| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,088 |
| تعداد مقالات | 16,792 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,964,836 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,745,884 |
مبانی مابعدالطبیعی برتری دموکراسی در فلسفة اسپینوزا | ||
| حکمت و فلسفه | ||
| مقاله 5، دوره 14، شماره 53، فروردین 1397، صفحه 85-102 اصل مقاله (434.24 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2018.8667 | ||
| نویسندگان | ||
| بیان کریمی* 1؛ سید مصطفی شهرآیینی2؛ یوسف نوظهور3 | ||
| 1دکترای فلسفه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2دانشیار فلسفه دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 3دانشیار فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| اسپینوزا نخستین و مهمترین فیلسوف سیاسی است که دموکراسی را بهترین نوع حکومت قلمداد کرد. برتری دموکراسی در فلسفة سیاسی اسپینوزا بر مبانیِ مابعدالطبیعیِ اندیشة وی مبتنی است. اسپینوزا دربارة سرشت انسان از دو موضع سخن گفته است: از سویی، به تبیین طبیعتگرایانهای از انسان میپردازد و کُناتوس یا صیانت ذات را نخستین و بنیادیترین ویژگی همة موجودات طبیعی، از جمله انسان معرفی میکند، از دیگر سو، دستگاه مابعدالطبیعة کمالگرایانهاش ایجاب میکند که نمونة اعلایی برای سرشت بشر برگزیند و با آن نشان دهد که چگونه میتوان به آزادی از بندِ انفعالات نفسانی دست یافت و با دور کردن انسانها از عقلستیزی امیال، آنها را در محدودة عقل قرار داد. اسپینوزا، دموکراسی را به این دلیل برتر میداندکه طبیعیترین و عقلانیترین نوع حکومت است؛ طبیعیترین است، چون بیشترین شباهت را به وضعیت طبیعی آدمیان دارد که در آن انسان برای صیانت از ذات خویش آزاد است و حق دارد هرآنچه را که در توان دارد انجام دهد، وعقلانی است، چون هرچه تعداد تصمیمگیرندگان بیشتر باشد امکان حاکمیت انفعالات ویرانگر و غیرعقلانی کمتر میشود. در واقع، عقلانی‌بودن دموکراسی به دلیل تأمین هدفی است که رشد اخلاقی و عقلانی افراد در آن شکل میگیرد و در نتیجه انسان را به نمونة برتر سرشت انسان که در اخلاق از آن صحبت کرده بود، نزدیک میکند. پرسش راهبر ما در این مقاله این است که چگونه تفوق دموکراسی بر دیگر انواع حکومت، زاییدة دستگاه مابعدالطبیعی اسپینوزا است؟ مدعای اصلی مقاله این است که ادعای اسپینوزا در باب تفوق دموکراسی تنها زمانی قابل‌فهم است که تلقی وی را از سرشت انسان که بر مبانی مابعدالطبیعیاش استوار است، دریابیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سرشت انسان؛ کُناتوس؛ حق طبیعی؛ رشد عقلانی؛ دموکراسی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 678 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 881 |
||