| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,089 |
| تعداد مقالات | 16,797 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,997,778 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,760,565 |
گفتمان‌های هویتی و منازعات نخبگان سیاسی در جمهوری اسلامی ایران 1376-1398 | ||
| پژوهش های راهبردی سیاست | ||
| دوره 12، شماره 45 - شماره پیاپی 75، مرداد 1402، صفحه 7-58 اصل مقاله (986.16 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qpss.2023.68969.3075 | ||
| نویسندگان | ||
| نوراله قیصری* 1؛ مصطفی قربانی2 | ||
| 1استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تحول گفتمان‌های هویتی به تشدید منازعات نخبگان سیاسی منجر میشود. پرسش این است که «تحول گفتمان هویتی بازگشت به خویشتن، چه تغییراتی در منازعات میان نخبگان سیاسی در ج.ا.ا در بازه زمانی 1376-1398 ایجاد کرده است؟». فرضیه این است که با ظهور گفتمان هویتی تطبیق‌گرای روشنفکران دینی و تأثیرپذیری بخشی از نخبگان سیاسی چپ از آن، با کاهش همبستگی ساختاری و ارزشی نخبگان سیاسی، منازعات بلوک‌های نخبگانی در ج.ا.ا برون‌گفتمانی، فزاینده و متکثر شده است. برای تبیین سازکار علی میان متغیرها روش تحقیق در شباهتهای ساختاری بکار رفته و برای تشریح رابطه علت و معلول این سازکار تشریح شده است. نتایج نشان میدهد که با ظهور گفتمان هویتی تطبیق‌گرا، منازعات میان نخبگان سیاسی بر محور این مسائل متمرکز شده است: نگرش به انقلاب اسلامی و فلسفه وجودی آن، کیفیت حل مشکلات کشور و تحقق پیشرفت، جهت‌گیری نسبت به نظام بین‌الملل و مدیریت مسائل فرهنگی. تفاوت در ادراک از این مسائل دوقطبی نوین، تکامل‌گرا- عدالت‌گراـ درون‌گراـ حفظ‌محور در حوزه روابط خارجی و حداکثرگرا در حوزه فرهنگی در مقابل، قطب ترمیدوری‌ـ آزادی‌خواه‌ـ برون‌گراـ بسط‌محور در حوزه روابط خارجی و حداقل‌گرا در حوزه فرهنگی را شکل داده که بعد از حوادث سال 1388 بر ابعاد آن افزوده شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نخبگان سیاسی؛ منازعه نخبگان سیاسی؛ گفتمان هویتی؛ همبستگی ساختاری و ارزشی؛ نخبگان متحد | ||
| مراجع | ||
|
- «اگر FATF تصویب نشود، مشکلات به قوت خودشان باقی خواهند ماند»؛ تاریخ آخرین مراجعه 20/08/1400، در: https://www.entekhab.ir.
- «حامیان علم‌الهدی به خیابان آمدند»؛ تاریخ آخرین مراجعه 22/08/1400، در: https://www.eghtesadonline.com.
- «مروری بر روزهای پر‌حادثه مجلس نهم؛ از یکشنبه سیاه تا سئوال از احمدی‌نژاد»؛ تاریخ آخرین مراجعه 29/06/1400، در: https://aftabnews.ir.
- «واکنش توییتری‌ها به عطش تاجزاده برای مذاکره با آمریکا +تصاویر»، تاریخ آخرین مراجعه 20/08/1400، در: https://www.mashreghnews.ir.
- «وقتی زنان نمی‌خواهند وارد استادیوم والیبال شوند»، تاریخ آخرین مراجعه 29/06/1400، در: https://www.khabaronline.ir.
- امیری، جهاندار، (1386)، اصلاح‌طلبان تجدیدنظرطلب و پدرخوانده‌ها، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- باقی، عمادالدین، (1383)، جنبش اصلاحات دموکراتیک در ایران، تهران: سرایی.
- بروجردی، مهرزاد، (1377)، روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه جمشید شیرازی، تهران: فرزان روز.
- بشیریه، حسین، (1400)، دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران دوره جمهوری اسلامی، چاپ نهم، تهران: نگاه معاصر.
- بودون، ریمون، (1396)، روش‌های جامعه‌شناسی، ترجمه عبدالحسین نیک‌گهر، چاپ سوم، تهران: علمی و فرهنگی.
- جلایی‌پور، حمیدرضا، (1381)(ب)، «دفاع از اهداف و راهبرد اصلاح‌طلبی»، مجله آفتاب، شماره 21، (آذر)، صص 30-10.
- جنکینز، ریچارد، (1381)، هویت اجتماعی، ترجمه تورج یاراحمدی، تهران: شیرازه.
- حجاریان، سعید، (1394)، «اولویت نرمالیزاسیون بر دموکراتیزاسیون»، ماهنامه سیاسی – فرهنگی اندیشه پویا، شماره 28، (شهریور)، صص43-39.
- حسینی‌زاده، سیدمحمدعلی، (1389)، اسلام سیاسی در ایران، چاپ دوم، قم: دانشگاه مفید.
- خاتمی، سیدمحمد، (1372)، بیم موج؛ تهران: مؤسسه سیمای جوان.
- داوری اردکانی، رضا، (1357)، وضع کنونی تفکر در ایران، تهران: سروش.
- داوری اردکانی، رضا، (1359)، فلسفه چیست؟تهران: فرهنگستان فلسفه ایران.
- داوری اردکانی، رضا، (1393)، درباره غرب، چاپ سوم: تهران: هرمس.
- دلاوری، ابوالفضل، (1383)، «تحول منازعه سیاسی داخلی؛ از عصر دولت – ملت تا عصر جهانی شدن»، پژوهش حقوق و سیاست، شماره 12.
- رسایی، حمید، (1380)؛ پایان داستان غم‌انگیز (جلد دوم)؛ تهران: کیهان.
- زاهدی، حسین، (1393)، «موافقان و مخالفان فیلترینگ»، پیوست، شماره 22.
- سرزعیم، علی، (1398)، پوپولیسم ایرانی؛ چاپ چهارم، تهران: کرگدن.
- سروش، عبدالکریم، (1366)، تفرج صنع (گفتارهایی در مقولات اخلاق و صنعت و علم انسانی)، تهران: سروش.
- سروش، عبدالکریم، (1373)(الف)، «معرفت؛ مؤلفه ممتاز مدرنیسم»، کیان، شماره 20، صص 5-2.
- سروش، عبدالکریم، (1373)، قبض و بسط تئوریک شریعت، چاپ سوم، تهران: صراط.
- سروش، عبدالکریم، (1375)، فربه‌تر از ایدئولوژی، چاپ چهارم، تهران: صراط.
- سروش، عبدالکریم، (1385)، «خواب آشفته بازگشت به گذشته (گفتگو)»، بازتاب اندیشه، شماره 80، صص 937-929.
- سروش، عبدالکریم، (1386)، رازدانی و روشنفکری و دینداری، چاپ هفتم، تهران: صراط.
- سعیدی، مهدی، (1393)، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، قم: زمرم هدایت.
- سلطانی، سیدعلی‌اصغر، (1391)، قدرت، گفتمان و زبان(سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران)، چاپ سوم، تهران: نی.
- سلطانی، علی‌اصغر(1383)، «تحلیل گفتمان به مثابه نظریه و روش»، علوم سیاسی، شماره 23، صص 180-153.
- شادلو، عباس، (1386)، تکثرگرایی در جریان اسلامی، تهران: وزراء.
- شایگان، داریوش، (1373)، هانری کربن: آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی، چاپ دوم، ترجمه باقر پرهام، تهران: فرزان روز.
- شایگان، داریوش، (1374)، زیر آسمان‌های جهان (مجموعه گفتگوها با رامین جهانبگلو)، ترجمه نازی عظیما، تهران: فرزان روز.
- شایگان، داریوش، (1380)، افسون‌زدگی جدید: هویت چهل‌تکه و تفکر سیار، ترجمه فاطمه ولیانی، تهران: فرزان روز.
- شفیعی، محمود، (1389)، جامعه‌شناسی سیاسی ایران (مبتنی بر کنش ارتباطی)، تهران، دانشگاه امام صادق (ع).
- طالبان، محمدرضا، (1393)، روش‌شناسی مطالعه انقلاب با تأکید بر انقلاب اسلامی ایران، چاپ دوم، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب.
- عصر نو، ش13 ،28/08/1384.
- عصر نو، ش75، 21/05/1387.
- علوی‌نیک، سلمان، (1399)، 8 سال بحرا‌ن‌آفرینی اصلاح‌طلبان؛ چاپ چهارم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- غلامرضا کاشی، محمدجواد، (1379)، جادوی گفتار (ذهنیت فرهنگی و نظام معنایی در انتخابات دوم خرداد)، تهران: آینده‌پویان.
- فوزی، یحیی، (1399)، تحولات سیاسی اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران 1396-1357، تهران: سمت و شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- قربانی، مصطفی، (1395)، ماندگاری انقلاب اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری، تهران: ناد جاوید.
- قیصری، نوراله، (1383)، «روشنفکران ایرانی و هویت (1)»، فصلنامه مطالعات ملی، سال پنجم، شماره 2، صص 199-240.
- قیصری، نوراله، (1388)، نخبگان و تحول فرهنگ سیاسی در ایران دوره قاجار، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- کدیور، محسن، (1376)، نظریه‌های دولت در فقه شیعه، تهران: نی.
- کدیور، محسن، (1379)، دغدغه‌های حکومت دینی، تهران: نی.
- کرمی‌قهی، محمدتقی، (1391)، «تحلیل گفتمان سه برنامه توسعه با رویکردی به مسائل زنان و خانواده»، فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره 4، شماره 13، صص 75-41.
- لیتل، دانیل، (1377)، تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
- ماهنامه علوم انسانی مهرنامه، (1394)؛ شماره 42؛ «سرداران و سیاستمداران»، صص 104-85.
- مجتهدشبستری، محمد، (1376)، ایمان و آزادی، تهران: طرح نو.
- مطهری، مرتضی، (1368)، جهاد، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی، (1371)، خدمات متقابل اسلام و ایران، چاپ هیجدهم، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی، (1375)، پیرامون انقلاب اسلامی، چاپ دوازدهم، تهران: صدرا.
- میرسلیم، مصطفی، (1384)، جریان‌شناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران؛ تهران: باز.
- واحد پژوهش انتشارات روزنگار، (1380)، استیضاح در نظام سیاسی ایران، تهران: روزنگار.
- واعظی، محمود، جنتی، علی، کرباسیان، مسعود، (1393)، راهبرد سیاست خارجی برای ارتقای جایگاه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در شرایط جدید بین‌المللی، تهران: واحد انتشارات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران.
- وبر، ماکس، (1368)، دانشمند و سیاستمدار، ترجمه احمد نقیب‌زاده، تهران: دانشگاه تهران.
- هوارث، دیوید، (1377)، «نظریه گفتمان»، ترجمه سیدعلی اصغر سلطانی، علوم سیاسی، سال اول، شماره دوم، پائیز، صص 183-156.
- یورگنسن، ماریان، فیلیپس، لوئیز، (1393)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، چاپ چهارم، تهران: نی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10,283 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,731 |
||