| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,090 |
| تعداد مقالات | 16,802 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,032,480 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,776,369 |
اثربخشی طرحوارهدرمانی بر تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی دانش‌آموزان دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه | ||
| روانشناسی افراد استثنایی | ||
| مقاله 4، دوره 11، شماره 43، مهر 1400، صفحه 87-116 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jpe.2021.57328.2259 | ||
| نویسندگان | ||
| سودابه احمدزاده سامانی1؛ اکرم دهقانی* 2؛ مهرداد کلانتری3؛ صدیقه رضایی دهنوی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران. | ||
| 2استادیار گروه روانشناسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران. | ||
| 3استاد گروه روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 4استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| طرحوارههای ناسازگار اولیه می‌تواند سلامت روانی، شناختی و هیجانی افراد را با آسیب مواجه سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی بر تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی دانش‌آموزان دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه انجام گرفت. پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه شهر اصفهان در سال تحصیلی 99-1398 بود. در این پژوهش تعداد 30 دانش‌آموز دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در گروههای آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 نوجوان). گروه آزمایش آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی (صیادی و همکاران، 1396) را طی یک ماه در 8 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت نمودند.. دراین‌بین در گروه آزمایش 2 نفر و در گروه گواه نیز 3 نفر ریزش داشتند. پرسشنامه‌های مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه طرحوارههای ناسازگار اولیه (یانگ، 1998) و پرسشنامه تحمل پریشانی (سیمونز و گاهر، 2005) و پرسشنامه انعطاف‌پذیری روان‌شناختی (دنیس و وندروال، 2010) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 23 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی بر تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه تأثیر معنادار دارد (001/0p<). بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی با بهره‌گیری از تکنیک آموزش شناختی، مبارزه با طرحواره‌ها در سطح هیجانی و آموزش شیوه‌های بهنجار سبک‌های مقابله‌ای می‌تواند به‌عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه مورد استفاده گیرد.. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انعطاف‌پذیری روان‌شناختی؛ تحمل پریشانی؛ طرحوارههای ناسازگار اولیه؛ مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی | ||
| مراجع | ||
|
منابع
اسماعیلی‌نسب، م.، اندامی خشک، ع.، آزرمی، ه.، و ثمررخی، ا. (1393). نقش بینی کنندگی دشواری در تنظیم هیجان و تحمل پریشانی در اعتیادپذیری دانشجویان. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، 8(29)، 63-49.
بیداری، ف.، و حاجی علیزاده، ک. (1398). اثربخشی طرحواره درمانی بر راهبردهای شناختی هیجان، تحمل پریشانی و ناگویی خلقی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، مطالعات روان‌شناختی، 15(2)، 165-180.جدیدی محمدآبادی، ا.، قنبری زرندی، ز.، رضایی، ا.، و ناجی، م. (1397). اثربخشی آموزش مبتنی بر ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی و طرحواره های ناسازگار اولیه در نوجوانان تحت حمایت بهزیستی، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 61(1)، 164-174.
رجبی، ف.، نظامی پاکدهی، م. (۱۳۹۷). بررسی نقش طرحوارههای ناسازگار اولیه بر تحمل پریشانی دانش‌آموزان متوسطه اول شهر گناباد، پنجمین کنفرانس بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، قزوین، موسسه آموزش عالی تاکستان- دانشگاه پیام‌نور استان قزوین.
رهبرکرباسدهی، ف.، ابوالقاسمی، ع.، و رهبرکرباسدهی، ا. (1398). اثربخشی طرحوارهدرمانی بر تاب‌آوری روان‌شناختی و توانمندی اجتماعی دانش‌آموزان با نشانه‌های افسردگی، مطالعات روان‌شناختی، 15(4)، 73-90.شمس، ج.، عزیزی، ع.، و میرزایی، آ. (1389). بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. مجله پژوهشی حکیم، 11(1)، 18-13.
صبحی قراملکی، ن.، پورعبدل، س.، عباسی، م.، بگیان کوله‌مرز، م.ج.، و نبی‌دوست، ع. (1394). اثربخشی آموزش طرحواره درمانی به شیوه گروهی بر تعدیل طرحوارههای ناسازگار اولیه دانش‌آموزان مورد آزار، پژوهش در نظم‌های آموزشی، 9(28)، 7-30.صدوقی، ز.، و آگیلار- وفایی، م. (1387). تحلیل عاملی نسخه کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ در نمونه غیربالینی ایرانی، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 14(2)، 214-219.
صیادی، گ.، گل‌محمدیان، م.، و رشیدی، ع. (1396). اثربخشی طرحواره درمانی بر احساس حقارت دختران نوجوان خانواده‌های طلاق، پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره، 7(1)، 100-89.
عزیزی، ز.، و صفاری‌نیا، م. (1398). تاثیر طرحواره درمانی گروهی بر ارتقای بهزیستی اجتماعی و ادراک اعتماد اجتماعی در دانشجویان، مطالعات روان‌شناختی، 15(1)، 147-163.
فاضلی، م.، احتشام‌زاده هاشمی شیخ‌شبانی، س.ا.(1393). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد افسرده، مجله اندیشه و رفتار، 9(34)، 36-27.
قادری، ف.، کلانتری، م.، و مهرابی، ح. (1395). اثربخشی طرح واره درمانی گروهی در راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان دانشجویان دارای نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی. نشریه بین‌المللی علوم رفتاری، 9 (2)، 139-128.
قدم‌پور، ع.، حسینی رمقانی، ن.، و مرادیانی گیزه رود، س.خ. (1397). اثربخشی طرحوارهدرمانی هیجانی بر حساسیت اضطرابی و راهبردهای تنظیم هیجان دانش‌آموزان با نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی، ارمغان دانش، 23(5)، 591-607.محمودیان دستنایی، ط.، امیری، ش.، نشاط‌دوست، ح.ط.، و منشئی، غ. (1398). مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان شناختی رفتاری بر تعدیل طرحوارههای ناسازگار اولیه در بیماران 16 تا 23 سال مبتلا به پراشتهای عصبی با توجه به پیوند والدینی، روانشناسی و روانپزشکی شناختی، 6(2)، 1-15.
منشئی، غ.، زارعی، م.، و جعفری ولدانی، ح. (1395). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه در بیماران همودیالیز، تحققیقات علوم رفتاری، 14(2)، 204-209.نوری، ح.، و نقوی، م. (1396). بررسی اثربخشی آموزش ذهن شفقت‌ورز بر تعدیل طرحوارههای ناسازگار اولیه در معتادین مواد افیونی تحت درمان نگهدارنده با متادون، اعتیادپژوهی، 11(44)، 187-207.Almarzooqi S, Chilcot J, McCracken LM.(2017). The role of psychological flexibility in migraine headache impact and depression. Journal of Contextual Behavioral Science, 6(2), 239-243.
Anestis, M.D., Pennings, S.M., Lavender, J.M. ,Tull, M.T., Gratz, K.L. (2013). Low distress tolerance as an indirect risk factor for suicidal behavior: Considering the explanatory role of non-suicidal self-injury. Comprehensive psychiatry, 54(7), 996-1002.
Basile, B., Tenore, K., Mancini, F. (2020). Early maladaptive schemas in overweight and obesity: A schema mode model, Heliyon, 5(9), 236-240.
Benoy, C., Knitter, B., Knellwolf, L., Doering, S., Klotsche, J., Gloster, A.T.(2018). Assessing psychological flexibility: Validation of the Open and Engaged State Questionnaire. Journal of Contextual Behavioral Science, 18: In Press, Corrected Proof.
Bond, F.W., Hayes, S.C., Baer, R.A., Carpenter, K.M., Guenole, N., Orcutt, H.K., et al. (2011). Preliminary psychometric properties of the Acceptance and Action Questionnaire-II: a revised measure of psychological inflexibility and experiential avoidance. Behavior Therapy, 42(4), 676-688.
Chang, W.H., Wu, C., Kuo, C., Chen, L.H.(2018). The role of athletic identity in the development of athlete burnout: The moderating role of psychological flexibility. Psychology of Sport and Exercise, 39, 45-51.Damiano, R.D., Reece, J., Reid, S., Atkins, L., Patton, G.(2015). Maladaptive schemas in adolescent females with anorexia nervosa and implications for treatment. Eating Behaviors, 16, 64-71.Denckla, C.A., Consedine ,N.S., Chung, W.J., Stein, M., Roche, M., Blais, M. (2018). A double-edged sword? Sub-types of psychological flexibility are associated with distinct psychiatric disorders. Journal of Research in Personality, 77, 119-125.
Dennis, J.P., & Vander Wal, J.S.(2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity, Cognitive Therapy Research, 34, 241-253.
Dijk, S.D.M., Bouman, R., Folmer, E., Held, R.C., Warringa, J.E., Marijnissen, R.M., Voshaar, R.C.O. (2020). (Vi)-rushed Into Online Group Schema Therapy Based Day-Treatment for Older Adults by the COVID-19 Outbreak in the Netherlands. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 28(9), 983-988.
Ellis, A.J., Salgari, G., Miklowitz, D., Loo, S.K. (2018). Is distress tolerance an approach behavior? An examination of frontal alpha asymmetry and distress tolerance in adolescents. Psychiatry Research, 267, 210-214.
Fischer, T.D., Smout, M.F.,Delfabbro, P.H.(2016). The relationship between psychological flexibility, early maladaptive schemas, perceived parenting and psychopathology. Journal of Contextual Behavioral Science, 5(3), 169-177.Fledderus, M., Bohlmeijer, E.T., Fox, J.P., Schreurs, K.M., Spinhoven, P.(2013). The role of psychological flexibility in a self-help acceptance and commitment therapy intervention for psychological distress in a randomized controlled trial. Behavior Research and Therapy, 51(3), 142-51.
Gong, J., Chan, R.C.K. (2018). Early maladaptive schemas as mediators between childhood maltreatment and later psychological distress among Chinese college students. Psychiatry Research, 259, 493-500.
González-Jiménez, A.J., Hernández-Romera, M.M.(2014). Early Maladaptive Schemas in Adolescence: A Quantitative Study. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 132, 504-508.
Hayes, S.C.(2016). Acceptance and Commitment Therapy, Relational Frame Theory, and the Third Wave of Behavioral and Cognitive Therapies - Republished Article. Behavior Therapy, 47(6), 869-85.
Himmerich, S., Orcutt, H. (2019). Alcohol expectancies and distress tolerance: Potential mechanisms in the relationship between posttraumatic stress and alcohol use. Personality and Individual Differences, 137, 39-44.Kangasniemi, A., Lappalainen, R., Kankaanpää, A., Tammelin, T.(2014). Mindfulness skills, psychological …flexibility, and psychological symptoms among physically less active and active adults. Mental Health Physical Activity, 7(3), 121-7.
Keough, M.E., Riccardi, C.J., Timpano, K.R., Mitchell, M.A., and Schmidt, N.B. (2010). Anxiety Symptomatology: The Association with Distress Tolerance and Anxiety Sensitivity. Behavior Therapy, 41, 567–574.
Khasho, DA., Van Alphen, S.P.G., Heijnen-Kohl, S.M.J., Ouwens, M.A., Arntz, A., Videler, A.C.(2019). The effectiveness of individual schema therapy in older adults with borderline personality disorder: Protocol of a multiple-baseline study. Contemporary Clinical Trials Communications, 14, 321-330.
Kline, G., Honaker, J., Joseph, A., Scheve, K. (2001). Analyzing Incomplete Political Science Data: An Alternative Algorithm for Multiple Imputation. American Political Science Review, 95, 49-69.
Lang, A.(2015). Machiavellianism and early maladaptive schemas in adolescents, Personality and Individual Differences, 87, 162-165.Leyro, T.M., Zvolensky, M.J., Bernstein, A. (2010). Distress tolerance and psychopathological symptoms and disorders: a review of the empirical literature among adults. Psychological bulletin, 136(4), 576-582.
Manning K, Rogers AH, Bakhshaie J, Hogan JBD, Buckner JD, Ditre JW, Zvolensky MJ.(2018). The …association between perceived distress tolerance and cannabis use problems, cannabis withdrawal …symptoms, and self-efficacy for quitting cannabis: The explanatory role of pain-related affective distress, Addictive Behaviors, 85, 1-7.
Masuda, A., Tully, E.C. (2012).The Role of Mindfulness and Psychological Flexibility in Somatization, Depression, Anxiety, and General Psychological Distress in a Nonclinical College Sample. Journal of Evidence-Based Complementary & Alternative Medicine, 17 (1), 66-71.
Nenadic, I., Lamberth, S., Reiss, N. (2017). Group schema therapy for personality disorders: A pilot study for implementation in acute psychiatric in-patient settings. Psychiatry Research, 253, 9-12.
Renner, F., DeRubeis, R., Arntz, A., Peeters, F., Lobbestael, J., Huibers, M.J.H. (2018). Exploring mechanisms of change in schema therapy for chronic depression. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 58, 97-105.
Simons, J.S., Gaher, R.M. (2005). The distress tolerance scale: Development and validation of a self-report measure. Motivation and Emotion, 29(2), 83–102.
Simons, R.M., Sistad, R.E., Simons, J.S., Hansen, J.(2018). The role of distress tolerance in the relationship between cognitive schemas and alcohol problems among college students. Addictive Behaviors, 78, 1-8.Waldeck, D., Tyndall, I., Riva, P., Chmiel, N. (2017). How do we cope with ostracism? Psychological flexibility moderates the relationship between everyday ostracism experiences and psychological distress. Journal of Contextual Behavioral Science, 6(4), 425-432.Waller, G., Meyer, C., Ohanian, V. (2001). Psychometric properties of the long & short versions of the young schema questionnaire: Core beliefs among bulimic and comparison women. Cognitive Therapy Research, 25(2), 137-147.
Young, J. E. (1998). Young Schema Questionnaire Short Form. New York: Cognitive Therapy Center.
Zvolensky, M.J., Bernstein, A., Vujanovic, A.A. (2011). Distress tolerance: Theory, Research, and Clinical Application, New York: Guilford Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,655 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 964 |
||