تعداد نشریات | 55 |
تعداد شمارهها | 1,780 |
تعداد مقالات | 14,130 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,853,614 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,765,400 |
وجوه اجتماعی- سیاسی امرکرامت در معرفت قرآنی | ||
پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
مقاله 5، دوره 13، شماره 50، آذر 1401، صفحه 119-144 اصل مقاله (1.09 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2022.69281.2660 | ||
نویسنده | ||
عباسعلی رهبر ![]() ![]() | ||
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
با توجه به جایگاه امر کرامت در سیاست قرآنی، هدف از مقاله حاضر شرح وجوه اجتماعی –سیاسی مفهوم کرامت است. زیرا مقوله بنیادین کرامت به عنوان نظریه شناسایی و محـور حقـوق اصیل انسانی- اجتماعی هم جاذب فضایل والای انسانی و اجتماعی بوده و هم نافی ضلالت اخلاقی وجهالت عقلی برای فرد و جامعه خواهد بود. لذا این مقاله در پاسخ به این سوال که: وجوه اجتماعی –سیاسی کرامت درمعرفت قرآنی چیست؟ این فرضیه را باروش کیفی وبارویکرد تفسیری مطرح مینماید که مهمترین وجوه اجتماعی- سیاسی امر کرامت در قرآن مبتنی بر عقلانیت تعالی محور (جمع عقل و ایمان الهی )، عدالت فراگیر وارتقاء آزادیهای مشروع است. ارزش مقاله نیز فهم شبکه معانی کرامت قرآنی در ساحت اجتماعی –سیاسی وتبعات مثبت اجتماعی–سیاسی آن است. همچنین استنتاج یافتهها نشان میدهد که باورِ صادقانهِ کارگزاران جامعه دینی به کرامت اجتماعی–سیاسی مردم به تسهیل احیاء متقابل حقوق اجتماعی_ سیاسی مردم و دولت در منظومه شرع و عقل و عرف منجرخواهد شد، به گونهای که ارتقاء وجوه اجتماعی –سیاسی کرامت برآمده از قرآن بر افزایش عزتمندی دین، همراهی مسوولانه مردم و دولت و همچنین پیشرفت فراگیر نظام سیاسی اثر گذارخواهد بود وعدم توجه به آن نیز خشونت و بی نظمی اجتماعی - سیاسی رابه همراه خواهد داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
"کرامت؛ شناسایی؛ عقلانیت تعالی محور؛ عدالت؛ حقوق اجتماعی-سیاسی | ||
مراجع | ||
منابع
قرآن کریم. ترجمه مکارم شیرازی
نهج البلاغه. ترجمه دشتی، قم : موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمومنین
ابن درید، محمد بن حسن. ( 1988) جمهرهاللغه. بیروت : دارالعلم للملابین.
ابن منظور. (1993 م). لسان اللسان تهذیب لسان العرب. بیروت: دارالکتب العلمیه.
اخوان طبسی، محمد حسین و داوری، حسین. (1397). صورت بندی مفهوم عدالت در قرآن کریم برمبنای معنا شناسی واژه قسط. دوفصلنامه علمی_ پژوهشی پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن. ش 13. پاییز و زمستان. 128-107.
ارسطا، محمد جواد و برته. (1398). جریانشناسی انتقادی حقوق بشر با تحلیل مفهوم پایه از کرامت انسان مبتنی بر اسلام و مسیحیت. معرفت ادیان. سال دهم. ش3. تابستان 43-25.
بدری گرگری. رحیم و همکاران. (1395 ). بررسی ابعاد و آثار کرامت انسان از دیدگاه امام رضا علیه السلام و مکاتب روانشناسی. فصلنامه علمی پژوهشی فرهنگ رضوی. سال هفتم. ش 26. 135-101.
جعفری، محمدتقی. ( 1419ق.) رسائل فقهی. تهران: مؤسسۀ منشورات کرامت.
جوادی آملی، عبداالله. (1381). تفسیر موضوعی قرآن: صورت و سیرت انسان در قرآن. چ٢. قـم: مرکـز نشر اسراء.
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1377). دولت آفتاب. تهران: خانۀ اندیشۀ جوان.
دهخدا، علی اکبر. (1377). لغتنامه دهخدا. چاپ دوازدهم. تهران: دانشگاه تهران.
راعی، مسعود. (1393). معنا و مبناشناسی کرامت انسانی؛ با نگاهی بر کرامت سیاسی در آموزههای قرآنی. فصلنامه معرفت سیاسی. سال ششم. ش دوم. 24-5.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412). المفردات فی غریب القرآن. تحقیق صفوان عدنان داوودی. دمشق: دار العلم.
لئو اشتراوس، لئو. (1373). فلسفه سیاسی چیست؟. ترجمـه فرهنـگ رجـایی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
رمصانی، حسین ودانش شهرکی ،حبیب الله (1393). شاکلۀ ارزشیِ جامعۀ آرمانی از منظر معرفت و تفکر اسلامی» در دوفصلنامۀ تخصصی پژوهشنامۀ علوم انسانی وابسته به جامعهالمصطفی. سال دوم. شمارۀ دوم، پاییز و زمستان.78-51
سلمان پور، داود و همکاران. (1398 )کرامت ذاتی انسان در قرآن کریم و چالشهای فراروی آن. «مطالعات قرآن و حدیث». سال سیزدهم. شمارة اول. پاییز و زمستان. 2242 -219.
شبان نیا، قاسم. (1393). سازوکارهای فقه اسلامی در احیا و تثبیت کرامت انسانی. معرفت سیاسی. سال ششم. شماره اول. بهار و تابستان. 42-25.
طباطبایی، سیدمحمدحسـین. (1417ق). المیـزان فـی تفسـیر القـرآن. ط الاولـی. بیـروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
عمید زنجانی، عباسعلی و توکلی، محمد مهدی. (1386). حقوق بشر اسلامی و کرامت ذاتی انسان در اسلام. فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. دوره 37 شماره 4. 189-161.
عمید زنجانی، عباسعلی. (1421ق ). فقه سیاسی. چ چهارم. تهران : امیر کبیر.
فیروزجایی، اسداله. (1399). واکاوی پیش انگاره کرامت هستیشناختی انسان بر حرمت سقط جنین با رویکرد کلامی. دوفصلنامه علمی انسانپژوهی دینی. سال هفدهم. شماره 44. پاییز و زمستان.01 -212 .
فیض کاشانى، ملامحسن. تفسیر الصافى؛ تحقیق حسـین اعلمـى. چ٢. تهـران: انتشارات الصدر.
قاسم احمد، مریم. ( 1396). تحلیل مفهومی کرامت در قرآن و روایات در پرتو دانش معناشناسی و ملاکهای سنجش آن در رفتار ارتباطی. رساله دکتری. دانشگاه تهران.
لنکرانی، محمد فاضل. (1425 ق). جامع المسایل. چ یازدهم. قم : امیر قلم.
مدنی، علیخان بن احمد. (1426). الطراز الاول و الکناز لما علیه من لغه العرب العمول. مشهد: انتشارات موسسه آلالبیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
مصباح یزدی، محمدتقی. ( 1373 ). معارف قرآن. قم: مؤسسه در راه حق.
مطهری، مرتضی. (1376). مجموعه آثار شهید مطهری. تهران : صدرا.
معین، محمد. (1386). فرهنگ فارسی معین. تهران: ثامن.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 102 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 65 |