| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,090 |
| تعداد مقالات | 16,802 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,032,463 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,776,357 |
واکاوی مبانی نقدالحدیثی علامه طباطبایی در تفسیر المیزان | ||
| سراج منیر | ||
| مقاله 3، دوره 11، شماره 39، تیر 1399، صفحه 65-97 اصل مقاله (823.19 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2021.55682.1641 | ||
| نویسندگان | ||
| امان اله ناصری کریموند* 1؛ قاسم بستانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تخصصی علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهیدچمران اهواز و مدرس دانشگاه | ||
| 2عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| چکیده | ||
| استناد به روایات یکی از منابع اصیل برای مفسر است، اما مفسران در شیوه بهره‌گیری از این منبع، دیدگاه و عملکرد متفاوتی داشته و هر کدام به‌نوعی از روایات استمداد کرده‌اند که البته بسیاری از آنان در این زمینه دچار لغزش شده‌اند. علامه طباطبایی با مطرح کردن «بحث‌های روایی» در تفسیر المیزان، درصدد سنجش اعتبار و تعیین صحت و سقم روایات تفسیری و همچنین نقد نظرات مفسران در استفاده از این میراث بوده و با به‌کارگیری مبانی و ملاک‌های نقدالحدیثی به‌طور مفصل به بررسی و نقد اجتهاد مفسران در زمینه به‌کارگیری روایات پرداخته و موارد فهم نادرست، اجتهاد نارسا و ضعف‌های موجود در روایات تفسیری را با دلایل مستند و مستدل بیان کرده است. البته نویسنده ارزیابی‌‌های علامه پیرامون نقد روایات و بررسی نظر مفسران را نیز مورد قضاوت و سنجش قرار داده و میزان اعتبار نظرات انتقادی ایشان را ذکر و موارد قوت و ضعف دیدگاهش را بیان کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقد حدیث؛ روایات تفسیری؛ تفسیر المیزان | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
الأوسی، علی. (1381ش). روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان. ترجمة سیدحسین میرجلیلی. تهران: چاپ و نشر بینالملل.
ابنابىجامع، على بن حسین. (1413ق). الوجیز فى تفسیر القرآن العزیز (عاملى). قم: دار القرآن‌الکریم.
ابنابىحاتم، عبدالرحمن بن محمد. (1419ق). تفسیر القرآن‌العظیم. ریاض: مصطفى الباز.
ابنابىزمنین، محمد بن عبدالله. (1424ق). تفسیر ابن ابى زمنین. بیروت: دار الکتب‌العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم. (1397ق). الغیبة (للنعمانی). تهران: نشر صدوق.
ابنجزى، محمد بن احمد. (1416ق). التسهیل لعلوم التنزیل. تحقیق عبدالله خالدى. بیروت: انتشارات ابن أبی الأرقم.
ابنجوزى، عبدالرحمن بن على. (بی‌تا). زادالمسیر فى علم‌التفسیر. بیروت: دار الکتاب‌العربی.
ابن خلدون حَضرَمی، عبدالرحمن بن محمد. (1956ق). مقدمه. بیروت: بی‌نا.
ابن سلیمان، مقاتل. (1423ق). کتاب التفسیر. تحقیق شحاته، عبدالله محمود. بیروت: دار إحیاءالتراثالعربی.
ابن شاذان، فضل. (بی‌تا). الایضاح. تحقیق سید جلال الدین آشتیانی ارموی محدث. بی‌جا: بی‌نا.
ابن کثیر دمشقی، اسمائیل بن عمرو. (1419ق). تفسیر قرآن‌العظیم. بیروت: انتشارات دارالکتبالعلمیه.
ابوحیان، محمد بن یوسف. (1420ق). البحر المحیط فى التفسیر. بیروت: دارالفکر.
ابوالفتوح رازى، حسین بن على. (1408ق). روض‌الجنان و روح‌الجنان فی تفسیرالقرآن. مشهد: آستان قدس رضوى.
آلوسی، سیدمحمود. (1404ق). تفسیر روح المعانی. چ 2. بیروت: داراحیا التراث العربی.
امینی، عبدالحسین. (1399ش. ). الغدیر. چ 6. قم: مؤسسه فرهنگی اهل بیت. (ع).
ایازی، محمدعلی. (1414ق). المفسرون؛ حیاتهم و منهجهم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بابایی، علی‌اکبر. (1385ش). مکاتب تفسیری. چ 2. تهران: پژوهشکده حوزه و دانشگاه و انتشارات سمت.
بحرانی، سید هاشم. (1416ق). البرهان فی تفسیر قرآن. تهران: بنیاد بعثت.
بخاری، ابوعبدالله محمدبن اسماعیل. (1378ق). صحیح بخارى. بی‌جا: مطابع الشعب.
بستانی، قاسم. (1386ش). معیارهای شناخت احادیث ساختگی. چ 1. اهواز: انتشارات رسش.
_________. ( 1395ش). وجوه و نظایر حدیثی. حدیث و اندیشه. 11(22) 64-91.
_________. (1398ش). نقد و بررسی اخبار آغاز نگارش حدیث به فرمان عمربن عبدالعزیز. حدیث‌پژوهی، 11 (21)، 161-192.
بسیونی فوده، محمود. (1397ق). التفسیر و مناهجه فی ضوء المذاهب‌الاسلامیه. مصر: انتشارات امانت.
بغوى، حسین بن مسعود. (1420ق). تفسیر البغوى (معالم التنزیل). بیروت: دار إحیاءالتراثالعربی.
بیهقی، احمدبن حسن. (بی‌تا). السنن الکبری، دارالفکر. بیروت: بی‌نا.
ثعلبى، احمد بن محمد. (1422ق). الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی. بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی.
جصاص، احمد بن على. (1405ق). احکام‌القرآن. چ 1. بیروت: دارإحیاء التراث‌العربی.
جوادی آملی، عبدالله. (1378ش). تسنیم. قم: مرکز نشر اسراء.
حرعاملی، محمدبن حسن. (1403ق). وسائل الشیعه. چ 5. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
حسکانی، عبید الله بن عبدالله. (1411ق). شواهد‌التنزیل لقواعد‌التفضیل. تهران: التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی.
حسنى واعظ، محمود بن محمد. (1381ش). دقائق‌التاویل و حقائق‌التنزیل،1تهران: مرکز پژوهشى میراث مکتوب.
خازن، على بن محمد. (1415ق). لباب‌التاویل فی معانی‌التنزیل. بیروت: دارالکتبالعلمیه.
خویی، ابوالقاسم. (1384ش). البیان فی تفسیرالقرآن. ترجمة جعفرحسینی. قم: دارالثقلین.
دارقطنی، علی بن عمر. (1417ق). السنن. تحقیق مجدی بن منصور. بیروت: دارالکتبالعلمیه.
دمینی، مسفر عزم الله. (1404ق). مقاییس نقد متون‌السنه. ریاض: انتشارات دمینی.
دینورى، عبدالله بن محمد. (1424ق). تفسیر ابن وهب المسمى الواضح فى تفسیر القرآن‌الکریم. بیروت: دارالکتبالعلمیه.
ربانی، محمد حسن. (1383ش). اصول وقواعد فقه‌الحدیث. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
رسعنى، عبدالرزاق بن رزقالله. (1429ق). رموز‌الکنوز فى تفسیر الکتاب‌العزیز. مکه: مکتبة الأسدی.
رشید رضا، محمد. (بی‌تا). تفسیر المنار. بیروت: دارالمعرفه.
زمخشری، محمود. (1407ق). الکشاف عن حقایق غوامض‌القرآن. بیروت: دارالکتب‌العربی.
سمرقندى، نصر بن محمد. (1416ق). تفسیر السمرقندى المسمى بحرالعلوم. بیروت: دارالفکر.
سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن. (1404ق). تفسیر الدرالمنثورفی تفسیرالماثور. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
__________________. (1399ق). مفتاح‌الجنه فی احتجاج بالسنه. چ 3. مدینه: الجامعه الاسلامیه.
شفیعی فریدنی، حسین. (1375ش). قرآن و جری و تطبیق. وقف میراث جاویدان، 13، 46-51.
صدوق، ابوجعفر محمدبن علی. (بی‌تا). من لایحضره‌الفقیه. تهران: دارالکتبالاسلامیه.
_______________________. (بی‌تا). التوحید. بیروت: دارالمعرفه.
طباطبایی، سید محمدحسین. (1374ش). المیزان فی تفسیرالقرآن. ترجمة سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
_____________________. (1393ش). قرآن در اسلام. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبرانی، سلیمان بن احمد. (بی‌تا). المعجم‌الکبیر. تحقیق حمدی عبدالمجیدسلفی. چ 2. قاهره. مکتبه ابن تیمیه.
طبرسی، ابومنصور احمدبن علی بن ابی طالب. (1386ق). الاحتجاج. نجف: بی‌نا.
طبرسی، فضل بن حسن. (1415ق). مجمع البیان فی تفسیرالقرآن. بیروت: موسسة الاعلمی.
_________________ . (1412ق). تفسیر جوامع‌الجامع. قم: حوزه علمیه.
طبرى، محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفه.
طوسی، محمدبن حسن. (1414ق). الامالی. تحقیق موسسه البعثه. قم: دارالثقافه.
_________________. (بی‌تا). التبیان فی تفسیرالقرآن. بیروت: دار إحیاءالتراثالعربی.
_________________. (1411ق). الغیبه. قم: موسسه المعارف الاسلامی.
عجلونی، اسماعیل بن محمد. (1414ق). کشف‌الخفاء. بیروت: موسسه الرساله.
علمالهدى، على بن الحسین. (1431 ق). تفسیر الشریف المرتضى (نفائس التاویل). بیروت: مؤسسة‌الأعلمی للمطبوعات.ق.
فخر رازى، محمد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). چ 3. بیروت: دار إحیاءالتراثالعربی.
فرزندوحی، جمال و ناصری کریموند، امان اله. (1390ش). نقد و بررسی روایات الدرالمنثور در تفسیر المیزان. مشکوه، 112، 66-48.
فیض کاشانی، ملا محسن. (1415ق). تفسیر الصافی. تهران: انتشارات المصدر.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1389 ق). اصول کافی. تهران: دارالکتبالاسلامیه.
فضل الله، محمدحسین. (1419 ق). من وحى القرآن. بیروت: دارالملاک.
فیضى، ابوالفیض بن مبارک. (1417 ق). سواطع‌الالهام فى تفسیر کلام الملک‌العلام. قم: دارالمنار.
قرطبى، محمد بن احمد. (1364ش). الجامع لأحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو.
قمى، على بن ابراهیم. (1360ش). تفسیر القمی. چ 3. قم: دارالکتاب.
ماتریدى، محمدبن‌محمد. (1426ق). تاویلات أهل‌السنة (تفسیر الماتریدى). بیروت: دارالکتبالعلمیه.
مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحارالانوار. چ 2. بیروت: دار احیاءالتراث‌العربی.
محقق، محمدباقر. (1361ش). نمونه بینات در شأن نزول آیات. چ 4. تهران: انتشارات اسلامى.
مدیرشانه‌چی، کاظم. (1384ش). درایه‌الحدیث. چ 4. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
_______________ . (1385ش). علم‌الحدیث. چ 19. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
مروتی، سهراب و ناصری کریموند، امان‌اله. (1391ش). بررسی و نقد دیدگاه ابن جریر طبری در مورد آفرینش حضرت حوا. (ع). حسنا، 4 (13)، 25-9.
_________________________________. (1391ش). روش علامه طباطبایی در بررسی و نقد تفاسیر روایی با تکیه بر قاعدة سیاق. حدیث‌پژوهی کاشان، 4 (8)، 209-232.
________________________________ . (1391ش). معیارهای علامه طباطبایی در نقد نظرات مفسران در تفسیر المیزان. مشکوه، 117، 48-26.
مسعودی صدر، هدیه، بستانی، قاسم و محفوظی، سیدیوسف. (1395ش). ضوابط جری و تطبیق صحیح آیات قرآنی. حسنا، 8 (28)، 37-69.
معماری، داود. (1384ش). مبانی و روش‌های نقد متن حدیث. قم: انتشارات دفترتبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
معرفت، محمدهادی. (1388ش). تحریف ناپذیری قرآن. ترجمه علی نصیری. قم: انتشارات موسسه فرهنگی تمهید.
مفید، محمدبن نعمان. (بی‌تا). ارشاد. ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی. چ 2. تهران: انتشارات اسلامیه.
________________ . (1413ق). تصحیح‌الاعتقاد. قم: موسوعه المؤتمرالعالمی الالفی للشیخ المفید.
میبدى. احمد بن محمد. (1371ش). کشف‌الاسرار و عدةالابرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصارى). تهران: انتشارات امیرکبیر.
نفیسی، شادی. (1384ش). علامه طباطبایی و نقد حدیث. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
نقی‌زاده، حسن. (1390ش). فقه‌الحدیث. مشهد. انتشارات آستان قدس رضوی.
واحدى، على بن احمد. (1411ق). اسباب نزول‌القرآن (واحدى). بیروت: دارالکتبالعلمیه.
هیثمی، علی بن ابی‌بکر. (1408ق). مجمع‌الزوائد. بیروت: دارالکتبالعلمیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 448 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 292 |
||