تعداد نشریات | 55 |
تعداد شمارهها | 1,780 |
تعداد مقالات | 14,130 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,845,240 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,760,253 |
مقایسه نظریة آشنایی راسل و نظریة علم حضوری ملاصدرا | ||
حکمت و فلسفه | ||
مقاله 4، دوره 17، شماره 65، فروردین 1400، صفحه 87-112 اصل مقاله (867.58 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2021.51258.1833 | ||
نویسندگان | ||
زهرا سرکارپور ![]() ![]() | ||
1دکتری فلسفه تطبیقی دانشگاه قم، قم، ایران | ||
2استاد فلسفه، دانشگاه قم، قم،ایران | ||
چکیده | ||
نظریة علم حضوری جایگاه ویژهای را در نظام صدرایی به خود اختصاص داده است. علم حضوری هم یک نظریه در حوزة معرفت شناسی فلسفة صدرا است و هم نظریهای است برای تبیین خودآگاهی. تأمل بر این نظریة مهم، بیدرنگ ما را متوجه ماهیت پیچیده و رازآمیز آن خواهد کرد. نوشتار حاضر بر آن است تا در قالب نگرشی مقایسهای بین این نظریه و یکی از مهمترین نظریههای خودآگاهی در فلسفة تحلیلی، یعنی نظریة آشنایی، با زبانی روشنتر یک بازخوانی دقیق و شفاف از آن ارائه کند. نظریة آشنایی راسل در نگاه نخست یکی از شبیهترین نظریهها به نظریة صدرا است. ویژگیهایی همچون شرط حضور، بیواسطگی، خطاناپذیری و از این قبیل، نمونههایی از همسویی این دو نظریهاند. اما بحث اتحاد عالم و معلوم در نظریة صدرا نقطة جدایی این دو نظریه است و در حقیقت جایی است که ادعای قرابت میان این دو را با چالش جدی مواجه خواهد کرد. در نهایت شاید با قدری تسامح بتوان گفت نظریة راسل تصویری ابتدایی و تکمیل نشده از نظریة صدرا است. ضمن اینکه باید توجه داشت که فهم این دو نظریه در بستر نظام فلسفی متفاوت این دو فیلسوف- یعنی اصالت وجود صدرا و مبناگرایی معرفتی راسل- ادعای قرابت عمیق بین این دو نظریه را مشکلتر میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
خودآگاهی؛ راسل؛ ملاصدرا؛ علم حضوری؛ نظریة آشنایی | ||
مراجع | ||
پایا، علی. فلسفه تحلیلی: مسائل و چشماندازها. تهران: طرح نو، 1383.
حائری یزدی، مهدی. آگاهی و گواهی (ترجمه و شرح انتقادی رساله تصور و تصدیق صدرالمتألهین شیرازی). تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، 1393.
.علم حضوری (اصول معرفتشناسی در فلسفه اسلامی). ترجمه سید محسن میری، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1391.
حسنزاده آملی، حسن. اتحاد عاقل به معقول. قم: مؤسسة بوستان کتاب، 1386.
حسینزاده، محمد. «علم حضوری (پیشینه، حقیقت و ملاک تحقق)». نشریه معرفت فلسفی، 1، 1385.
علم حضوری (ویژگیها، اقسام و گستره). نشریه معرفت فلسفی، 14، 1385.
جوادی آملی، عبدالله. رحیق مختوم. ج 17، قم: مرکز نشر اسراء، 1395.
شناختشناسی در قرآن. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، 1374.
صانعی درهبیدی، منوچهر. فرهنگ فلسفی. تهران: حکمت، 1385.
صدرالمتألهین. الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة. ج1، 3، 6. بیروت: دارإحیاالتراث العربی، 1981.
الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة. ج 3. تهران: دارالمعارف الاسلامیة، 1383 ق.
الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة. ج3/1. ترجمه محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی، 1384.
رسالتان فی التصور و التصدیق. بیروت: دارإحیاء التراث العربی، 422 ق.
مبدأ و معاد. ترجمه احمد بن محمدالحسینی اردکانی، به کوشش عبدالله نورانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1362.
عبودیت، عبدالرسول. درآمدی به نظام حکمت صدرایی. ج2. تهران: سمت، 1392.
کرین، تیم و دیگران. مسائل و نظریههای ادراک حسی در فلسفه معاصر. ترجمه یاسر پوراسماعیل، تهران: حکمت، 1391.
ویتگنشتاین، لوودویک. پژوهشهای فلسفی. ترجمه فریدون فاطمی، تهران: مرکز، 1393.
References
Davidson, Donald. A Coherence Theory of Truth and Knowledge. Reprinted in subjective, intersubjective, objective. Philosophical essays, 3, Oxford: oxford, 1983/2001.
Gertler, Brie. Self-Knowledge. Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2015.
Self-Knowledge. London and New Yourk: Routledge, 2011.
Hassan, Ali. Knowledge by Acquaintance VS. Description. Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2014.
James, William. On some omissions of introspective Psychology. Mind, 33(1), 1884.
Lycon, Jack, Epistemological Problems of Perception. piStanford Encyclopedia of Philosophy, 2016.
Pollock, John & Joseph Cruz. Contemporary theories of knowledge. Rowman & Littlefield Publishers, 1999.
Russel, Bertrand. Knowledge by Acquaintance and Knowledge by Description. Proceedings of the Aristotelian Society, 11, 1910/11.
Theory of Knowledge. Routledge, 2005. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 224 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 130 |