تعداد نشریات | 55 |
تعداد شمارهها | 1,839 |
تعداد مقالات | 14,675 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,780,065 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,755,263 |
تحلیل مولفههای توحید اجتماعی از دیدگاه مفسران فریقین و روایات و نسبتسنجی آن با واژه «عبادت» | ||
پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 شهریور 1402 اصل مقاله (907.92 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2023.74465.2837 | ||
نویسندگان | ||
محمد عرب صالحی1؛ فریده پیشوایی* 2 | ||
1دانشیار گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
2استاد و پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعه الزهرا(س) مدیر گروه پژوهشی قرآن و حدیث | ||
چکیده | ||
توحید اجتماعی که اصطلاحی نوپدید و ازجمله مباحث کلام اجتماعی است، براساس تحقیقات قرآنی انجام شده و با الهام از جمله کلیدی لااله الاالله و بسیاری از آیات توحیدی، دارای دو مؤلفه اصلی نفی عبودیت غیر خدا و اثبات وحدانیت و ربویبت الهی است که مطابق آیات قرآن هر کدام دارای مؤلفههای فرعی هم هستند. نظر به اینکه در آثار موجود از انظار نوع متفکران مسلمان، ابعاد و هویت اجتماعی توحید به روشنی تبیین نشده است، این تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که از منظر مفسران و روایات، مؤلفههای توحید اجتماعی چگونه تحلیل میشود و با توجه به اینکه عبودیت، معنای پایهای توحید اجتماعی است، مراد از عبادت در فرهنگ قرآنی چیست؟ این تحقیق که با اتکاء بر ظواهر آیات دال بر مباحث توحیدی و با رویکرد تحلیلی سامان یافته، نشان میدهد برخی از مفسران به دوسویه بودن حقیقت توحید در قرآن توجه داشته و با تمسک به روایات تفسیری، «عبادت» را به «اطاعت» معنا کردهاند. شاهد بر صدق این برداشت قول برخی از لغویان در معنای واژه عبادت است. خوانش اجتماعی از توحید، عبادت را از انحصار در معنای متبادر فقهی و مناسکی آن خارج ساخته و با معادلگرفتن آن با مفهوم اطاعت و توسعه معنایی عبادت و معبود نفی هرگونه اطاعت استقلالی و کورکورانه، سلطه نظامی، سیاسی، قانونی، فرهنگی و اقتصادی را نتیجه میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
توحید اجتماعی؛ مؤلفه؛ عبادت؛ اطاعت؛ مفسران | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 109 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 21 |