- همه نشریات
- ادبیات فارسی و زبانهای خارجی
- اقتصاد (دانشکده و پژوهشکده)
- الهیات و معارف اسلامی
- پژوهش و نقد (معاونت پژوهشی دانشگاه)
- تربیت بدنی و علوم ورزشی (دانشکده و پژوهشکده)
- حقوق و علوم سیاسی
- روانشناسی، علوم تربیتی و اطلاع رسانی
- علوم اجتماعی
- علوم ارتباطات
- علوم ریاضی و رایانه
- مدیریت و حسابداری
- موسسه آموزش عالی بیمه اکو
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,092 |
| تعداد مقالات | 16,843 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,719,884 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,865,485 |
نقش ظواهر الفاظ و آرایه‌های ادبی در فهم توصیفات نهج‌البلاغه | ||
| سراج منیر | ||
| مقاله 5، دوره 12، شماره 43، مهر 1400، صفحه 123-146 اصل مقاله (969.86 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2022.66259.1809 | ||
| نویسندگان | ||
| علی اسدی اصل1؛ حسن نقی زاده2؛ سید مهدی ظفرحسینی* 3 | ||
| 1دانشیار گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2استاد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 3دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| بسیاری از سخنان امام علی (ع) در نهج‌البلاغه در غالب وصف آمده است مانند توصیف خداوند، پیامبر و غیره. با توجه به آن‌که وصف در ادبیات عربی یکی از فنون مهم شاعری در کنار مدح، هجو و رثاء است تأکید این مقاله بر آن است که توصیفات نهج‌البلاغه علاوه بر بعد فلسفی، کلامی و عرفانی از حیث ادبی نیز به دقّت مطالعه شود تا روشن گردد بررسی آن از این منظر چه ثمره فقه الحدیثی را به همراه دارد. این مقاله دو راه را در جهت درک بهتر توصیفات نهج‌البلاغه در اختیار ما قرار می‌دهد: یکی پرداختن به ظواهر الفاظ و دیگری پرداختن به آرایه‌های ادبی است زیرا ظواهر الفاظ دارای معانی هستند که گاه به‌صورت آشکار آن را می‌رساند و گاه به‌صورت لوازمی که به همراه آنان است. آرایه‌های ادبی از قبیل تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه نیز هر یک اقتضائاتی را در رساندن معنادارند که با توجّه به آن‌ها به فهم بهتری در معنای توصیفات نهج‌البلاغه می‌توان رسید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نهج‌البلاغه؛ حدیث؛ وصف؛ ظواهر الفاظ؛ آرایه‌های ادبی | ||
| مراجع | ||
|
نهج‌البلاغه، گردآوری سید رضی. (1414). تحقیق عزیز الله عطاردی، قم، مؤسسه نهج‌البلاغه.
ابن ابی الحدید، عز الدّین ابو حامد. (1377). شرح نهج‌البلاغه، مصحح: محمد ابوالفضل ابراهیم، قم: کتابخانه عمومی‌آیت الله مرعشی نجفی.
ابن اثیر، عزالدین أبو الحسن علی بن ابی الکرم. (1965). الکامل فی التاریخ، ج 2، بیروت: دار صادر -دار بیروت.
ابن سعد، محمد بن سعد بن منیع الهاشمی. (1990). الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، ج 2، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم .(1414). لسان العرب، تصحیح: الجوائب احمد فارس صاحب، ج 1، 5، 10 و 14، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر.
انصاریان، حسین. (1388). نهج‌البلاغه/ترجمه انصاریان، قم: دار العرفان.
بحرانی، میثم بن علی بن میثم . (1362) . شرح نهج‌البلاغه، ج 1 و 2، بی‌جا: دفتر نشر کتاب.
بدیع یعقوب، امیل.، عاصی، میشل. (1987). المعجم المفصّل فی اللغة و الأدب، بیروت: دار العلم للملایین.
جمعی از علما. (بی‌تا). جامع المقدمات، ج 1، تحقیق: جراثی‌می‌جلیل، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة.
حاوی، ایلیا. (1987). فنّ الوصف و تطوّره فی الشعر العربی، بیروت: دار الکتاب اللبنانی.
حسینی شیرازی، سید محمد. (بی‌تا). توضیح نهج‌البلاغه، ج 2، تهران: دار تراث الشیعة.
حلّی، حسن. (1382). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تحقیق: سبحانی، جعفر، تهران: مؤسسه امام صادق.
خوانساری، آقا جمال محمد بن حسین. (1366). شرح آقا جمال خوانساری بر غررالحکم و درر الکلم، تحقیق: حسینی ارموی محدث، جلال‌الدین، تهران: دانشگاه تهران.
شوشتری، محمدتقی. (1376). بهج الصباغه فی شرح نهج البلاغة، ج 1، تهران: انتشارات امیرکبیر.
صادقی رواندی، نرجس. (1390). ساختار ادبی وصف در نهج‌البلاغه، پایان‌نامه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران.
طباطبایی، محمدحسین. (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، ج 1، قم: مکتبة النشر الإسلامی.
طبری، ابوجعفر محمد بن جریر. (1967). تاریخ الطبری، ج 2، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث.
طوسی، محمد بن الحسن. (1414). الامالی، تحقیق: مؤسسه البعثة، قم: دار الثقافة.
فاضل مقداد. (1420). الأنوار الجلالیة فی شرح الفصول النصیریة، محقق: علی حاجی‌آبادی و عباس جلالی نیا، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
فیومی، احمد بن محمد مقری. (بی تا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: دار الرضی.
کاشانی، فیض. (1418). علم الیقین فی أصول الدین، ج 1، محقق: محسن بیدارفر، قم: انتشارات بیدار.
کاشانی، ملأ فتح‌الله. (1378). تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین، ج 1، مصحح: سید محمدجواد ذهنی تهرانی، تهران: انتشارات پیام حق.
مطهری، مرتضی. (1374). شرح منظومه، قم، انتشارات صدرا.
مظفر، محمدرضا. (1370). اصول الفقه، ج 1، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
ناصیف، امیل. (1416). أروع ما قیل فی الوصف، بیروت: دار الجیل.
الهاشمی، احمد. (1410). جواهر الادب فی ادبیات و انشاء لغة العرب، بی‌جا: استقلال.
الهاشمی، احمد. (1384). جواهر البلاغه، ج 1، قم: نشر بلاغت.
واقدی، محمد بن عمر. (1989). المغازی، ج 1 و 3، محقق: مارسدن جونس، بیروت: دار الکتب العلمیة | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 433 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 230 |
||
Scholarly Journals Management System © 1991.05.01 by Allameh Tabatabaei University is
licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International.