| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,089 |
| تعداد مقالات | 16,799 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,007,305 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,765,128 |
ارزیابی مؤلفه‌ها و مستندات قرآنی نظریه رؤیاانگاری وحی دکتر سروش با تأکید بر دیدگاه علّامه طباطبائی | ||
| پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
| مقاله 1، دوره 12، شماره 47، دی 1400، صفحه 7-36 اصل مقاله (527.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2021.62782.2391 | ||
| نویسندگان | ||
| رحمان عشریه* 1؛ محمدعلی اسماعیلی2 | ||
| 1دانشیار علوم و معارف قرآن کریم، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران | ||
| 2پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)- قم | ||
| چکیده | ||
| «رؤیاانگاری وحی» نظریه‌ای است که دکتر عبدالکریم سروش اخیراً و با گذار از دو نظریه سنتی و تجربه‌دینی انگاری وحی ارائه نموده، در نوشتار و گفتارهای متعددش «وحی» را «خواب‌نامه» پیامبر می‌خواند که تنها در فضای درونی وجودش محقق می‌شود. جستار حاضر با روش توصیفی تحلیلی به واکاوی مؤلفه‌ها و مستندات قرآنی این نظریه پرداخته، آنها را با تأکید بر دیدگاه علّامه طباطبائی ارزیابی می‌نماید. از رهگذر این جستار مشخص می‌شود که «انحصارانگاری وحی در ظرف رؤیا»، «درونی‌انگاری رؤیای رسولانه»، «تأثیرپذیری رؤیا از شخصیت پیامبر(ص)»، «ابهام و رمزآلودگی زبان رؤیا» و «ضرورت تعبیر رؤیای رسولانه» شاخص‌ترین مؤلفه‌های این نظریه‌اند. چنانکه در راستای اثباتش به یک سلسله آیات قرآنی استناد شده است. با این حال، به‌نظر می‌رسد این نظریه نه تنها با فرهنگ قرآن و روایات سازگار نیست و مستندات قرآنی مزبور بر صدقش گواهی نمی‌دهند، بلکه آیات و روایات فراوانی بر بطلانش شهادت می‌دهند که در متن نوشتار حاضر تقریر می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| وحی؛ خواب‌نامه؛ رؤیاانگاری وحی؛ عبدالکریم سروش؛ علّامه طباطبائی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن‌حنبل، احمدبن محمد. ( 1416ق). مسند الإمام أحمدبن حنبل. چاپ اول. بیروت: مؤسسة الرسالة.
ابن‌درید، محمدبن حسن (بی‌تا). جمهرة اللغة. چاپ اول. بیروت: دار العلم للملایین.
ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله.( 1363ش). المبدء والمعاد. چاپ اول. تهران: موسسه مطالعات اسلامی.
( 1379ش). النجاة من الغرق فى بحرالضلالات. تهران: نشر دانشگاه تهران.
( 1400ق). رسائل ابن‌سینا. قم: انتشارات بیدار.
(1387ش). النفس من کتاب الشفاء. تصحیح علّامه حسن‌زاده آملی. قم: بوستان کتاب.
ابن‌عربی، محیى‌الدین. (بی‌تا). الفتوحات المکیه (اربع مجلدات). بیروت: دارالصادر.
ابن‌منظور، جمال‌الدین. ( 1414ق). لسان العرب. چاپ سوم. بیروت: دارالصادر.
ابن‌میمون، موسی. (1972م). دلالة الحائرین. تحقیق یوسف اتاى. مکتبة الثقافة الدینیة.
ابن‌هشام، عبدالله‌بن یوسف. (بی‌تا). مغنی اللبیب. چاپ چهارم. قم: کتابخانه حضرت آیتالله العظمی مرعشی نجفی.
احمدبن فارس. ( 1404ق). معجم مقائیس اللغة. چاپ اول. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
پترسون، مایکل و همکاران. (1389). عقل و اعتقاد دینی. ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی. تهران: چاپ هفتم. طرح نو.
تهانوى، محمدعلى.( 1996م). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم. چاپ اول. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
رازی، فخرالدین محمدبن عمر. (1420ق). مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر). چاپ سوم. بیروت: داراحیاء التراث العربى.
راغب اصفهانى، حسین‌بن محمد. (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. چاپ اول. دمشق: دارالقلم.
زرکشى، محمدبن عبدالله. (1410ق). البرهان فی علوم القرآن. چاپ اول. بیروت. دارالمعرفه.
زمخشرى، محمود. ( 1407 ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. چاپ سوم. بیروت: دارالکتاب العربی.
ساجدی، ابوالفضل؛ ساجدی، حامد. (1396). رؤیاانگاری وحی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
سبزواری، ملاهادی. (1384). شرح المنظومه. چاپ سوم. تهران: نشر ناب.
سروش، عبدالکریم. (1379). بسط تجربه نبوی. تهران. مؤسسه فرهنگی صراط
(1388). قبض و بسط تئوریک شریعت: نظریه تکامل معرفت دینی. بی‌جا: صراط.
سروش، عبدالکریم. (1397). کلام محمد(ص). رؤیای محمد(ص). چاپ اول. بی‌جا: صقراط.
سیوطی، جلال‌الدین. (1422ق). الإتقان فی علوم القرآن. تحقق محمدسالم هاشم. چاپ اول. قم: ذوی القربی.
شریف، میان محمد. (1370). تاریخ فلسفه در اسلام. چاپ اول. تهران.: مرکز نشر دانشگاهی.
شیخ مفید، محمدبن‌محمد. (1413ق). تصحیح اعتقادات الإمامیة. چاپ اول. قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
صدرالمتألهین، محمد. (1981م). الأسفار العقلیة الأربعة. چاپ سوم. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
( 1366). تفسیر القرآن الکریم. چاپ دوم. قم: بیدار.
طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1411ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ اول. بیروت: مؤسسة الاعلمی.
طوسى، محمدبن حسن. (بی‌تا). التبیان فى تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربى.
العجم، رفیق. (1999م). موسوعة مصطلحات التصوف. چاپ اول. بیروت: مکتبة لبنان الناشرون.
فارابی، ابونصر. (1405ق). فصوص الحکم. تحقیق: محمدحسن آل یاسین. چاپ دوم. قم: انتشارات بیدار.
_________. ( 1995م). آراء اهل المدینة الفاضلة. چاپ اول. بیروت: مکتبة الهلال.
فراهیدی، خلیل‌بن احمد (1414ق). ترتیب کتاب العین. چاپ اول. قم: انتشارات باقری.
فیاض لاهیجی، عبدالرزاق ( 1383). گوهر مراد. چاپ اول. تهران: نشر سایه.
کلینى، محمدبن یعقوب (1407ق). الکافی. چاپ چهارم. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
گلی، جواد (1392). نقد و بررسی چیستی وحی قرآنی در نگاه نومعتزله. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مازندرانى، محمدصالح بن احمد (1382). شرح الکافی. الأصول والروضة. چاپ اول. تهران: المکتبه الإسلامیه.
مجلسی، محمدباقر. (1362). بحارالانوار. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مسلم بن حجاج. ( 1412ق). صحیح مسلم. چاپ اول. قاهره: دارالحدیث.
مصطفوى، حسن. (بی‌تا). التحقیق فى کلمات القرآن الکریم. چاپ سوم. بیروت: دارالکتب العلمیة. مرکز نشر آثار علّامه مصطفوی.
مک‌گراث، آلیستر (1393). درسنامه الهیات مسیحی. چاپ دوم. قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
نجاتی، محمد؛ مؤمنی. مصطفی (1396). «رؤیاانگاری وحی؛ از کارآمدی تعبیر قرآن تا انکار تفسیر قرآن». فصلنامه اندیشه نوین دینی. پیاپی51. ص چاپ دوم.25-40.
نحاس، احمدبن محمد (1421ق). اعراب القرآن. چاپ اول. بیروت: دار الکتب العلمیه.
نویسندگان. (1415ق). شرح المصطلحات الکلامیه. چاپ اول. مشهد: آستان قدس رضوی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 740 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 569 |
||