دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,223
تعداد مقالات18,084
تعداد مشاهده مقاله55,833,582
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,998,521
محمدعلی خانی, ابوالفضل, عالی پور, حسن, الهی منش, محمد رضا. (1402). پیوند رفتار و عنصر ضرر در بزه مرکب، چالش‌‌های تعیین قانونی و احراز قضایی با تأکید بر بزه کلاهبرداری. سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(42), 211-244. doi: 10.22054/jclr.2023.63955.2400
ابوالفضل محمدعلی خانی; حسن عالی پور; محمد رضا الهی منش. "پیوند رفتار و عنصر ضرر در بزه مرکب، چالش‌‌های تعیین قانونی و احراز قضایی با تأکید بر بزه کلاهبرداری". سامانه مدیریت نشریات علمی, 11, 42, 1402, 211-244. doi: 10.22054/jclr.2023.63955.2400
محمدعلی خانی, ابوالفضل, عالی پور, حسن, الهی منش, محمد رضا. (1402). 'پیوند رفتار و عنصر ضرر در بزه مرکب، چالش‌‌های تعیین قانونی و احراز قضایی با تأکید بر بزه کلاهبرداری', سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(42), pp. 211-244. doi: 10.22054/jclr.2023.63955.2400
محمدعلی خانی, ابوالفضل, عالی پور, حسن, الهی منش, محمد رضا. پیوند رفتار و عنصر ضرر در بزه مرکب، چالش‌‌های تعیین قانونی و احراز قضایی با تأکید بر بزه کلاهبرداری. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 11(42): 211-244. doi: 10.22054/jclr.2023.63955.2400

پیوند رفتار و عنصر ضرر در بزه مرکب، چالش‌‌های تعیین قانونی و احراز قضایی با تأکید بر بزه کلاهبرداری

فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
دوره 11، شماره 42، فروردین 1402، صفحه 211-244    اصل مقاله (696.44 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jclr.2023.63955.2400
نویسندگان
ابوالفضل محمدعلی خانی1؛ حسن عالی پور* 2؛ محمد رضا الهی منش3
1دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
2دکتری حقوق جزا، استادیار پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران
3استادیار حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، تهران، ایران
چکیده
بزه مرکّب بزهی است که از دو یا چند رفتار تشکیل شده است. ترکیب دو یا چند رفتار برای یک عنوان مجرمانه ماهیّتی جدا از جرایم ساده یا تک رفتاری ترسیم می‌‌کند. حقوق کیفری و پیرو آن رویه‌‌ی قضایی در بررسی جرایم، نگرشی ساده و بسیط محور نسبت به رفتارهای مجرمانه دارد و جز در برخی موردهای غالباً شکلی مانند صلاحیّت یا اجرای قانون در زمان، به تفاوت‌‌های ماهیّتی در رفتار جرم، متمرکز نمی‌‌شود. پیوستگی طولی دو یا چند رفتار، یک وصف بنیادین برای جداسازی بزه مرکّب از دیگر بزه‌‌ها است. بطور مشخّص چون مرتکب یا مرتکبان در دو یا چند نوبت رفتارهایی از جنس گوناگون انجام می‌‌دهند تا بزه شکل بگیرد، با جرم مقیّد به نتیجه که نتیجه محصول و معلول رفتار است و نه خود رفتار، فاصله می‌‌گیرد، همچنانکه با همین ویژگی از تعدّد جرم، جرم مستمر و جرم به عادت نیز جدا می‌‌شود. شرکت در بزه مرکّب مبتنی بر تبانی است و معاونت در این بزه نیز منوط با همکاری در همه‌‌ی رفتارها یا رفتار نخست است. شروع به جرم مرکب با تحقّق رفتار نخست ملازمه دارد. مقاله‌‌ی حاضر با استفاده از منابع کتابخانه‌‌ای و تحلیل آرای قضایی به روش توصیفی و تحلیلی به این نتیجه رسیده است که بزه مرکّب با وجود ماهیّت و ویژگی‌‌های کاملاً متمایز از بزه‌‌های ساده و تک رفتاری، نه از جهت قانونی جایگاه روشنی دارد و نه رویه‌‌ی قضایی به درستی به آن پرداخته است. با این حال، پیشنهاد این نوشتار این است که دسته‌‌بندی‌‌های مرتبط با رفتار بزه بویژه بزه مرکّب، به دلیل چالش‌‌هایی معیاری بیشتر باید با رویه‌‌ی قضایی ضابطه‌‌مند شود تا موادّ قانونی.
کلیدواژه‌ها
بزه مرکّب؛ عنصر رفتار؛ عنصر نتیجه؛ پیوستگی طولی رفتارها؛ کلاهبرداری
مراجع
  • اردبیلی، محمّدعلی. (1385). حقوق جزایی عمومی، جلد اوّل، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات میزان.
  • آزمایش، علی. (بی‌‌تا). جزوه‌‌ی حقوق جزای اختصاصی دو، جرایم علیه اموال و مالکیّت، دانشگاه تهران.
  • آقایی جنت‌مکان، حسین. (۱۳۹۴). حقوق کیفری عمومی، جلد یکم، چاپ دوّم، تهران، نشر جنگل.
  • الهام، غلامحسین، برهانی، محسن. (1395). درآمدی بر حقوق جزای عمومی، جلد اوّل، چاپ سوّم، تهران، انتشارات میزان.
  • الهام، غلامحسین، برهانی، محسن. (۱۳۹۶). درآمدی بر حقوق جزایی عمومی، واکنش در برابر جرم، جلد دوّم، چاپ سوم، تهران، انتشارات میزان.
  • الهی‌منش، محمّدرضا، مرادی اوجقاز، محسن. (۱۳۹۷). حقوق کیفری اختصاصی ۲، جرایم علیه اموال و مالکیت، چاپ پنجم، تهران، انتشارات مجد.
  • اهری، محمّد. (۱۳۸۹). نگرشی بر حقوق جزای عمومی (تقریرات میرزا علی‌اکبر داور)، چاپ سوّم، تهران، نشر مجد.
  • حبیب‌زاده، محمدجعفر. (۱۳۹۵). حقوق جزای اختصاصی، جرایم علیه اموال، چاپ یازدهم، تهران، انتشارات سمت.
  • خالقی، علی. (۱۳۹۴). آیین دادرسی کیفری، جلد دوّم، چاپ سی‌‌ویکم، تهران، انتشارات شهر دانش.
  • زراعت، عباس. (۱۳۸۲). شرح قانون مجازات اسلامی، بخش کلیات، حقوق جزایی عمومی، چاپ سوّم، تهران، انتشارات ققنوس.
  • زراعت، عباس. ( ۱۳۹۳). حقوق جزای اختصاصی ۲، جرایم علیه اموال و مالکیت، چاپ دوّم، تهران، انتشارات جنگل.
  • زراعت، عباس. (۱3۸۶). حقوق جزای عمومی، جلد اوّل، چاپ چهارم، تهران، انتشارات فردوسی.
  • سمیعی زنوز، حسین. (۱۳۹۱). تبانی در حقوق کیفری ایران و انگلستان، چاپ اول، تهران، نشر دادگستر.
  • عالی‌پور، حسن. (بی‌تا). جزوه‌‌ی حقوق جزای اختصاصی، جرایم علیه اموال، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، بی‌جا.
  • عالی‌پور، حسن. (۱۳۹۵). حقوق کیفری فناوری اطّلاعات، چاپ چهارم، تهران، انتشارات خرسندی.
  • علی‌آبادی، عبدالحسین. (۱۳۹۲). حقوق جنائی، جلد اوّل، چاپ پنجم، تهران، انتشارات فردوسی.
  • علی‌آبادی، عبدالحسین. (۱۳۹۲). حقوق جنائی، جلد دوّم، ، چاپ سوم، تهران، انتشارات فردوسی.
  • فرهودی‌‌نیا، حسن. (۱۳۸۸). جرایم ناقص، به نقل از: فتحی، محمدجواد؛ چنگایی، فرشاد؛ رهدارپور، حامد، «تحدید قلمرو جرم محال»، حقوق اسلامی، سال دهم، شماره‌‌ی ۳۷.
  • محسنی، مرتضی. (۱۳75). دوره‌‌ی حقوق جزای عمومی، پدیده‌‌ی جنایی، جلد دوّم، چاپ اوّل، تهران، انتشارات گنج دانش.
  • لوترمی، لورانس، کلب، پاتریک. (۱۳95). بایسته‌های حقوق کیفری عمومی فرانسه، ترجمه: محمود روح‌الامینی، چاپ دوّم، تهران، انتشارات میزان.
  • منصورآبادی، عباس. (۱۳۸۲). «موضوع جرم درباب جرایم علیه اموال»، اندیشه‌های حقوق، قم، پردیس فارابی دانشگاه تهران.
  • میرمحمّدصادقی، حسین. (۱۳۹۷). حقوق کیفری اختصاصی ۲، جرایم علیه اموال و مالکیّت، چاپ پنجاه‌‌ودوّم، تهران، انتشارات میزان.
  • میرمحمّد‌‌صادقی،‌‌حسین. (۱۳۹۷). جرایم ‌‌علیه امنیت و آسایش عمومی، چاپ سی‌‌وششم، تهران، انتشارات میزان.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 918
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 510


login