تعداد نشریات | 55 |
تعداد شمارهها | 1,780 |
تعداد مقالات | 14,130 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,847,507 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,761,740 |
چهره ژانوسی پوپولیسم: دموکراسیزدایی یا دموکراتیزهکردن دموکراسی؟ | ||
دولت پژوهی | ||
مقاله 4، دوره 8، شماره 32، دی 1401، صفحه 97-128 اصل مقاله (652.29 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tssq.2023.69050.1278 | ||
نویسنده | ||
محسن عباس زاده مرزبالی ![]() ![]() | ||
استادیار علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
چکیده | ||
خیزشهای پوپولیستی، بهعنوان یکی از نمایانترین جلوههای حیات سیاسی در سالهای اخیر، از «بحران بازنمایی» به معنای مؤثر نبودن سازوکارهای نهادی موجود برای نمایندگی مطالبات مردم حکایت دارند. در شرایطی که رویکردهای لیبرال دموکراتیک در مواجهه با این وضعیت، خطر «تودهای شدن» دموکراسیها و ظهور نسخههای جدید اقتدارگرایی را هشدار میدهند، رویکردهای رادیکال دموکراتیک آن را امکانی برای بازسازی دموکراسی در نظر میگیرند. پرسش این است که چه متغیرهایی را میتوان در ارزیابی متعارض از پیامدهای پوپولیسم برای دموکراسی تعیینکننده دانست؟ پژوهش حاضر بر این مفروض بنا میشود که ارزیابیهای متعارض از تأثیر پوپولیسم بر دموکراسی تابعی از نوع نگرش به رکن محوری مقوم دموکراسی (حاکمیت قانون یا اراده عمومی؟) و نوع تلقی از پوپولیسم (روش حکمرانی یا جنبش بر سازنده اراده جمعی؟) است. با لحاظ مفروضههای بنیادین دو رویکرد دموکراتیک متعارض (لیبرال و رادیکال)، فرضیه پژوهش حاضر این است که پیامدهای پوپولیسم برای دموکراسی را میتوان تابعی از «نوع برهمکنش چند متغیر» دانست: 1) محتوای گفتمان پوپولیستی (مفصلبندی برابری طلبانه یا تمایز طلبانه مطالبات متکثر؟)، 2) بستر ظهور پوپولیسم (ساختار دموکراتیک یا اقتدارگرا؟)، 3) استراتژی متقابل بازیگران سیاسی اپوزیسیون و پوزیسیون (اتصال یا انفصال میان سیاست خیابانی و نظام نهادی؟). در توجیه این فرضیه، مقاله حاضر در قالب یک چارچوب نظری ترکیبی امکانات رویکردهای لیبرال و رادیکال به دموکراسی را به کار میگیرد. نتیجه آنکه پوپولیسم، بهمنزله سایه همیشگی دموکراسی نمایندگی، با توسل به انگاره «حاکمیت مردم» حاوی امکانهای متعارضی در تضعیف یا ارتقای دموکراسی است: از رادیکالیسم عقیم منتهی به اقتدارگرایی تا اصلاحطلبی رادیکال حامل فرصت احیا دموکراسی. | ||
کلیدواژهها | ||
بحران نمایندگی؛ مطالبه؛ مردم؛ ایدئولوژی میزبان؛ جنبش | ||
مراجع | ||
آدورنو، تئودور (1399)، «سویههای راستگرایی افراطی نو»، ترجمه یگانه خویی، بازیابی شده در 17/ 9/ 1400 از: https://problematica.com
تاجیک، محمدرضا (1398)، زیست جنبش: این جنبش یک جنبش نیست، تهران: نگاه معاصر.
تاگارت، پل (1385)، پوپولیسم، ترجمه: حسن مرتضوی، تهران: آشیان، چاپ دوم.
تاگیف، پییر آندره؛ لیوژیه، رافائل (1398)، ظهور پوپولیسم ملی نو (اروپا در چنبره احزاب پوپولیستی)، ترجمه دکتر منصور وثوقی، تهران: چاپخش.
جیمسون، فردریک (2017)، «مردم میگویند "اینیک فاشیسم جدید است" من میگویم "هنوز نه"»، بازیابی شده در 10/ 9/ 1400 از: https://www.radiozamaneh.com/317756/
حسینیزاده، سید محمدعلی؛ امیر، سید محمد؛ شفیعی، محسن (1397) «پوپولیسم راست در اروپای غربی و ایالاتمتحده آمریکا و زمینههای شکلگیری آن»، رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، سال 10، شماره 1، صص: 112- 84.
دال، رابرت (1378) درباره دموکراسی، ترجمه: حسن فشارکی، تهران: شیرازه.
دکر، فرانک (1399)، «پوپولیسم راستگرا در اروپا: نگاهی جامع به روند قدرت گرفتن احزاب راست افراطی در اروپا» ترجمه: محمد زارعی و فاطمه سیرفی، بازیابی شده در 24/ 10/ 1400 از: https://politicul.ir/right-wing-populism-in-europe/
دلاپورتا، دوناتلا، ماریو دیانی (1390)، مقدمهای بر جنبشهای اجتماعی، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران: کویر، چاپ سوم.
رانسیر، ژاک (1388)، ده تز در باب سیاست، ترجمه: امید مهرگان، تهران: رخداد نو.
سرزعیم، علی (1394)، «کیفیت نهادها و ترکیب مخارج دولت: یک الگوی نظری»، فصلنامه علمی- پژوهشی برنامهریزی و بودجه، سال 20، شماره 3، صص: 211- 189.
سمیعی اصفهانی، علیرضا (1398)، «درآمدی نظری بر مفهوم، ماهیت و عملکرد پوپولیسم»، رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، سال 11، شماره 2، صص: 85- 62.
فریدن، مایکل (2018)، «بازخوانی پوپولیسم بهمثابه ایدئولوژی»، ترجمه وفا مهرآیین، بازیابی شده در 14/ 11/ 1400 از: https://www.radiozamaneh.com/392302
کاستلز، مانوئل (1399)، گسست: بحران لیبرال دموکراسی، ترجمه: مجتبی قلیپور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
لاکلائو، ارنستو؛ ژیژک، اسلاوی ]دیالوگ[ (1388)، در ستایش پوپولیسم، گردآوری و ترجمه: محمد ایزدی و عباس ارضپیما، تهران: رخداد نو.
لاوسن، جورج (1400)، کالبدشکافیهای جدید انقلاب، ترجمه: مهدی زیبایی، تهران:نگاه معاصر.
موثقی، احمد (1398) «پوپولیسم سیاسی- اقتصادی و فرهنگی، دموکراسی و توسعه»، فصلنامه سیاست، سال 49، شماره 4، صص: 1210- 1193.
موف، شانتال (1398)، در دفاع از پوپولیسم چپ، ترجمه: حسین رحمتی، تهران: اختران.
موف، شانتال (2016)، «چرخش پوپولیستی»، بازیابی شده در 5/ 9/ 1400 از: https://www.radiozamaneh.com/311659
مولر، یان ورنر (1396)، پوپولیسم چیست؟، ترجمه: بابک واحدی، تهران: بیدگل.
مونو، ژان کلود (1388)، «قدرت پوپولیسم: یک تحلیل فلسفی»، گفتگو، شماره 54: 71- 61.
موود، کاس؛ والسر، ک.ر.کالت (1398)، مقدمهای خیلی کوتاه بر پوپولیسم، ترجمه: احمد موثقی و حسن اعمایی، تهران: نگاه معاصر.
نظری، علی اشرف؛ سلیمی برهان (1394)، «پوپولیسم راستِ افراطی در دموکراسی های اروپایی: مطالعه موردی فرانسه»، فصلنامه دولت پژوهی، سال 1، شماره 4، صص: 185- 157.
نیومن، سال؛ چوت، سایمون (1398 )، «در باب سیاست و پوپولیسم معاصر: گفتگو با سال نیومن و سایمون چوت درباره جمعیت، قدرت و پسا دموکراسی در قرن بیست و یکم» ترجمه مرتضی پاکنیت، روزنامه شرق، شنبه 28 دی، شماره 3626، ص 8.
Adoerno, T. (2020). “Aspects of New Right-Wing Extremism”, Y. KHoyi (Trans.), Retrieved from: https://problematica.com (In Persian). Arditi, B. (2005). “Populism as an Internal Periphery of Democratic Politics”, in F. Panizza (Ed.) Populism and the Mirror of Democracy, (p.p. 72-98), London & New York: Verso. Castells, M. (2020). Rapture: The Crisis of Liberal Democracy, M. Gholipor (Trans.), Tehran: Research Institute of Strategic Studies. (In Persian) Crouch, C. (2004). Post-Democracy, Cambridge and Malden: Polity Press. Dahl, R. (1999). On Democracy, H. Fesharaki (Trans.), Tehran: Shirazeh. (In Persian) Decker, F. (2020). “Right-Wing Populism in Europe”, M. Zarei & F. Sirafi (Trans.), Retrieved from: https://politicul.ir/right-wing-populism-in-europe/ (In Persian) Della Porta, D. & Diani, M. (2011). Social Movements, M. Delforoz (Trans.), Tehran: Kavir. (In Persian) Derrida, J. (1994), Specters of Marx: The State of the Debt, the Work of Mourning, and the New International, trans. Peggy Kamuf, New York & London: Routledge. Durante, T. (2021). “Global Consciousness and New Visual Order: The Populist Aesthetic Challenge”. Academia Letters, Article 2439, Retrieved from: https://doi.org/10.20935/AL2439 Freeden, M. (2018). “Reading Populism as Ideology”, V. Mehrayin (Trans.), Retrieved from: https://www.radiozamaneh.com/392302 (In Persian). Heinisch, R. C, Holtz-Bacha, C., & Mazzoleni, M. (Eds), (2017), Political Populism: A Handbook, Nomos Verlagsgesellschaft. Hosainizadeh, S.M, Amir, S.M & Shafei`I. (2019). “Right-wing Populism in Europe and the USA and the Grounds of Its Formation”, Political and International Approaches, 10 (1): 84- 112. (In Persian) Jameson, F. (2017). “People Are Saying 'This Is a New Fascism' and My Answer Is – Not Yet!”, Retrieved from: https://www.radiozamaneh.com/317756/. (In Persian) Laclau, E. (2007). On Populist Reason, New York & London: Verso. Laclau, E. & Zizek, S. (2009). For Populism, M. Izadi & A. Arazpeyma (Eds. & Trans), Tehran: Rokhdad-e No. (In Persian) Laclau, E., Mouffe, Ch. (1985). Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics, London. New York: Verso. Lawson, G. (2021). Anatomies of Revolution, M. Zibaei (Trans.), Tehran: Negah-e Moaser. (In Persian) Mono, J. (2009). “The Power of Populism: A Philosophical Analysis”, Goft-o-Go, 54: 61-71. (In Persian) Mouffe, Ch. (2016). “Populist Turn”, Retrieved from: https://www.radiozamaneh.com/311659 (In Persian). Mouffe, Ch. (2019). For a Left Populism, H. Rahmati (Trans.), Tehran: Akhtaran. (In Persian) Mounk, Y. (2018). The People vs. Democracy: Why Our Freedom Is in Danger and How to Save It, Harvard University Press. Movaseghi, A. (2020). “Political- Economic and Cultural Populism, Democracy, and Development”, Politics Quarterly, 49 (4): 1193- 1210. (In Persian) Mudde, C. & Kaltwasser, R. (2019). Populism: A Very Short Introduction, A. Movaseghi & H. Aemayi (Trans.), Tehran: Negah-e Moaser. (In Persian) Muller, J. (2017). What is Populism? B. Vahedi (Trans.), Tehran: Bidgol. (In Persian) Nazari, A. (2016). “Extreme Right-Wing Populism in European Democracies: Populist Extreme Right in France”, State Studies, 1 (4): 157-185. (In Persian) Newman, S. & Simon, Ch. (2019). “On the Contemporary Politics and Populism [Interview]”, M. Pakniat (Trans.), Shargh Newspaper, 18 January, 3626: 8. (In Persian) Osborne, T. (2021). “Civil Society, Populism and Liberalism”, International Journal of Politics, Culture and Society, 34: 175- 190. Palonen, E. (2021). “Democracy vs. Demography: Rethinking Politics and the People as Debate”, Thesis Eleven, 164 (1): 88- 103. Panizza, F. (Ed.) (2005). “Introduction”, in Populism and the Mirror of Democracy, London & New York: Verso. Ranciere, J. (2009). Ten Theses on Politics, O. Mehregan (Trans.), Tehran: Rokhdad-e No. (In Persian) Samiee Isfahani, A. (2019). “Theoretical Introduction on the Concept, Nature and Function of Populism”, Political and International Approaches, 11 (2): 62-85. (In Persian) Sarzaeem A. (2015). “The Quality of Institutions and the Composition of Government Expenditure: A Theoretical Model”, JPBUD, 20 (3): 189- 211. (In Persian) Smilova, R. et al. (2020). Casual Mechanisms of Populism, WP4 (Causal, Policy and Futures Analysis) of PaCE project, (DOI: 10.13140/RG.2.2.27295.59043). Taggart, P. (2006). Populism, H. Mortazavi (Trans.), Tehran: Ashian. (In Persian) Taguieff, P. & Liogier, R. (2019). The Emergence of New National Populism, M. Vosoghi (Trans.), Tehran: Chapakhsh. (In Persian) Tajic, M. (2019). Bio-Movement; This Movement Is Not a Movement, Tehran: Negah-e Moaser. (In Persian) White, J. (2009). “The Social Theory of Mass Politics”, Journal of Politics, 71 (1): 96-112. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 106 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 38 |