اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 55 |
| تعداد شماره‌ها | 1,780 |
| تعداد مقالات | 14,130 |
| تعداد مشاهده مقاله | 29,826,572 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,754,471 |
جواز تقدیم مفضول بر أفضل در امامت و خلافت، مطالعه تطبیقی در کلام ابن ابی الحدید و حافظ برهان الدین حلبی شافعی | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 1، دوره 3، شماره 5، اسفند 1401، صفحه 9-34 اصل مقاله (737.05 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2022.70245.1091 | ||
| نویسنده | ||
سیدمحمدحسن مومنی  
| ||
| استادیار گروه فقه و حقوق دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبائی. استاد خارج فقه حوزه علمیه قم. | ||
| چکیده | ||
| مسأله خلافت و امامت بعد از نبوت از مهمترین مسائل کلامی و تاریخی در جامعه اسلامی است. امامیه با تأکید بر معیار عصمت این مقام را در انحصار امامان معصوم علیهمالسلام میداند. عامه در تبعیت از سقیفه خلافت خلفای سقیفه و سایر خلفا را پذیرفتهاند. پذیرش حاکمیت خلفای سقیفه با چالش عقلی تقدیم شخص مفضول بر شخص افضل، (امیرالمؤمنین علیهالسلام)، رو به رو است. از این رو علمای عامه در صدد رفع و حل این چالش عقلی بر آمدهاند. ابن ابیالحدید معتزلی این مهم را با رویکردی فقهی به انجام رسانده و حلبی تلاش کرده با رویکردی عقلی-سیاسی به انجام برساند. حلبی مبتنی بر مبنای بوعلی سینا در تفکیک بین علم وعقل با ادعای فزونی توانمندی سیاسی مفضول تن به جواز تقدیم وی دادهاست. با تمام این تلاشها قول به جواز تقدیم مفضول از جهات گوناگون عقلی و قرآنی مخدوش است. در این مقاله با بررسی تطبیقی کلام ابن ابی الحدید و حلبی به ریشههای تاریخی این قول پرداختهایم و با روش تحلیلی – توصیفی اشکالات آن را با دقت احصا کردهایم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "تقدیم مفضول؛ تقدیم بر افضل؛ ابن ابی الحدید؛ حلبی؛ تفکیک علم و عقل؛ توانمندی در سیاست | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن ابیالحدید، عبدالحمید. (بیتا). شرح نهج البلاغه. قم: مکتبه آیتالله مرعشی نجفی.
ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی. (1409ق). مناقب الامام احمد بن حنبل. بیروت: دارالهجره.
ابن حجاج، مسلم. (بیتا). الجامع الصحیح. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابن حجر، احمد بن علی. (1300ق). فتح الباری فی شرح البخاری. بیروت: دارالمعرفه.
ابن کثیر، اسماعیل. ( 1413ق). البدایه و النهایه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابو حنیفه، احمد. (1960م) أخبار الطوال. مصر: دار احیاء الکتب العربیه.
ابو الفرج اصفهانی، علی بن حسین. (بیتا). الأغانی. بیروت: دار الکتب العلمیه.
ایجی، قاضی عضد الدین. (بیتا). المواقف فی علم الکلام. بیروت:. عالم الکتب.
باقلانی، ابوبکر. (1987م). التمهید فی اصول الدین. قم: دارالثقافه.
بوعلی سینا، حسین. (1404ق). الشفاء - الالهیات. قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
ترمذی، محمد. (1292ق). الجامع الصحیح. مصر: بولاق.
تفتازانی، سعدالدین. (1409ق). شرح المقاصد. قم: منشورات شریف رضی.
جرجانی، میرسید شریف. (1225ق). شرح المواقف. قم: منشورات شریف رضی.
حاکم حسکانی، عبید الله بن عبد الله. (بیتا). شواهد التنزیل. بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
حلبی، برهانالدین علی بن ابراهیم. (بیتا). السیره الحلبیه. بیروت: المکتبه الاسلامیه.
حموینی جوینی، ابراهیم. (بیتا). فرائد السمطین. بیروت: مؤسسه المحمودی.
خطیب بغدادی، ابوبکر. (1360ق). تاریخ بغداد. مصر: سعادت.
ذهبی، ابوعبدالله. (بیتا). میزان الإعتدال. لبنان: دارالفکر.
صفار. محمد بن حسن. (1404ق). بصائر الدرجات. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
طبری، محب الدین احمد. (بیتا). الریاض النضره. مصر: الاتحاد.
فیضالاسلام. علی نقی. (1368ش). ترجمه و شرح نهج البلاغه. تهران: سازمان چاپ و انتشارات فقیه.
قاضی بیضاوی. عبدالله بن عمر. (1405ق). منهاج الوصول فی معرفه علم الاصول- الابتهاج بتخریج احادیث المنهاج. بیروت: عالمالکتب.
قندوزی حنفی، سلیمان. (بی تا). ینابیع الموده. ط اسلامبول: بی نا.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). کافی شریف. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مقدس اردبیلی، احمد بن محمد. (1383ش). حدیقةالشیعه. قم: انصاریان.
مؤمنی، سیدمحمد حسن. (1392ش). امامت از نگاه عقل و معرفت دینی. قم: دلیل ما.
هیثمی، ابوالحسن. (1408ق). مجمع الزوائد. بیروت: دارالکتب العلمیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 27 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 9 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب