المیزان. چ 5. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین. طبرسی، فضلبنحسن. (1415ق.). مجمعالبیان فی تفسیرالقرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. طوسی، محمدبن حسن. (1409ق.). التبیان فی تفسیرالقرآن. تصحیح احمد حبیب عاملی. بیروت: دار احیاء التراث العربی. عروسی حویزی، علیبنجمعه. (1383ق.). تفسیر نورالثقلین. تصحیح سیدهاشم رسولی محلاتی. 5 ج. قم: مطبعة العلمیة ـ نوید اسلام. عیاشی، محمدبن مسعود. (1380). تفسیر عیّاشی. تصحیح هاشم رسولی. تهران: مکتبة العلمیة الإسلامیة. غروی اصفهانی، محمدحسین.(1374). نهایة الدرایة. چ 1. قم: انتشارات سیدالشهداء. فخررازی، محمدبن عمر. (بیتا). تفسیر الرازی (تفسیر کبیر). بیروت: دار احیاء التراث العربی. فقیه، حسین. (1381). «رابطة دنیا و آخرت». معرفت. ش 62. فیض کاشانی، محمد. (1377). علمالیقین فی اصولالدین. تحقیق محسن بیدارفر. قم: بیدار. ـــــــــــــــــــــــــــــــ . (1416ق.). التفسیر الصافی. تحقیق سید محسن امینی. چ1. 7 ج. تهران: دارالکتب الإسلامیة. قمی، علیبن ابراهیم. (1404ق.). تفسیر القمی. تصحیح سیدطیب موسوی جزایری. 2 ج. چ 3. قم: دارالکتاب. کرمی، مجتبی. (1378). زندگینامه و رباعیات پهلوان محمود (پوریای ولی). چ1. تهران: روزنه. کلینی، محمدبن یعقوب. (1365). اصول کافی. 8 ج. تهران: دارالکتب الإسلامیة. ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1388). فروع کافی. ترجمة محمدحسین رحیمیان. 10 ج. قم: قدس. المتقی الهندی، علی. (1364ق.). کنزالعمال. حیدرآباد: دائرةالمعارف العثمانیة. مجلسی، محمدباقر. (1362ق.). بحارالأنوار. تحقیقة سیدجواد علوی. تهران: دارالکتب الإسلامیة. ـــــــــــــــــــــــ . (1403ق.). بحار الأنوار. تحقیق سید ابراهیم میانجی و محمدباقر بهبودی. چ3. بیروت: دارالأحیاء التراث. ـــــــــــــــــــــــ . (1363). مرآةالعقول. هاشم رسولی محلاتی. ج۹. چ1. تهران: دارالکتبالإسلامیة. مصباحیزدی، محمدتقی. (1384). معارف قرآن. ج1ـ3. قم: انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). مصطفوی، حسن. (1360). ترجمة مصباحالشریعة. چ1. تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفة ایران. مطهری، مرتضی. (1378). مجموعة آثار. ج 1. تهران: انتشارات صدرا. مفید، محمدبننعمان. (1430ق.). الإختصاص. تحقیق علیاکبر غفاری. چ 9. قم: انتشارات جامعة مدرسین. مکارم شیرازی، ناصر. (1373). ترجمه قرآن. چ2. قم: دار القرآن الکریم. مکارمشیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. 27 ج. چ32. تهران: دارالکتب الإسلامیة. موسوی خمینی، روحالله. (1373). شرح چهل حدیث (اربعین حدیث). تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). ـــــــــــــــــــــــــــــ . (1378). صحیفة نور. تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). مولوی بلخی، جلالالدّین محمد. (بیتا). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسن. تهران: مؤسسة مطبوعاتی علیاکبر علمی. نظیری نیشابوری، محمدحسین. (1381). دیوان اشعار. تهران: انتشارات نگاه. هاشمی خویی، میرزا حبیبالله. (1400ق.). منهاجالبراعة فی شرح نهجالبلاغة. تصحیح سید ابراهیم میانجی. چ4. طهران: مکتبة الإسلامیة. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 799 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,245 |