دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات57
تعداد شماره‌ها1,931
تعداد مقالات15,373
تعداد مشاهده مقاله36,286,184
تعداد دریافت فایل اصل مقاله21,865,628
مروجی طبسی, حمید, رضایی اصفهانی, محمدعلی, عشریه, رحمان. (1399). مبانی و اصول ویژه جهاد کبیر بر پایه قرآن کریم. سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(40), 97-131. doi: 10.22054/ajsm.2022.60544.1695
حمید مروجی طبسی; محمدعلی رضایی اصفهانی; رحمان عشریه. "مبانی و اصول ویژه جهاد کبیر بر پایه قرآن کریم". سامانه مدیریت نشریات علمی, 11, 40, 1399, 97-131. doi: 10.22054/ajsm.2022.60544.1695
مروجی طبسی, حمید, رضایی اصفهانی, محمدعلی, عشریه, رحمان. (1399). 'مبانی و اصول ویژه جهاد کبیر بر پایه قرآن کریم', سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(40), pp. 97-131. doi: 10.22054/ajsm.2022.60544.1695
مروجی طبسی, حمید, رضایی اصفهانی, محمدعلی, عشریه, رحمان. مبانی و اصول ویژه جهاد کبیر بر پایه قرآن کریم. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1399; 11(40): 97-131. doi: 10.22054/ajsm.2022.60544.1695

مبانی و اصول ویژه جهاد کبیر بر پایه قرآن کریم

سراج منیر
مقاله 4، دوره 11، شماره 40، مهر 1399، صفحه 97-131    اصل مقاله (1.18 M)
نوع مقاله: علمی- ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2022.60544.1695
نویسندگان
حمید مروجی طبسی* 1؛ محمدعلی رضایی اصفهانی2؛ رحمان عشریه3
1دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران
2استاد مدعو گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران
3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران
چکیده
عنوان جهاد کبیر در آیه «فَلاتُطِعِ الکافِرینَ وَجاهِدهُم بِهِ جِهاداً کَبیراً»(الفرقان/52) آمده است. باتوجه ‌به مکی‌بودن سوره فرقان و سیاق آیات مکی، جهاد کبیر، بسته جامعی از راهکارهای غیرنظامی مقابله با دشمنان است که جامعه اسلامی را در برابر هرگونه تهاجم و تسلط غیرنظامی، مصون می‌سازد. استخراج مبانی و اصول جهاد کبیر از قرآن کریم امری است که تاکنون به‌درستی بررسی نشده و مقاله پیش رو، سعی بر رفع این کاستی دارد. در این تحقیق، منظور از مبنا، پایه‌ها و ریشه‌های مشروعیت جهاد کبیر است که این نوع از جهاد بر آن‌ها بنا شده است. همچنین مراد از اصل، شاخص‌ها و چهارچوب‌های اجرای جهاد کبیر است، به‌نحوی‌که جهاد کبیر در آن قالب‌ها و با تکیه‌بر مبانی پیش‌گفته انجام پذیرد. این تحقیق مشخص کرد که مبارزه غیرنظامی به‌وسیله قرآن، مقابله با شبهات، آزمون الهى برای شناخت مجاهدان و مبارزه با باطل از مبانی ویژه جهاد کبیر و اعتقاد به وجود دشمن فکری، مبارزه نرم با دشمنان و برخورداری از روحیه جهادی از اصول اختصاصی آن است. این یافته‌ها که از آموزه‌های قرآن کریم و برداشت‌های مفسران فریقین استخراج‌شده، مشخص می‌کند که قرآن کریم با رویکرد عدم اطاعت از کافران، باید ابزار انجام جهاد کبیر باشد. مجاهدان عرصه‌های غیرنظامی می‌بایست در راه مبارزه با دشمنان، استخراج و طرح نظریات موردنیاز جامعه اسلامی، با بهره‌گیری از اصول و مبانی فوق، گام بردارند. روشی که در این تحقیق برای رسیدن به مطلوب از آن استفاده‌شده، روش تحقیق موضوعی درون‌قرآنی و مطالعه تطبیقی میان تفاسیر شیعی و اهل تسنن است.
کلیدواژه‌ها
قرآن کریم؛ جهاد کبیر؛ مبانی ویژه جهاد کبیر؛ اصول ویژه جهاد کبیر
مراجع
قرآن کریم

ابن اثیر، مبارک بن محمد، (1367 ش)، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، چاپ چهارم، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.

ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی، (1376 ش)، الأمالی، چاپ ششم، تهران، کتابچی.

ابن شعبه حرانى، حسن بن على، (1404 ق)، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله علیه و آله، چاپ دوم، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

ابن فارس، احمد بن فارس، (1404 ق)، معجم مقاییس اللغة، چاپ اول، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.

ابن کثیر الدمشقى، أبوالفداء اسماعیل بن عمر، (1407 ق)، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر.

ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414 ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت، دار صادر.

احمدزاده کرمانی، روح‌الله، (1390 ش)، بازاندیشی فرهنگ و رسانه، چاپ اول، تهران، نشر چاپار.

انصاریان، حسین، (بی‌تا)، تفسیر حکیم، چاپ اول، قم، دار العرفان.

برقى، احمد بن محمد بن خالد، (1371 ق)، المحاسن، چاپ دوم، قم، دار الکتب الإسلامیة.

بستانى، فؤاد افرام، (1375 ش)، فرهنگ ابجدی، چاپ دوم، تهران، اسلامی.

البلاذرى، احمد بن یحیى بن جابر، (1417 ق)، انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلى، چاپ اول، بیروت، دار الفکر.

بهجت‌پور، عبدالکریم، (1392 ش)، تفسیر تنزیلی (به ترتیب نزول)، مبانی، اصول، قواعد و فواید، چاپ اول، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، (1410 ق)، غرر الحکم و درر الکلم (مجموعة من کلمات و حکم الإمام علی علیه‌السلام)، چاپ دوم، قم، دار الکتاب الإسلامی.

جامع الاحادیث 5/3، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.

جامع تفاسیر نور 5/2، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.

جوادی آملی، عبدالله، (تابستان 1389 ش)، تفسیر موضوعی قرآن کریم: سیره پیامبران در قرآن، محقق: علی اسلامی، چاپ پنجم قم، اسراء.

جوادی آملی، عبدالله، (زمستان 1388 ش)، ادب فنای مقربان، تحقیق: محمد صفایی، چاپ اول، قم، اسراء.

دهخدا، علی‌اکبر، (پاییز 1372 ش)، لغت‌نامه دهخدا، چاپ اول از دوره جدید، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412 ق)، مفردات الفاظ القرآن، چاپ اول، بیروت، دار القلم.

رضایی اصفهانی، محمدعلی، (1392 ش)، منطق تفسیر قرآن 4، چاپ دوم، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).

سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، (1404 ق)، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، چاپ اول، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی‏.

صاحب، اسماعیل بن عباد، (1414 ق)، المحیط فی اللغة، چاپ اول، بیروت، عالم الکتب.

طباطبایی، سیدمحمدحسین، (1417 ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

طبرسی، فضل بن حسن، (1372 ش)، مجمع‌البیان فى تفسیر القرآن، تحقیق: محمدجواد بلاغی، چاپ سوم، تهران، ناصرخسرو.

طوسی، محمد بن حسن‌، (بی‌تا)، التبیان فى تفسیر القرآن‌، تحقیق: احمد قصیرعاملى‌، چاپ اول‌، بیروت، دار احیاء التراث العربى‌.

عمید، حسن، (1389 ش)، فرهنگ فارسی عمید، چاپ اول، تهران، راه رشد.

فراهیدى، خلیل بن احمد، (1409 ق)، کتاب العین، چاپ دوم، قم، نشر هجرت.

فیض کاشانی، ملأ محسن، (1415 ق)، تفسیر الصافى‏، تحقیق: حسین اعلمی، ‏چاپ دوم، تهران، انتشارات الصدر‏.

فیومی، احمد بن محمد، (1414 ق)، المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى، چاپ دوم، قم، مؤسسه دار الهجرة.

قاموس النور 2، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، 1391 ش.

قرائتى، محسن، (1383 ش)، تفسیر نور، چاپ یازدهم، تهران، مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن.

قرشى، سید علی‌اکبر، (1371 ش)، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران، دارالکتب الاسلامیه.

القمی (ابن رازی)، جعفر بن احمد بن علی، (1387 ش)، جامع الأحادیث و یلیه العروس، الغایات، المسلسلات، الأعمال المانعة من الجنة، نوادر الأثر فی علی خیر البشر، تصحیح: سیدمحمد حسینی نیشابوری، چاپ دوم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.

کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، (1407 ق)، الکافی، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الإسلامیة.

گروهی از نویسندگان زیر نظر محمدتقی مصباح یزدی، (1394 ش)، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، چاپ سوم، تهران: موسسه فرهنگی مدرسه برهان (انتشارات مدرسه).

مجلسى، محمدباقر بن محمدتقی، (1403 ق)، بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، چاپ دوم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.

مراغی، احمد بن مصطفی، (بی‌تا)، تفسیر المراغى، چاپ اول، بیروت، داراحیاء التراث العربی.

مروجی طبسی، حمید، (1396 ش)، «جایگاه جهاد کبیر در حوزه فرهنگ»، مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص).

مصباح یزدی، محمدتقی، (تابستان 1394 ش)، جنگ و جهاد در قرآن، چاپ چهارم، قم، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى (ره).

مصطفوی، حسن، (1430 ق)، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، چاپ سوم، بیروت و قاهره و لندن، دار الکتب العلمیة و مرکز نشر آثار علامه مصطفوی.

معین، محمد، (1386 ش)، فرهنگ فارسی، به اهتمام عزیزالله علیزاده، چاپ اول، تهران، فردوس.

مکارم شیرازی، ناصر، (1374 ش)، تفسیر نمونه، چاپ اول، ‏تهران، دارالکتب الإسلامیة.

منسوب به علی بن موسی، امام هشتم علیه‌السلام، (1406 ق)، الفقه المنسوب إلی الإمام الرضا علیه‌السلام، چاپ اول، مشهد، مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام.

مؤدب، رضا، (1390 ش)، مبانی تفسیر قرآن، قم، دانشگاه قم، چاپ دوم.

نور السیره 2، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 423
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 195


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب
login