تعداد نشریات | 56 |
تعداد شمارهها | 1,641 |
تعداد مقالات | 13,010 |
تعداد مشاهده مقاله | 24,556,349 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,073,626 |
سنجش اثر بازگشتی مصرف حاملهای انرژی در سطح بخشهای اقتصادی ایران با استفاده از رویکرد داده - ستانده | ||
پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران | ||
دوره 8، شماره 31، تیر 1398، صفحه 115-150 اصل مقاله (1017.9 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jiee.2019.12300 | ||
نویسندگان | ||
علی فریدزاد ![]() ![]() | ||
1دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
3عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده اقتصاد | ||
چکیده | ||
بهبود کارایی انرژی بهعنوان یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت تقاضای انرژی، پدیدهای تحت عنوان اثر بازگشتی را به دنبال دارد که باعث میشود میزان صرفهجویی انرژی تحقق یافته ناشی از بهبود کارایی انرژی برابر میزان مورد انتظار نباشد. در این پژوهش با استفاده از رویکرد داده ـ ستانده مبتنی بر تحلیل تجزیه ساختاری به تجزیه تغییرات مصرف حاملهای برق، گاز طبیعی و فرآوردههای نفتی براساس تغییرات تقاضای نهایی و پیشرفت تکنولوژی درقالب تغییرات کارایی انرژی و تغییرات تقاضای واسطهای در طی سالهای 1380ـ1390 پرداخته شده است. سپس با بررسی اینکه در کدامیک از بخشهای اقتصادی بهبود کارایی انرژی صورت گرفته است، اثر بازگشتی مصرف هریک از حاملهای انرژی در بخشهای مذکور محاسبه شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که حاملهای برق، گاز طبیعی و فرآوردههای نفتی از 24 بخش اقتصادی مورد مطالعه به ترتیب در 11، 4 و 20 بخش اقتصادی، بهبود کارایی انرژی ناشی از پیشرفت تکنولوژی را تجربه کردهاند که بخشهای «ساخت فلزات اساسی»، «برق» و «ساخت محصولات کانی غیرفلزی» به ترتیب در ارتباط با این حاملها بیشترین میزان کاهش مصرف انرژی را داشتهاند و بخشهای «پست و خدمات پشتیبانی حمل و نقل» با 62/93 درصد، «ساخت کک و فرآوردههای حاصل از تصفیه نفت و سوختهای هستهای» با 72/146 درصد و «ساخت مواد شیمیایی و محصولات شیمیایی» با 33/86 درصد بیشترین میزان اثر بازگشتی در مصرف برق، گاز طبیعی و فرآوردههای نفتی را داشتهاند. همچنین درنظرگرفتن مبادلات واسطهای بین بخشی و درون بخشی، میزان اثر بازگشتی را در تمامی بخشها افزایش میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
اثر بازگشتی؛ کارایی انرژی؛ جدول داده ـ ستانده | ||
مراجع | ||
بانوئی، علی اصغر و کمال، الهام (1393)، «سنجش محتوای مستقیم و غیرمستقیم دی اکسیدکربن در صادرات و واردات ایران با استفاده از رویکرد داده ـ ستانده»، فصلنامه سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا (س)، سال دوم، شماره 3، صفحات 70-41. باتاچاریا، سوبس سی، ترجمه علی فریدزاد، «اقتصاد انرژی: تعاریف، مفاهیم، بازارها و سیاستها»، انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی، جلد اول. جهانگرد، اسفندیار، «تحلیلهای داده ـ ستانده: فناوری، برنامهریزی و توسعه»، تهران، نشر آماره، 1393. جهانگرد، اسفندیار، گلشنی، وجیهه، عبدالله میلانی، مهنوش و حمیدرضا غفار زاده، (1396)، «تجزیه مصرف انرژی در ایران 1380ـ1390 (یک تحلیل ایستای مقایسهای با رویکرد SDA)»، فصلنامه اقتصاد کاربردی، دوره 7، شماره 20، صفحات 10ـ1. رشیدیزاده، مریم و اسفندیار جهانگرد، (1390)، «تجزیه و تحلیل تغییر شدت انرژی در فعالیتهای اقتصاد ایران با رویکرد (SDA)»، فصلنامه اقتصاد کاربردی، سال دوم، شماره 6، صفحات 92 ـ67. شرزهای، غلامعلی و هه ژار ابراهیمزادگان، (1390)، «برآورد اثر بازگشت افزایش کارایی انرژی در ارتباط با مصرف خانوارها و انتشار دیاکسیدکربن در ایران»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال 8، شماره 30، صفحات 61ـ33. شرکت مادر تخصصی توانیر، (1391)، صنعت برق ایران سال 1390. معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی مرکز آمار ایران، (1392)، نتایج آمارگیری از معادن در حال بهرهبرداری کشور سال .1390 معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی مرکز آمار ایران، (1392)، نتایج آمارگیری از کارگاههای صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر سال 1390. معاونت پژوهشهای اقتصادی، دفتر مطالعات اقتصادی، (1392)، «ضرورت توجه به محیطزیست در قانون هدفمندی یارانهها: بررسی میزان انتشار مستقیم و غیرمستقیم آلایندگی 2CO»،کد موضوعی 220، شماره مسلسل 13663. وزارت نیرو، معاونت برق وانرژی، ترازنامههای انرژی سال 1386-1394. وزارت نیرو، معاونت برنامهریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری،(1391)، ترازنامه هیدروکربوری سال 1390. همایش مدیریت انرژی در صنایع نفت و انرژی، (1388)، «مدیریت و ممیزی انرژی در صنایع، ماهنامه نفت، گاز، پتروشیمی»، سال پنجم، شماره 42، صفحات74 ـ54.
BP Statistical Review of world Energy, (2018), 67th Edition
Shao, S. and Luan, R. and Yang, Z. and Li, C. (2016), "Does directed technological change get greener: Empirical evidence from shanghai 's industrial green development transformation", Ecological indicators, vol.69, pp.658-770.
Sorrell, S. (2007), “The Rebound Effect: an assessment of the evidence for economy-wide energy savings from improved energy efficiency”, UK Energy Research Centre, pp. 1-123.
Li, K. and Jiang, Z. (2016), "The impacts of removing energy subsidies on economy-wide rebound effects in china: An input-output analysis", Energy policy, vol. 98, pp.62-72.
Miller, R.E. and Blair, P. (2009), "Input-Output Analysis: Foundation and Extensions, CamBridge university Press, Second Edition
Sorrell, S. and Dimitropoulos, J. (2008), "The rebound effect: Microeconomic definitions, limitations and extensions", Ecological Economics, vol. 65, pp. 636-649.
Xia, Y. and Yang, C. and chen, X. (2012), "Structural Decomposition Analysis on china's energy intensity change for 1987-2005", system science and complexity, vol.25, pp. 156-166.
Wang, Z. and Han, B. and Lu, M. (2016), "Measurement of energy rebound effect in households: Evidence from residential electricity consumption in Beijing, china", Renewable and Sustainable Energy Reviews, vol.58, pp.852-861.
Li, K. and Lin, B. (2015), "Heterogeneity in rebound effects: estimated results and impact of china's fossil – fuel subsidies", Applied Energy, vol.149, pp.148-160.
Tomas, B.A. and Azevedo, I.L. (2013), "Estimating direct and indirect rebound effects for u.s. households with Input-Output analysis part 1: Theoretical framework", Ecological Economics, vol.86, pp.199-210
Zhong, S. (2018), "Structural decomposition of energy consumption between 1995 and 2009: Evidence from WIOD", Energy Policy, vol.122, pp.655-667.
Gilingham, K. and Newell, R.G. and Palmer, K. (2009), "Energy efficiency economics and policy", Annual Review of Resources Economics, vol.1(1), pp. 597-620.
Freire-Gonzalez, J. (2011), "Methods to empirically estimate direct and indirect rebound effect of energy saving technological changes in households", Ecological Modelling, vol.23, pp.32-40.
Mark, H. and Jeong, K. and Langlois, L. and Lee, M. and Nam, K.Y and Hans H.R. (2010), "Incorporating macroeconomic feedback into an energy systems model using an IO approach: Evaluating the rebound effect in the Korean electricity system", Energy Policy, vol.38, pp. 2700-2728. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 152 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 134 |