| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,090 |
| تعداد مقالات | 16,813 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,045,553 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,781,755 |
معناشناسی ماده (رسل) و واژۀ (رسول) بر مبنای روابط جانشینی در قرآن، روایات و عهدین | ||
| سراج منیر | ||
| مقاله 3، دوره 10، شماره 37، دی 1398، صفحه 57-85 اصل مقاله (612.52 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2021.56942.1654 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی کاظمی تبار* 1؛ فاطمه شیخ مومنی2 | ||
| 1استادیار الهیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین حوزه‌های معنایی قرآن کریم و دومین اصل از اصول دین مبین اسلام نبوّت است. این حوزه در ماده (رسل) و پرکاربردترین واژه این حوزه یعنی «رسول» تجلّی می‌یابد و نقش مهمی در کتاب و سنّت ایفا می‌کند. از همین رو در پژوهش پیش رو که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده‌است، ابتدا معانی گوناگون مادۀ (رسل) تحلیل و بررسی شد. سپس برای تبیین بهتر معنای واژۀ (رسول) طبق اصل جانشینی در معناشناسی، واژه مترادف آن یعنی (نبی) مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه با مراجعه به تفاسیر و تقسیم بندی نظرات مفسران و ارائه جدول فراوانی یادکرد خداوند از پیامبران اولوالعزم با واژه‌های رسول و نبیّ، جایگاه ممتاز واژۀ (رسول) در قرآن کریم تبیین و تفاوت کارکردهای میان دو واژه روشن گردید. بر اساس یافته‌های این پژوهش و با بررسی معناشناسی تاریخی واژه «رسول» درکُتب آسمانی یهود و مسیح و مطالعه زبانهای سریانی، عبری ویونانی، روشن شد که این واژه در زبانهای کهن و ادیان الهی قبل از اسلام نیز با همان معنای «فرستاده و پیام رسان الهی» کاربرد داشته که این امر نشان از ریشۀ عمیق این کلمه در تاریخ و متون الهی و جایگاه والای آن در حوزه دین دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معناشناسی؛ قرآن کریم؛ رسول؛ نبی؛ عهدین | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ترجمه حسین انصاریان. (1383). چاپ اول. قم: انتشارات اسوه.
ابن ابى حاتم. عبدالرحمن بن محمد. (1419 ق). تفسیر القرآن العظیم. چ سوم. ریاض: مکتبه نزار مصطفی الباز.
ابن بابویه، محمد بن على. (1385ش). علل الشرائع. چاپ اول. قم: کتاب فروشى داورى.
_____________. (1403ق). خصال. ترجمه محمد باقر کمره ای. قم: جامعه مدرسین.
ابن تیمیه، محمد. (1420ق). النبوات. محقق: عبد العزیز بن صالح الطویان. چاپ اول؛ ریاض: أضواء السلف.
ابن درید، محمد بن حسن. (1988 م). جمهره اللغه. چاپ اول. بیروت: دار العلم للملایین.
ابن سیده، على بن اسماعیل. (1421 ق). المحکم و المحیط الأعظم. مصحح: هنداوى. عبدالحمید. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على. (1379 ق). مناقب آل أبی طالب علیهمالسّلام. چاپ اول. قم: علامه.
ابن فارس، احمد. (1404 ق). معجم مقاییس اللغه. چاپ اول. مصحح: هارون. عبدالسلام محمد. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر. (1419 ق). تفسیر القرآن العظیم. تحقیق: محمد حسین شمس الدین. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. چاپ سوم. بیروت: دار صادر.
ابوالفتوح رازى، حسین بن على. (1408 ق). روض الجنان و روح الجنان فى تفسیر القرآن. تحقیق: محمد جعفر یاحقى و محمد مهدى ناصح. چاپ اول. مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى.
ازهری، محمد بن احمد. (1421ق). تهذیب اللغه. چاپ اول. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
آلوسی، سید محمود. (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دار الکتب العلمیه.
برقى، احمد بن محمد بن خالد. (1371 ق). المحاسن. مصحح: محدث. جلال الدین. چاپ دوم. قم: دار الکتب الإسلامیه.
بحرانى، سیدهاشم بن سلیمان. (1374). البرهان فی تفسیر القرآن. محقق/مصحح: قسم الدراسات الإسلامیه مؤسسه البعثه؛ چاپ اول. قم: مؤسسه بعثه.
بلخى، مقاتل بن سلیمان. (1423 ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان. تحقیق: عبد الله محمود شحاته. چاپ اول. بیروت: دار إحیاء التراث.
بیومى مهران، محمد. (1383 ش). بررسى تاریخى قصص قرآن. سید محمد راستگو. تحقیق: محمد راستگو. چاپ: اول شرکت انتشارات علمی فرهنگی. تهران.
تسترى، ابومحمد سهل بن عبدالله. (1423 ق). تفسیر التسترى. تحقیق: محمد باسل عیون السود. چاپ اول. بیروت: منشورات محمدعلى بیضون / دارالکتب العلمیه.
ثعلبى نیشابورى، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم. (1422 ق). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن. تحقیق: ابو محمد بن عاشور. چاپ اول. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
حویزى، عبد على بن جمعه. (1415ق). تفسیر نور الثقلین. محقق: رسولى محلاتى. هاشم. چاپ چهارم. قم: اسماعیلیان.
حییم، سلیمان. (1360). فرهنگ عبری- فارسی حییم.
خرمشاهی، بهاءالدین. (1377). دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی. چاپ اول: نشر دوستان. تهران.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412 ق). مفردات ألفاظ القرآن. چاپ اول. بیروت: دارالقلم.
زحیلى، وهبه بن مصطفى.( 1422ق). تفسیر الوسیط. چاپ اول. دمشق: دار الفکر.
زبیدى، محمد بن محمدمرتضی. (1414 ق). تاج العروس. مصحح: شیرى. على. چاپ اول. بیروت: دارالفکر.
سیوطی، جلال الدین.(1416 ق). الإتقان فی علوم القرآن. تحقیق: سعید المندوب. چاپ اول. لبنان: دارالفکر.
سیوطى، جلال الدین. (1404 ق). الدّرالمنثور فى تفسیر المأثور. چاپ اول. قم: کتابخانه آیت الله مرعشى نجفی.
شرقاوى، محمود. (1970). الانبیاء فى القرآن الکریم. چاپ اول. قاهره.
صفار قمی، ابن فروخ. (1404 ق). بصائر الدرجات. قم: کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى.
طباطبائی، سید محمّدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم.
_______________ و سید محمدباقر موسوى همدانى. (1374). ترجمه تفسیر المیزان. چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسى، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. تحقیق: محمد جواد بلاغى. چاپ سوم. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طبرى، ابو جعفر محمد بن جریر. (1412 ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن. چاپ اول. بیروت: دار المعرفه.
طریحى، فخر الدین بن محمد. (1375). مجمع البحرین. مصحح: حسینى اشکورى. احمد. تهران: مرتضوی.
طوسى، محمد بن حسن. التبیان فى تفسیر القرآن. تحقیق: احمد قصیرعاملى. چاپ اول. بیروت: دار احیاءالتراث العربى.
فخر رازى، محمد بن عمر. (1420 ق). مفاتیح الغیب. چاپ سوم. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فراهیدى، خلیل بن احمد. (1409 ق). کتاب العین. چاپ دوم. قم: نشر هجرت.
فراء، ابوزکریا یحیى بن زیاد. (1980م). معانى القرآن. تحقیق: احمد یوسف نجاتى/ محمدعلى نجار/ عبدالفتاح اسماعیل شلب. چاپ اول. مصر: دارالمصریه.
قرشى، سید على اکبر. (1377). تفسیر احسن الحدیث. چاپ سوم. تهران: بنیاد بعثت.
____________. (1371). قاموس قرآن. چاپ ششم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (1407 ق). الکافی. مصحح: غفارى. على اکبر/ آخوندى. محمد. چاپ چهارم. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
مجلسى، محمدباقر بن محمد تقى. (1403 ق). بحار الأنوار. محقق/مصحح: جمعى از محققان. چاپ: دوم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
محمدیان، بهرام. ( مسئول گروه ترجمه). (1381ش). دایره المعارف کتاب مقدس. تهران: سرخدار.
محمود، عبد الحلیم. (1381ش). فى رحاب الانبیاء و الرسل. قاهره.
مشکور، محمد جواد. (1357ش). فرهنگ تطبیقی عربی با زبانهای سامی و ایرانی. چاپ اول. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
مصطفوى، حسن. (1430ق). التحقیق فى کلمات القرآن الکریم. چاپ سوم. بیروت – قاهره - لندن: دارالکتب العلمیه. مرکز نشر آثار علامه مصطفوی.
مکارم شیرازى، ناصر. (1374). تفسیر نمونه. چاپ اول. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
هاشمی رفسنجانی، اکبر. (1393). فرهنگ قرآن. چاپ اول. قم: بوستان کتاب.
Fred Skolnik (Editor in Chief) .(2007). Encyclopedia Judaica (Second Edition),
New York: Macmillan.
Lacoste, Jean-yves.Editor .(2005). Encyclopedia of Christian Theology. New York/London: Routledge.
Eliade, Mircea (Editor in Chief) .(1987). The Encyclopedia of Religion, New York: Macmillan Publishing Company.
James Strong .)1980.( Strong's Exhaustive Concordance with Greek and Hebrew Dictionary.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 854 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 290 |
||