| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,089 |
| تعداد مقالات | 16,799 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,005,879 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,764,277 |
وعده‌های انتخاباتی، محدودیت‌های دولت و اعتراضات سیاسی در ایران مطالعه موردی نخستین سال دولت دوم روحانی (مرداد 1396 تا مرداد 1397) | ||
| دولت پژوهی | ||
| مقاله 6، دوره 9، شماره 34، تیر 1402، صفحه 179-214 اصل مقاله (1.44 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tssq.2023.54080.978 | ||
| نویسندگان | ||
| ابوالفضل دلاوری1؛ محمد رهبری* 2 | ||
| 1دانشیار علوم‌سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| وعده‌ها و برنامه‌های اعلامی حسن روحانی در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری، انتظارات زیادی، به‌ویژه در میان حامیانش ایجاد کرد. باوجوداین، پس از پیروزی، او خیلی زود با سرخوردگی بسیاری از حامیانش و نارضایتی بسیاری از گروه‌های اجتماعی روبرو شد. پرسش این است که این وضعیت چگونه و در اثر چه عواملی ایجاد شد و چه پیامدهایی داشت. در این مقاله بر اساس مدلی بسط یافته از نظریه «محرومیت نسبی» و با کاوش در دادههای موجود در فضای مجازی در کنار دادههای اسنادی به این پرسش پاسخ‌داده‌شده است. یافته‌های مقاله نشان داد دولت دوم روحانی از یک‌سو حجم بالایی از انتظارات و مطالبات را ایجاد کرده بود و از سوی دیگر از همان نخستین روزهای استقرار خود با محدودیت‌های فزاینده‌ای برای تحقق این انتظارات و مطالبات روبرو شد. این محدودیت‌ها از متغیرهای متعددی ناشی می‌شد. فشار فزاینده نیروها و نهادهای تحت کنترل جناح رقیب در چینش کابینه، خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها و سیاست‌های نامنسجم و گاه متناقض خود دولت به‌ویژه در زمینه‌های پولی- مالی و بودجه‌ریزی از مهم‌ترین این متغیرها بودند. این عوامل باعث تعمیق بحران اقتصادی، افزایش تورم، بیکاری و فقر و نگرانی طبقات پایین و متوسط شد. این وضعیت، زنجیره‌ای از اعتراضات اجتماعی و سیاسی را در عرصه واقعی و فضاهای مجازی به‌ویژه از دی‌ماه 96 تا مردادماه 97 برانگیخت. این اعتراضات گرچه سرکوب شد یا فروکش کرد اما بی‌اعتمادی سیاسی و ناامیدی شدیدی را در میان گروه‌های مختلف نسبت به توانایی دولت روحانی ایجاد کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دولت دوم روحانی؛ وعده‌های انتخاباتی؛ انتظارات فزاینده؛ محرومیت تصاعدی؛ اعتراضات سیاسی | ||
| مراجع | ||
|
فارسی
بدیع، برتران (1380) دو دولت؛ قدرت و جامعه در غرب و در سرزمینهای اسلامی. ترجمه احمد نقیب زاده. تهران: باز
پاتنام، روبرت (1380) دمکراسی و سنت‌های مدنی (تجربه ایتالیا و درس‌هایی برای کشورهای در حال گذار). ترجمه محمدتقی دلفروز. تهران: انتشارات روزنامه سلام.
حاجیانی، ابراهیم؛ فاضلی، نعمت‌الله و دیگران (1397) «اعترضات و ناآرامی‌های دی‌ماه 1396؛ تحلیل‌ها و برآوردها» تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
سید امامی، کاووس؛ منتظری مقدم، رضا (1391) «نقش فرهنگ اعتماد و عملکرد نهادهای سیاسی در ایجاد اعتماد سیاسی: بررسی پیمایشی دانشجویان دانشگاه‌های تهران» پژوهشنامه علوم سیاسی. سال هفتم. شماره چهارم. (پاییز). صفحات 189- 216.
سیف‌زاده، حسین؛ گلپایگانی، حسن (1388) «محرومیت نسبی و چرخش رأی در انتخابات دوم خرداد 1376» فصلنامه سیاست. دوره 39. شماره 3. (پاییز). صفحات 247- 266.
عطار، سعید (1388) «سرمایه اجتماعی، جامعه مدنی و دولت: عناصر دستیابی به توسعه» فصلنامه سیاست. دوره 39. شماره 4. (زمستان). صفحات 129- 146.
فوکویاما، فرانسیس (1379) پایان نظم؛ سرمایه اجتماعی و حفظ آن. ترجمه غلامعباس توسلی. تهران: انتشارت جامعه ایرانیان.
کاستلز، مانوئل (1380) اقتصاد، جامعه، فرهنگ: ظهور جامعه شبکه‌ای (جلد اول). ترجمه علی پایا. تهران: طرح نو.
گر، تد رابرت (1377) چرا انسان‌ها شورش می‌کنند. ترجمه علی مرشدی‌زاد. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
محسنی تبریزی، علیرضا؛ صداقتی‌فرد، مجتبی (1390) «پژوهشی درباره بی‌تفاوتی اجتماعی در ایران (مورد پژوهش: شهروندان تهرانی)» فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی. شماره پیاپی 43. (پاییز). صفحات 1-22.
میربد، سید مهدی؛ واعظی‌نژاد، محمد (1395) « تبیین روندهای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم با استتفاده از تئوری محرومیت نسبی» دو فصلنامه سیاست نظری. شماره 19. (بهار و تابستان). صفحات 67-91.
نوروزپور، مرتضی (1398) «تحلیل اعتراض‌های سیاسی دی‌ماه 1396» پژوهشنامه علوم سیاسی. سال چهاردهم. شماره 4 (پاییز). صفحات 185-220.
مرعشی: محبوبیت روحانی به حداقل رسیده است. (1396)Retrieved from https://www.mashreghnews.ir/news/886927.
روحانی‌سنج. (1396).Retrieved from https://rouhanimeter.com/fa/.
هزار وعده خوبان. (1396). Retrieved from http://www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-21822.
مرکز آمار ایران. (1398). شاخص قیمت مصرف کننده- تیر 1398. https://www.amar.org.ir/Portals/0/News/1398/shg4-98.pdf.
آقای روحانی، دولتی تشکیل دهید که هم‌راستا با مردم حرکت کند. (1396). Retrieved from https://www.ilna.news/fa/tiny/news-512015.
نرخ تورم و شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی. (1396). Retrieved from https://www.cbi.ir/Inflation/Inflation_FA.aspx.
نرخ بیکاری جوانان 15 تا 29 سال همچنان در حال رشد. (1397). Retrieved from https://www.tabnak.ir/003R9a.
آمار بیکاری در شهرهای معترض. (1396). Retrieved from https://www.irna.ir/news/82784190/.
6 میلیون تومان، نرخ خط فقر در تیرماه. (1397). Retrieved from https://www.bit.ly/3bfqrLG.
خط فقر چند میلیون تومان است؟. (1397). Retrieved from https://www.alef.ir/news/3970909086.html.
همه علیه منصور غلامی. (1396). Retrieved from https://fararu.com/fa/news/333937.
جزئیات تجمعات پراکنده امروز در برخی نقاط کشور. (1397). Retrieved from https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-980312.
Refrences Almond، G. and Sidney Verba ( 1963) Civic Culture , Boston : little Browde Co. Margetts, H., John, P., Hale, S., and Yasseri, T. (20160). Political Turbulence: How Social Media Shape Collective Action. Princeton: Princeton University Press. Keele, Luke (2007) “Social Capital and the Dynamics of Trust in Government” American Journal of Political Science, Vol. 51, No. 2, April 200. Kurzman, Charles. (1996). “Structural Opportunity and Perceived Opportunity in Social Movement Theory: The Iranian Revolution of 1979”. American Sociological Review. 61(1), 153-170. Oberschall, Anthony (1973) Social Conflict and Social Movement. New Jersy: Prentice Hall Inc Tarrow, Sidney (1998) Power in Movement: Social Movements and Contentious Politics, Cambridge: Cambridge University Press. Tilly, C;L.Tilly (1981) Class Conflict and Collective Action, Thusand Oask: Sage . Thompson, John. (2008). Political scandal. Cambridge: Polity Press. Tonkiss, Fran. (2000) “Trust, Social Capital and Economy” In: Tonkiss F., Passey A., Fenton N., Hems L.C. (eds) Trust and Civil Society. Palgrave Macmillan, London. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 958 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 685 |
||