| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,089 |
| تعداد مقالات | 16,801 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,028,181 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,774,562 |
واکاوی معنایی ماده «حسب» در تبیین کیفیت محاسبۀ اعمال | ||
| پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
| مقاله 2، دوره 13، شماره 51، دی 1401، صفحه 27-56 اصل مقاله (1.17 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2023.69345.2663 | ||
| نویسندگان | ||
| حبیب الله حلیمی جلودار* 1؛ فاطمه قربانی لاکتراشانی2 | ||
| 1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران | ||
| 2مدرس مدعو گروه معارف دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| محاسبۀ اعمال از موضوعات تأثیرگذار بر اندیشه و کنش هر معادباوری بوده و در ارتباط میان انسان و خداوند قابل تعریف و تبیین میباشد. با بررسی آیات، دو روش در محاسبه و جزابخشی قابل استنباط و فرضیهسازی است: یکی ارزیابی جزء به جزء اعمال؛ که به ازای آن انسان، جزای اعمال ناپسند خویش را گذرانده و سپس با کسب درجهای در بهشت ساکن میگردد. دوم، ارزیابی به شیوۀ معدلگیری است، بدینگونه که دربارۀ هر انسانی با اِعمال مؤلفههای مؤثّر بر نامۀ عملش، رتبه و درجۀ او مشخص میگردد. نوشتۀ حاضر که بر شیوۀ توصیف و تحلیل استوار است، جهت حل مسألۀ فوق و استنباط متقنی از مقولۀ محاسبه، ابتدا به واکاوی معنایی و دستهبندی کاربردهای اسمی و فعلی مادۀ(حسب) در قرآن پرداخته و در ادامه، صورتهای قابل فرض بر مقولۀ تجسم اعمال نیز به عنوان یکی از مؤلفههای مهم و تأثیرگذار مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان این نتیجه حاصل میگردد که از بین نظرات فوق، دیدگاه رابطه تکوینی در تجسم اعمال در تلاقی با دیدگاه ارزیابی معدلی، دارای صورتی عقلانی، قابل انطباق با آیات و روایات و همسو با دیدگاه برگزیدۀ فلاسفه اسلامی میباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کیفیت محاسبه؛ تجسم اعمال؛ محاسبۀ جزء به جزء؛ محاسبۀ معدلگیری | ||
| مراجع | ||
|
منابع
قرآن کریم. (1415ق). ترجمه محمد مهدى فولادوند. قم: دارالقرآن الکریم. چ1.
آلوسی، سیدمحمود. (1415ق). روحالمعانی فیتفسیر القرآن العظیم. چ1. بیروت: دارالکتبالعلمیه.
اسعدی، علیرضا. (1398ش). ملاصدرا و مساله میزان در قیامت. نشریه خردنامه صدرا. شماره 98. صص13-24.
اندلسی، محمدبنیوسف. (1420ق). البحرالمحیط فیالتفسیر. بیچا. بیروت:دارالفکر.
ابنبابویه قمی، محمدبن علی(صدوق). (1376ش). الامالی. چ1. تهران: نشر کتابچی.
_____________________________. (1387ش). توحید. تحقیق سید هاشم حسینی. چ1. قم: جامعه مدرسین.
_____________________________. (1362ش). الخصال. بیچا. قم: جامعه مدرسین.
ابن سیده المرسی، علی بن اسمائیل. (بیتا). المحکم و المحیط الاعظم. بیچا. بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابنفارس، أحمد بن فارس. (1404ق). معجم مقاییس اللغه. مصحح عبدالسلام محمد هارون. چ1 قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابنمنظور، محمدبن مکرم. (۱۴۱۴ق). لسانالعرب. چ3. بیروت: دارصادر.
بهائی، محمدعبدالصمد. (1374ش). الکشکول. ترجمه و تحقیق عزیزاله کاسب. چ1. تهران: انتشارات گلی.
ثعلبینیشابوری، احمدبنابراهیم. (1422ق). الکشف والبیان عن تفسیر القرآن. چ1. بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
تهرانی، مجتبی. (1399ش). نقش اعمال در قیامت:میزان سنجش اعمال در قیامت. چ1. تهران: نشرمصباح الهدی.
جوادیآملی، عبدالله. (1388ش). تفسیرتسنیم. چ1. قم: نشر اسراء.
حسینی زبیدی، محمدبن محمدبن عبدالرزاق. (بیتا). تاج العروس. چ1. بیجا: دارالهدایه.
رازی، محمدبن عمر.(فخررازی). (1420ق). مفاتیح الغیب. چ3. بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
راغباصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. چ1. بیروت: دارالعلم.
سنجری، غلامعلی؛ مهرآوران، محمود. (1398ش). تحلیل نظریۀ صورت ملکوتی درتجسم اعمال. مجله پژوهشهای اعتقادی کلامی،شماره36. صص119-144.
صدرالدین شیرازی، محمدبنابراهیم قوام. (1382ش). الحکمه المتعالیه فیالاسفارالعقلیه الاربعه. چ1. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
________________________. (1981م). الحکمة المتعالیه فی الاسفارالعقلیه الاربعه. چ1. بیروت: داراحیاءالتراثالعربی.
________________________. (بیتا). المبدأ والمعاد. چ1. قم: المکتبه الاسلامیه.
طباطبایی، محمدحسین. (1417ق). تفسیر المیزان. چ5. قم: انتشارات جامعه مدرسین.
طبرسی، فضل بن حسن. (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چ1. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طبری، محمدبن جریر. (1412ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. چ1. بیروت: دارالمعرفه.
غلامپور، علیرضا؛ خلف مراد، عبدالرحیم. (1393ش). کیفیت توزین اعمال در قیامت در منابع تفسیری فریقین بر اساس آیۀ 47 انبیاء. مطالعات تفسیری. شماره20. صص73-86.
فراهیدى، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین. چ2. قم: انتشارات هجرت.
قرشی، سیدعلی اکبر. (1371ش). قاموس قرآن. چ6. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کریمی والا، محمدرضا. نصیری، روحالله. (1400ش). رهیافت قرآنی و روایی بر حقیقت ادراکی نفس با تبیینهای صدرایی. پژوهشنامه معارف قرآنی. سال 12. شماره 45. صص183-204.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1365ش). الکافی.چ3. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مجلسى، محمدباقر. (1403ق). بحار الأنوار. چ1. بیروت:دار إحیاءالتراث العربی.
مصطفوی، حسن. (1360ش). التحقیق فی کلمات القرآن. چ1. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مطهری، مرتضی. (1384ش). مجموعه آثار. چ1. تهران: نشر صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۷۴ش). تفسیر نمونه. چ1. قم: دار الکتب الإسلامیه.
موسوی خمینی،روحالله. (1372ش). چهل حدیث. چ1. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
_____________. (1377ش). شرح حدیث عقل و جهل. چ1. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
میبدی، احمد بن ابی سعد رشید الدین. (1371ش). کشف الأسرار و عده الأبرار. چ5. تهران: انتشارات امیر کبیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 396 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 326 |
||