| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,039 |
| تعداد مقالات | 16,469 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,649,201 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 24,820,689 |
نگرشی به مبانی دینی و اخلاقی مفهوم «حق» در دیدگاه کانت و علامه جعفری | ||
| حکمت و فلسفه | ||
| مقاله 1، دوره 14، شماره 55، مهر 1397، صفحه 7-28 اصل مقاله (619.04 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2018.9360 | ||
| نویسنده | ||
| محمد رعایت جهرمی* | ||
| استادیار فلسفه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران | ||
| چکیده | ||
| علامه جعفری با اشاره به اصول بنیادین و جهانی حقوق بشر، بر آن است که ادیان الهی و در رأس آن، اسلام، نقطة اوج حقوق انسانی هستند. جامعیت اسلام در تبیین حقوق و تکالیف از نوع نگاه آن به انسان به عنوان «انسان کلّی» در قالب «چهرة جهانی» مشهود است. ایشان با اشاره به ریشه‌های فطری و طبیعی مبانی اصلی و پنجگانة حقوق جهانی بشر، بر این باورند که حقوق بشر از دیدگاه اسلام و غرب، توافقی «هشتاد درصدی» دارند. اسلام نیز بر اصول حق حیات، کرامت انسانی، تعلیم و تربیت، آزادی و تساوی تأکید دارد و در مواردی، از جمله نگاه ویژة اسلام به تعریف و ارزش انسان‌ها اختلاف بیست‌درصدی دارند. اما در کانت، قواعد حقوق بشر، همان قواعد «پیشینی» عقل عملی هستند. کانت مطلق‌انگارانه از «جهان‌شمولی» حقوق بنیادین سخن می‌راند. علامه ضمن پذیرش حقوق مذکور، بر لزوم تعدیل آن بر مبنای توجه به هنجارهای سایر فرهنگ‌ها تأکید می‌ورزد. حقوق بشر کانتی، در عین پیشینی بودن، ریشه در عقل دارند، نه وحی؛ چراکه از متن پروتستانتیزمی سر برآورده‌اند که به عرفی و دنیوی شدن دین انجامیده‌است. آرمانشهر کانت در قالب «جامعة مشترک‌المنافع»، محصول چنین رویکردی است. حقوق بشر کانتی، شریعت‌زدایی شده‌است و اخلاقی محض است. این در حالی است که حقوق مدّ نظر علامه جعفری، در عین اخلاق‌محوری، برآمده از وحی و منطبق با شریعت هستند. نوشتار حاضر با محوریت مفهوم حق، به نقاط اشتراک و افتراق علامه و کانت خواهد پرداخت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حق؛ دین؛ اخلاق؛ آزادی؛ کرامت انسانی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. امید، مسعود و دیگران. (1384). فرهنگ اصطلاحات تخصصی استاد محمدتقی جعفری. تبریز: انتشارات یاس نبی. جعفری تبریزی، محمدتقی. (1370). تحقیق در دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب و تطبیق آن دو بر یکدیگر. تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی ایران. ــــــــــــــــــــــــ . (1392). حقوق جهانی بشر و کاوش‌های فقهی. تهران: مؤسسة تدوین و نشر آثار علامه جعفری. جوادی آملی، عبدالله. (1392). حق و تکلیف در اسلام. قم: نشر اسراء. ذاکرزاده، ابوالقاسم. (1388). ایده‌آلیسم آلمانی، از ولف تا پیروان جدید کانت. آبادان: نشر پرسش. رافعی، علی. (1373). تکاپوی اندیشه‌ها. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. مرادی، صادق. (1379). «نگرش‌های انتقادی علامه محمدتقی جعفری به اعلامیة جهانی حقوق بشر». مجموعه‌مقالات کنگرة بین‌المللی بزرگداشت علامه محمدتقی جعفری و بررسی آثار و افکار او. ج 1. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز. نصری، عبدالله. (1383). تکاپوگر اندیشه‌ها. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی. یوسفی راد، مرتضی. (1385). اندیشة سیاسی علامه جعفری. قم: بوستان کتاب. Byrd, B. Sharon and Hruschka, Joachim. (2010). Kant’s Doctrine of Right; A Commentary. Cambridge: University Press.
Franke, Mark F. N. (2001). Global Limits, Immanuel Kant, International Relations and Critique of World Polities. New York: State University Press.
Kant, Immanuel. (2000). Critique of Pure Reason. Translated and edited by Paul Guyer. Cambridge: University Press.
------------------- . (1785). “Groundwork of the Metaphysics of Morals”. Practical Philosophy. Translated and edited by Mary J. Gregor. Cambridge: University Press.
------------------- . (1797). “Metaphysics of morals”. Practical Philosophy. Translated and edited by Mary J. Gregor. Cambridge: University Press.
------------------- . (1998). Religion within the Boundaries of Mere Reason. Translated and edited by Allen Wood. Cambridge: University Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 843 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 769 |
||