| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,089 |
| تعداد مقالات | 16,801 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,029,871 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,775,196 |
اثربخشی بسته توانمندسازی روان‌شناختی والدین بر عواطف مثبت و منفی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد | ||
| روانشناسی افراد استثنایی | ||
| دوره 12، شماره 47، مهر 1401، صفحه 195-224 اصل مقاله (1.39 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jpe.2023.64213.2384 | ||
| نویسندگان | ||
| بهروز محرابیان1؛ فریده دوکانه ای فرد* 2؛ اعظم فتاحی اندبیل3 | ||
| 1دانشجوی دکتری مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته توانمندسازی روان‌شناختی والدین و ارزیابی اثربخشی آن بر عواطف مثبت و منفی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد انجام گرفت. روش پژوهش حاضر در بخش کیفی، تحلیل مضمون به روش قیاسی و در قسمت کمّی نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری را نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 و والدین آنان تشکیل دادند. جهت اجرای پژوهش حاضر تعداد 40 نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه قرار گرفتند (هر گروه 20 نفر). والدین نوجوانان حاضر در گروه آزمایش بسته توانمندسازی روان‌شناختی (10 جلسه) را طی دو و نیم ماه دریافت کردند. پس از شروع مداخله 4 نفر در گروه آزمایش و 3 نفر در گروه گواه از ادامه حضور در پژوهش انصراف دادند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه رابطه والد- فرزندی (فاین، مورلند و شوبل، 1983) و پرسشنامه عواطف مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلگن، 1988) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته توسط نرم‌افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بسته توانمندسازی روان‌شناختی از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی کافی است. همچنین این بسته بر عواطف مثبت (0001>P؛ 65/0=Eta؛ 56/67=F) و منفی (0001>P؛ 61/0=Eta؛ 37/51=F) نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد تاثیر داشته است. بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر، بسته توانمندسازی روان‌شناختی با بهره‌گیری از انعطاف‌پذیری روانی، آموزش سبک فرزندپروری بهنجار و مشارکت هیجانی با فرزند به عنوانی روشی کارآمد در جهت افزایش عواطف مثبت و کاهش عواطف منفی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد مورد استفاده قرار داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| توانمندسازی روان‌شناختی؛ عواطف مثبت و منفی؛ تعامل والد- فرزندی ناکارآمد | ||
| مراجع | ||
|
منابع
اسحاقیان، زهرا؛ کاظمی، علی؛ و شائمی، علی. (1395). تحلیل تأثیر تناسب فرد-سازمان و تناسب فرد-شغل بر توانمندسازی روان‌شناختی، پژوهش‌های مدیریت عمومی، 9(33)، 189-167.
اسدیان، سیروس؛ ربیعی، محسن؛ و قاسم‌زاده، ابوالفضل. (1395). رابطه اخلاق حرفه‌ای و اعتماد سازمانی با توانمندسازی روان‌شناختی معلمان، فصلنامه علمی-ترویجی اخلاق، 6(22)، 190-165.
اصلانی، خالد؛ وارسته، مرضیه؛ و امان‌الهی، عباس. (1395). اثربخشی آموزش برنامه والدگری مثبت بر کیفیت تعامل والد- کودک، فصلنامه فرهنگ مشاوره و خانواده‌درمانی، 7(28)، 183-201.
بشارت، محمدعلی؛ کوچی، صدیقه؛ دهقانی، محسن؛ فراهانی، حجت‌الله؛ و مومن‌زاده، سیروس. (1391). بررسی نقش تعدیل‌کننده عاطفه مثبت و منفی بر رابطه بین ناگویی هیجانی و شدت درد در بیماران مبتلا به درد مزمن، روانشناسی بالینی و شخصیت، 19(7)، 103-113.
جعفری، اصغر؛ جعفری، صبا؛ و حسینی، سیدمجید. (1396). اثربخشی توانمندسازی روان‌شناختی در کاهش اضطراب و بهبود کارکردهای اجرایی زنان دارای همسر معتاد، فصلنامه فرهنگی مشاوره و روان‌درمانی، 8 (32)، 109-89.
خانجانی، مهدی؛ و رضایی، سعید. (1395). اثربخشی برنامه روان‌درمانی مثبت نگر بر افزایش بهزیستی روان‌شناختی، عواطف مثبت و کاهش عواطف منفی مادران دارای کودک با اختلال اوتیسم، توانمندسازی کودکان استثنایی، 7(17)، 37-52.حسین‌خانزاده، عباسعلی؛ طاهر، محبوبه؛ سیدنوری، سیده‌زهرا؛ یحیی‌زاده، آیدا؛ و عیسی‌پور، مهدی. (1392). رابطه شیوه تعامل والد-فرزند با میزان اعتیادپذیری و گرایش به جنس مخالف در دانشجویان، فصلنامه اعتیادپژوهشی، 7(28)، 59-74.رضایی جندانی، محبوبه؛ هویدا، رضا؛ و سماواتیان، حسین. (1394). مفهوم توانمندسازی روان‌شناختی و رابطه آن با سرمایه روان‌شناختی معلمان، دو فصلنامه رویکردهای نوین آموزشی، 10(1)، 24-39.رضایی، فاطمه؛ غضنفری، فیروزه؛ و رضائیان، مهدی. (1396). اثربخشی آموزش گروهی والدگری مثبت بر استرس و خودکارآمدی والدگری مادران و مشکلات رفتاری دانش آموزان کم توان ذهنی، مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، 5(1)، 7-16.روشن، مریم؛ آقایوسفی، علیرضا؛ علی‌پور، احمد؛ و رضایی، اکبر. (1395). مقایسه اثربخشی درمان تعامل والد- کودک و مقابله درمانگری مادران بر کاهش شدت مشکلات رفتاری کودکان 3 تا 6 ساله، روانشناسی بالینی و شخصیت، 14(1)، 123-111.
سالاری محمدآباد، محمد؛ و مازیاری، محمد. (1395). تأثیر ساختار سازمانی بر درگیری شغلی کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان: نقش واسطه‌ای توانمندسازی روان‌شناختی، مدیریت ورزشی، 8(2)، 297-281.
سربلند، خیراله. (1398). تأثیر سرمایه روان‌شناختی بر دلبستگی کاری با نقش واسطه‌گری توانمندسازی روان‌شناختی، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 20(3)، 76-65.
شاه‌حیدری‌پور، رضوان؛ و کمالیان، امین‌رضا. (1391). بررسی رابطۀ عدالت سازمانی و توانمندسازی روان‌شناختی، مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، 10(1)، 201-175.
شهنی‌ییلاق، منیجه؛ عزیزی‌مهر، الهه؛ و مکتبی، غلامرضا. (1393). رابطه علی تعارض آشکار و تعارض نهان بین والدین با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری رابطه والد فرزند، رفتار ضداجتماعی و افسردگی در دانش‌آموزان دبیرستانی، دو فصلنامه مشاوره کاربردی، 2(3)، 16-1.
عباسی، مرضیه؛ و نشاط‌دوست، حمیدطاهر. (1392). اثربخشی درمان تعامل والد-کودک بر کاهش نشانه‌های اختلال نافرمانی مقابله‌ای، مجله روانشناسی بالینی، 5(2)، 67-59.
عسگری، ناصر؛ و نیکوکار، غلامحسین. (1395). نقش توانمندسازی روان‌شناختی در ارتقای عملکرد فروش فروشندگان شرکت‌های پخش (مطالعه موردی: شرکت به‌بخش)، مدیریت بازرگانی، 8(3)، 658-637.
علی‌قنواتی، سارا؛ شریفی، طیبه؛ غضنفری، احمد؛ عابدی، محمدرضا؛ و نقوی، اعظم. (1398). اثربخشی بسته آموزشی تعامل والد-فرزند برکیفیت دلبستگی کودکان دارای تعامل مادر-کودک ناکارآمد، نشریه توانمندسازی کودکان استثنایی، 10(2)، 249-237.
فرازمند، مهرانگیز. (1397). اثربخشی آموزش تنظیم شناختی هیجان بر تعامل والد-فرزندی (تعامل با پدر و مادر) و سرمایه‌های روان‌شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهر، اهر، ایران.
فرشاد، محمدرضا؛ نجارپوریان، سمانه؛ و شنبدی، فرزاد. (1397). تأثیر آموزش والدگری مثبت مبتنی بر روی‌آورد ساندرز بر شادزیستی و تعارض والد- فرزندی دانش‌آموزان، فصلنامه سلامت روان کودک، 5(1)، 67-59.
فیروزفر، فهیمه؛ زم، فاطمه؛ منصوری، الهام؛ و ولی‌زیبایی، خدیجه. (1396). پیش درآمدی بر توانمندی روانی اجتماعی، رویش روانشناسی، 6(2)، 206-189.
کریمی، مریم؛ و فاطمی‌عقدا، نسرین. (1397). رابطه کیفیت تعامل والد فرزندی با گرایش به تفکر انتقادی و مؤلفه‌های سلامت روان در دانش‌آموزان دختر نوجوان، پژوهش‌های مشاوره، 17(68)، 210-192.
کفاش‌پور، آذر؛ و شکوری، ندا. (1394). بررسی رابطه توانمندسازی روان‌شناختی و تعهد سازمانی (مطالعه موردی: شرکت برق منطقه‌ای خراسان)، خط‌مشی‌گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی)، 6(20-19)، 72-63.
مرادی، مرتضی؛ باقرپور، مهدی؛ حسنوند، محمدحسن؛ رضاپور، مصطفی؛ و شهاب‌زاده، صدیقه. (1395). نقش واسطه‌ای حرمت خود و عواطف مثبت و منفی در رابطه بین تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی، فصلنامه روانشناسی تحولی، 12(47)، 289-305.مسکین‌نواز، سعید؛ قربانی، محمود؛ نیلی‌پور طباطبایی، سیداکبر؛ و نیرومند، حسینعلی. (1396). الگوی توانمندسازی مدیران فروش در صنعت بیمه: مطالعه در نمایندگی‌های فروش بیمه در استان خراسان رضوی، پژوهشنامه بیمه، 32(2)، 40-21.
مؤمن‌پور، نیشتمان؛ حسنی، محمد؛ قاسم‌زاده، ابوالفضل؛ و مومن‌پور، سمیه. (1397). بررسی نقش میانجی پاسخگوی فردی در رابطه جو روان‌شناختی و توانمندسازی روان‌شناختی با عملکرد شغلی کارکنان، رویش روانشناسی، 7(8)، 158-131.
مومنی‌راد، اکبر؛ علی‌آبادی، خدیجه؛ فردانش، هاشم؛ و مزینی، ناصر. (1392). تحلل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج، فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 14(1)، 187-223.نیلی‌احمدآبادی، زهرا؛ باقری، فریبرز؛ و سلیمی‌بجستانی، حسین. (1398). اثربخشی برنامه آموزشی فرزندپروری با تأکید بر نظریه انتخاب بر بهبود رابطه والد-فرزندی و رضایت از زندگی مادران، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10(39)، 122-99.
Aksel, I., Serinkan, C., Kiziloglu, M., Aksoy, B. (2013). Assessment of Teachers’ Perceptions of Organizational Citizenship Behaviors and Psychological Empowerment: An Empirical Analysis in Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 89, 69-73.
Bradford, K., & Barber, B. K. (2008). Interparental conflict, parent-child conflict, and youth problem behavior. Journal of Family Issues, 6, 780-805.
Domoff, S.E., Niec, L.N. (2018). Parent-child interaction therapy as a prevention model for childhood obesity: A novel application for high-risk families. Children and Youth Services Review, 91, 77-84.
Dzherelievskaya, M.A., Vizgina, A.V., Yashina, L.L. (2016). Adolescents’ World Image in Families with Various Parent-child Interaction Styles. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 233, 73-77.Fine, M.A., Moreland, J. R., & Schwebel, A. I. (1983). Long-term effects of divorce on parent-child relationships. Developmental Psychology, 19, 703-713.
Foulkes, L., Leung, J.T., Fuhrmann, D., Knoll, L.J., & Blakemore, S.J. (2018). Age differences in the prosocial influence effect. Developmental science, 21(4), 1-9.
Hosseiny, A.S., Godarzi, M.A., Poorkhalil, M. (2015). The role of psychological empowerment factors in enhancing the creativity of staff of Baqiatallah Medical Sciences University, Iranian Journal of Educational and Management Study, 5(1), 10-14.
Jena, L., Bhattacharyya, P., Pradhan, S. (2019). Am I empowered through meaningful work? The moderating role of perceived flexibility in connecting meaningful work and psychological empowerment. IIMB Management Review, 31, 298-308.
Khan, J., Malik, M., Saleem, S. (2020). The Impact of Psychological Empowerment of Project-Oriented Employees on Project Success: A Moderated Mediation Model. Economic Research-Ekonomska Istrazvianja, 33(1), 1311-1329.
Kildare, C.A., Middlemiss, W. (2017). Impact of parents mobile device use on parent-child interaction: A literature review. Computers in Human Behavior, 75, 579-593.
Lauren, N.M.W., Quetsch, L.B., Robinson, C., McCoy, K., McNeil, C.B. (2018). Infusing parent-child interaction therapy principles into community-based wraparound services: An evaluation of feasibility, child behavior problems, and staff sense of competence. Children and Youth Services Review, 88, 567-581.
Lee, S.Y., Kim, Y., Kim, Y. (2021). Engaging consumers with corporate social responsibility campaigns: The roles of interactivity, psychological empowerment, and identification. Journal of Business Research, 134, 507-517.León, E., Steele, M., Palacios, J., Román, M., Moreno, C. (2018). Parenting adoptive children: Reflective functioning and parent-child interactions. A comparative, relational and predictive study. Children and Youth Services Review, 95, 352-360.
Ludmer, J.A., Salsbury, D., Suarez, J., Andrade, B.F. (2017). Accounting for the impact of parent internalizing symptoms on Parent Training benefits: The role of positive parenting. Behaviour Research and Therapy, 97, 252-258.Lyu, D., Ji, L., Zheng, Q., Yu, B., Fan, Y. (2019). Abusive supervision and turnover intention: Mediating effects of psychological empowerment of nurses. International Journal of Science, 6(2), 198-203.
Meiting, L., Hua, W. (2020). The dark side of white lies: Parenting by lying in childhood and adolescent anxiety, the mediation of parent-child attachment and gender difference. Children and Youth Services Review, 119, 105-110.
Meng, L., Jin, Y., Guo, J. (2016). Mediating and/or moderating roles of psychological empowerment. Applied Nursing Research, 30, 104-110.
N’zi, A.M., Lucash, R.E., Clionsky, L.N., Eyber, S.M. (2018). Enhancing Parent–Child Interaction Therapy With Motivational Interviewing Techniques. Cognitive and Behavioral Practice, 24(2), 131-141.
Paulus, D.J., Heggeness, L.F., Raines, A.M., Zvolensky, M.J. (2020). Difficulties regulating positive and negative emotions in relation to coping motives for alcohol use and alcohol problems among hazardous drinkers. Addictive Behaviors, 115, 106-111.
Rice, F., Riglin, L., Lomax, T., Souter, E., Potter, R., Smith, D.J., Thapar, A.K., Thapar, A. (2019). Adolescent and adult differences in major depression symptom profiles. Journal of Affective Disorders, 243, 175-181.
Shan, W., Zhang, Y., Zhao, J., Zhang, Y., Cheung, E.F.C., Chan, R.C.K., Jiang, F. (2019). Association between Maltreatment, Positive Parent–Child Interaction, and Psychosocial Well-Being in Young Children. The Journal of Pediatrics, 213, 180-186.
Steptoe, A., O’Donnell, K., Marmot, M., & Wardle, J. (2008). Positive affect and psychosocial processes related to health. British Journal of Psychology, 99, 211–227.
Sun, R., Gao, Q., Xiang, Y., Chen, T., Liu, T., Chen, Q. (2020). Parent–child relationships and mobile phone addiction tendency among Chinese adolescents: The mediating role of psychological needs satisfaction and the moderating role of peer relationships. Children and Youth Services Review, 116, 101-105.
Trent, E.S., Viana, A.G., Raines, E.M., Woodward, E.C., Storch, E.A., Zvolensky, M.J. (2019). Parental threats and adolescent depression: The role of emotion dysregulation. Psychiatry Research. 276, 18-24.Watson, D., Clark, L.A., Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scale. Journal of personality and social psychology. 54, 1063-1070.
Weiss, N.H., Goncharenko, S., Raudales, A.M., Schick, M.R., Contractor, A.A. (2021). Alcohol to down-regulate negative and positive emotions: Extending our understanding of the functional role of alcohol in relation to posttraumatic stress disorder. Addictive Behaviors, 115, 106-109.
Zhang, X., Ye, H., Li, Y. (2018). Correlates of structural empowerment, psychological empowerment and emotional exhaustion among registered nurses: A meta-analysis. Applied Nursing Research, 42, 9-16.Zhao, F., Liu, M., Li, S. (2020). Paternal coparenting behavior and adolescent prosocial behaviors: Roles of parent-child attachment, peer attachment, and gender. Children and Youth Services Review, 119, 103-108. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 811 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 587 |
||