دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,201
تعداد مقالات17,946
تعداد مشاهده مقاله55,050,013
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,822,470
میرزایی, فاطمه, مافی تبار, آمنه. (1402). تحلیل و طبقه بندی موضوعی انواع نقش در سوزن دوزی بلوچ براساس اسلوب هنرهای سنتی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 10(19), 49-86. doi: 10.22054/qjik.2023.73115.1364
فاطمه میرزایی; آمنه مافی تبار. "تحلیل و طبقه بندی موضوعی انواع نقش در سوزن دوزی بلوچ براساس اسلوب هنرهای سنتی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 10, 19, 1402, 49-86. doi: 10.22054/qjik.2023.73115.1364
میرزایی, فاطمه, مافی تبار, آمنه. (1402). 'تحلیل و طبقه بندی موضوعی انواع نقش در سوزن دوزی بلوچ براساس اسلوب هنرهای سنتی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 10(19), pp. 49-86. doi: 10.22054/qjik.2023.73115.1364
میرزایی, فاطمه, مافی تبار, آمنه. تحلیل و طبقه بندی موضوعی انواع نقش در سوزن دوزی بلوچ براساس اسلوب هنرهای سنتی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 10(19): 49-86. doi: 10.22054/qjik.2023.73115.1364

تحلیل و طبقه بندی موضوعی انواع نقش در سوزن دوزی بلوچ براساس اسلوب هنرهای سنتی

دو فصلنامه دانش های بومی ایران
مقاله 2، دوره 10، شماره 19، فروردین 1402، صفحه 49-86    اصل مقاله (1.23 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjik.2023.73115.1364
نویسندگان
فاطمه میرزایی1؛ آمنه مافی تبار* 2
1دانشگاه هنر
2استادیار دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر تهران-(فرش و دستبافه ها)
چکیده
سوزن‌دوزی بلوچ، صورت برجسته‌ای از هنرهای سنتی است که با استان سیستان و بلوچستان، به‌ویژه نواحی سرحد و مکران تناسب پیدا می‌کند. هدف این مقاله، طبقه‌بندی نقوش اصیل و پرکاربرد در بلوچی‌دوزی جهت دستیافتن به معانی نمادین آنهاست. بدین قیاس پرسش آن است: چگونه می‌توان با نظر به اسلوب هنرهای سنتی، نسبت به تحلیل و طبقه‌بندی موضوعی نقش در سوزن‌دوزی بلوچ اقدام نمود؟ با این نگاه، پژوهش پیش‌رو به شیوة توصیفی ـ تحلیلی و با نظر به اطلاعات میدانی (مبتنی بر مشاهده و مصاحبه) و البته مطالعات اسنادی (فیش‌برداری و تصویرخوانی) به شیوة نمونه‌گیری احتمالی از نقوش سوزن‌دوزی بلوچ شکل گرفت و تحلیل داده‌ها بر مبنای طبقه‌بندی موضوعیِ برآمده از اسلوب هنرهای سنتی دنبال شد. نتیجة پژوهش در چهل و چهار نقش نشان داد: نقوش سوزن‌دوزی بلوچ بر مبنای طبقه-بندی موضوعی هنرهای سنتی ایران قابل تقسیم هستند. نقوشی که در عین حال که اغلب به صورت تجریدی و با اشکال شکسته و هندسی تصویر می‌شوند، بر صور و اجزاء انسانی، جانوری، گیاهی و جمادی همچون زیورآلات، اشیاء مصرفی زندگی و مکان‌ها دلالت می‌کنند و واقعیت زندگی مردم بلوچ، اعتقادات و باورهای ایشان را به تصویر درمی‌آورند.
کلیدواژه‌ها
سیستان و بلوچستان؛ هنرهای سنتی؛ سوزندوزی بلوچ؛ بلوچی دوزی؛ نقش
مراجع
  • ادواردز، آرتور سیسیل. (۱۳۶۲)، قالی ایران، ترجمه: مهین‌دخت صبا، تهران: انجمن دوستداران کتاب.
  • آذرلی، غلامرضا. (۱۳۹۴)، فرهنگ کوچک پارسی ـ بلوچی، بلوچی ـ پارسی، تهران: بهجت.
  • انصاری، جمال. (۱۳۹۲)، آشنایی با فرهنگ عامه و اقوام ایرانی، تهران: سبحان نور.
  • بخش‌کشاورز، رسول. (1393)، بتل‌گنج و بلوچی‌زبان گالوار: شش هزار و دویست و چهل‌وسه ضرب‌المثل بلوچی، قم: سرزمین سبز.
  • تام‌سن، منصور. (۱۳۸۹)، طراحی نقوش سنتی، تهران: سهامی خاص، چاپ دهم.
  • جهاندیده، عبدالغفور. (۱۳۹۶)، فرهنگ بلوچی ـ فارسی، جلد اول و دوم، تهران: معین.
  • حصوری، علی. (1385)، مبانی طراحی سنتی در ایران، تهران: چشمه. چاپ دوم.
  • رحیمی، زمرد. (۱۳۸۱)، سیمای میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
  • ریگی، زهرا و کاویانی‌پویا، بهرام. (1396)، دائره‌المعارف بلوچ‌دوزی و سایر ملل، تهران: کریم کاویانی پویا.
  • ریگی، زهرا و کاویانی‌پویا، بهرام. (1393)، هنر فاخر بلوچ دوزی، تهران: کریم کاویانی پویا.
  • صادقی‌دخت، صدیقه. (۱۳۸۹)، سوزن‌دوزی بلوچ (تابا دوخت)، جلد اول، مشهد: نگارستان هنر.
  • طاهرعزیزی، مریم و شیخی، علیرضا. (1400)، «گونه‌شناسی و تحلیل نقوش قوم بلوچ در بلوچی دوزی سرحد و مکران»، رهپویه هنر، سال چهارم، شماره 3: 59 ـ 74.
  • قاسمی، مرضیه؛ محمودی، سکینه خاتون و موسوی حاجی، سید رسول. (۱۳۹2)، «ساختار صوری نقوش طبیعی در سوزن‌دوزی زنان بلوچ با تأکید بر نمونه‌های شهرستان سراوان»، نگره. سال هشتم، شماره 27: 61- 73.
  • کشاورز، گلناز و جوادی شهره. (۱۳۹۸)، «انتزاع نمادین در زیبایی‌شناسی هنر بلوچستان (نمونه موردی سوزن‌دوزی بلوچ)». باغ نظر، سال شانزدهم، شماره 79: ۱۴ ـ ۵.
  • گل‌کهرازه، محمد و میربلوچ‌زهی، بهرام. (۱۳۹۴)، جاذبه‌های توریستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان، تهران: پرنیان اندیش.
  • محبوب‌فر، محمدرضا و کریمی، جعفر. (1391)، گردشگری روستایی ایران، اصفهان: ارکان دانش.
  • محمودزهی، موسی. (1391)، آیین‌ها، باورها و فرهنگ مردم بلوچستان، تهران: آبنوس.
  • نظری، امیر؛ زکریایی کرمانی، ایمان و شفیعی سرارودی، مهرنوش. (۱۳۹۳)، «مطالعه تطبیقی نقوش سفالینه‌های کلپورگان با نقوش سوزن‌دوزی بلوچ»، مطالعات تطبیقی هنر، سال چهارم، شماره 8: 31- 47.
  • یادگاری، عبدالحسین. (1385)، حماسه‌های مردم بلوچ، تهران: افکار.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,630
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 868


login